آیا شیطان کافر است؟
پرسش: گفته می شود که شیطان کافر است، اما او از وجود خدا با خبر است. آیا دلیل کافر خوانده شدنش سرپیچی از دستور خداوند است؟
پاسخ: کافر به شخصی گفته می شود که از وجود خدا با خبر است، اما او را نادیده می گیرد. کفر فعلی است که شخص با انتخاب خود آن را بر می گزیند، و کافر از جایگاه خود مطلع است. به همین سبب هیچگاه دلیل قانع کننده ای برای این کار خود ندارد، و هر گاه خواست از نظر خود دفاع کند سعی بر نقض حقایق می کند. آیاتی که در مورد ابلیس وجود دارد نمونه خوبی برای توضیح این موضوع می باشد. خداوند متعال چنین می فرماید: و در حقيقت شما را خلق كرديم سپس به صورتگرى شما پرداختيم آنگاه به فرشتگان گفتيم براى آدم سجده كنيد پس [همه] سجده كردند جز ابليس كه از سجده كنندگان نبود* فرمود چون تو را به سجده امر كردم چه چيز تو را باز داشت از اينكه سجده كنى گفت من از او بهترم مرا از آتشى آفريدى و او را از گل آفريدى
(سوره اعراف 7/11-12)
ابلیس، فقط فرمان سجده به آدم را قبول نکرد. و با این نافرمانی از دستور الهی سرپیچی کرد. مستقیما جرأت اینکه از فرمان خدا سرکشی کند را نداشت. چونکه می دانست که او را خدا آفریده و همه چیز از آن اوست. اینها را از این سخنان ابلیس متوجه می شویم: گفت من از او بهترم مرا از آتش آفريده اى و او را از گل آفريده اى(سوره ص 38 /76)؛
گفت من آن نيستم كه براى بشرى كه او را از گلى خشك از گلى سياه و بدبو آفريده اى سجده كنم. (سوره حجر 15/33)
و طولی نکشید که شیطان مجازات شد و خداوند به او چنین فرمود:
فرمود از آن [مقام] فرو شو تو را نرسد كه در آن [جايگاه] تكبر نمايى پس بيرون شو كه تو از خوارشدگانى. (سوره اعراف 7/13)
و اینگونه شیطان کافر شد، در صورتی که او هیچگاه منکر وجود خداوند نبود. او به روز آخرت هم ایمان داشت، چونکه بعد از بیرون شدنش چنین گفت: گفت پروردگارا پس مرا تا روزى كه برانگيخته مى شوند مهلت ده. (سوره ص 38/79)؛
فقط یک بار نافرمانی از دستور الهی برای کافر شدن ابلیس کافی بود. انسان هم اینگونه است، نه به خاطر اینکه نمی داند بلکه به خاطر اینکه فرمان الهی را نادیده می گیرد، کافر می شود.
