حضانت بچه بعد از طلاق
سوال: از نظر حقوق اسلامی حضانت بچه بعد از طلاق با کیست؟
جواب: پرداخت نفقه وظیفۀ پدر می باشد. وظیفۀ پرورش و تربیت بچه به عهدۀ مادر است.
نفقۀ فرزندان:
فرزند چه دختر باشد و چه پسر، تأمین نفقه اش برعهدۀ پدر می باشد، و مادر در این مورد هیچ گونه وظیفه ای ندارد. در نبود پدر وظیفۀ به عهدۀ پدرِپدر (پدر بزرگ پدری) می باشد. اگر او هم نبود وظیفۀ دیگر بستگان پدری می باشد.
پدر موظف است تا زمانی که فرزندانش بزرگ شده و بتوانند کار کنند و زندگی خود را اداره کنند به آنها رسیدگی کند. مقدار نفقه به سبک زندگی و امکانات پدر بستگی دارد. اگر پدر از موقعیت مالی خوبی برخوردار باشد برای هر بچه یک خادم اگر کافی نبود هم دو خادم بگیرد.
اگر فرزند دختر بعداز بزرگ شدن کار و یا امکان مادی برای گذراندن امور را نداشته باشد و ازدواج هم نکرده باشد وظیفۀ تأمین نیازهای او با پدر می باشد. اگر باکره و یا در پایان دورۀ عده باشد هم به عهدۀ پدر می باشد.
تأمین مخارج تحصیل فرزند نیز بر عهدۀ پدر است.
اگر درآمد فرزند بزرگ برای گذراندن امورش نا کافی باشد نیز تأمین کسری مخارج به عهدۀ پدر می باشد.
میزان تعیین شدۀ نفقه به مادر داده می شود و تصرف آن با مادر است.
حضانت بچه :
حضانت به معنی پروش دادن و سرپرستی از کودک می باشد. پرورش کودک حق مادر است. اما مادر به لحاظ حقوقی چنین مسئولیتی ندارد. یعنی مجبور به بزرگ کردن و سرپرستی از بچه نمی باشد. اما در صورتی که کس دیگری برای نگهداری و سرپرستی بچه وجود نداشته باشد، در این صورت مادر مجبور و موظف به این کار می باشد.
زمانی که مادر با فرد دیگری ازدواج می کند، حق سرپرستی از بچه را از دست می دهد. چون در این صورت ممکن است که بچه تحقیر شود و دچار ناراحتی شود. اما اگر مادر با نزدیکان فرزند، برای مثال عمویش ازدواج کند، این حق از او گرفته نمی شود.
اگر مادر با فرد دیگری ازدواج کند و آن فرد سرپرستی و رسیدگی به بچه را به عهده بگیرد، گرفتن آن بچه از مادر جایز نمی باشد. بعضا یک ناپدری به خاطر همسرش و برای رضای خدا، به بچه از بستگان خودش هم بیشتر و بهتر رسیدگی می کند.
پسر بچه، تا سنی که بتواند نیازهای خود را بر طرف کند پیش مادر می ماند و بعد ازآن به پدر داده می شود. این سن از هفت تا نه سالگی می باشد. اما در اجرا اساس این کار هفت سالگی است. پسر بچه ها بعد از این سن باید مردانگی یاد گرفته و علم و هنر بیاموزند و در این مورد به حمایت پدری احتیاج دارند. به این سبب باید از مادر گرفته و به پدرشان داده شود.
دختر بچه ها تا سن بلوغ (عادت ماهانه دیدن) باید پیش مادرشان بمانند. بعد از آن چون به حمایت پدر و پدر بزرگشان بیشتر اجتیاج دارند از مادر گرفته می شوند.
اگر پدری بخواهد بچه را به جایی دیگر ببرد، مادر می تواند مانع این کار شود که حق تربیت مادر ضایع نشود.
مادری که حق سرپرستی اش پایان یافته هر زمان که بخواهد می تواند فرزندش را ببیند. کسی حق منع کردن او را ندارد.
