آیا توبه کسانی که با آگاهی مرتکب گناه شدند پذیرفته نمی شود؟

در آیه 17 سوره نساء می خوانیم: “پذیرش توبه از سوی خدا ، تنها برای کسانی است که کار بدی را از روی جهالت (نادانی)  انجام می دهند ، سپس زود توبه می کنند. خداوند ، توبه چنین اشخاصی را می پذیرد و خدا دانا و حکیم است”. پس کسانی که  با آگاهی مرتکب کار زشت و گناه می شوند بخشیده نمی شوند؟

پاسخ:

خداوند متعال در آیه ای که ذکر کردید می فرماید:

“إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلى اللَّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السوءَ بجَهَلَةٍ ثُمَّ یَتُوبُونَ مِن قَرِیبٍ فَأُولَئك یَتُوب اللَّهُ عَلَیهِمْ وَ كانَ اللَّهُ عَلِیماً حَكیما”

“پذیرش توبه از سوى خدا، تنها براى كسانى است كه كار بدى را از روى “جهالت” انجام مى دهند و سپس به زودى توبه مى كنند ، خداوند توبه چنین اشخاصى را مى پذیرد و خدا دانا و حكیم است”.

ابتدا باید به این نکته توجه نماییم که  معنی “جهالت” چیست؟ آیا جهالت تنها “نادانی” است یا نه؟

متاسفانه در بسیاری از ترجمه های قران کریم “جهالت” را بعنوان “نادانی”  و ” بی آگاهی” معنی کردند. فقط ما هنگامی که به سوره یوسف نگاه می کنیم می بینیم که ” جهل”  نادانی نیست.  وقتی  حضرت یوسف در برابر پیشنهاد  زن عزیز مصر دست به خدای متعال بلند کرده گفت:

“قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُنْ مِنَ الْجَاهِلِينَ”

[يوسف] گفت: “پروردگارا! زندان نزد من محبوب‌تر است از آنچه اين‌ها مرا به‌سوى آن مى‌خوانند؛ و اگر مكر و نيرنگ آن‌ها را از من بازنگردانى، به‌سوى آنان متمايل خواهم شد و از “جاهلان” خواهم بود”.

در حقيقت‌، حضرت يوسف با اين بيان‌، حال خود را اين گونه براى خداوند بيان می ‌كند كه اگر ميان زندان و آن چه اينان مرا بدان فرامی‌خوانند، مخير شوم‌، در آن‌صورت‌، زندان را اختيار خواهم كرد. الان یک سوالی پیش می آید: مگر حضرت یوسف از زنا جاهل بود و نمی دانست که زنا گناه و کار زشتی است؟ بنابر این “جهل” نادانی و ناآگاهی نیست. سرانجام به اين نتيجه دست می ‌يابيم كه “جهالت”  ناتوانی در کنترل خود می باشد نه اینکه نادانی. چون انسان وقتی که کار زشت انجام می دهد خودش می داند و ادراک می کند این کار زشت است. آیا وقتی کسی دست به زنا می اندازد نمی داند که این کار گناه است؟ البته می داند و درک می کند ولی از روی غلبه هوا و هوس نمی تواند خودش را کنترل نماید. بنابر این اگر انسان توبه صحیح و خالص انجام دهد انشا الله پذیرفته می شود  چون درهای رحمت الهی بر روی توبه کنندگان باز است.