در آیه 96 سوره طه سامری “من دیدم آن چیزی را که آنها ندیده اند” می گوید. سامری چه چیز را دیده بود؟

در آیه 96 سوره طه سامری  "من دیدم آن چیزی را که آنها ندیده اند" می گوید. آیا منظور از این آیه چیست؟ سامری چه چیز را دیده بود؟

جواب: در این آیه کلمه "بصرت" استفاده شده است. بصر یعنی  دیدن چیزی که در نگاه اول دیده نمی شود. در زبان روزمره هم ما این کلمه استفاده می کنیم. ما هم " صاحب بصیرت" می گوییم. و این به معنی ادراک چیزها و رویت آنها به صورتی است که هستند و الخ.. اگر منظور از دیدن  نگاه کردن عادی بود در آیه "رایت" گفته می شود. ( اصفهانی ماده  "بصر" )

خلاصه ی کلام این که هنگامی که حضرت موسی از سامری می پرسد  " قَالَ فَمَا خَطْبُكَ يَا سَامِرِيُّ" موسی گفت" ای سامری این چیست که تو کردی و چه چیز تو را بر این داشت که گوساله (گاو نر)  بساختی و به جهت آن بنی اسرائیل را از دین حق برگردانیدی؟

سامری در جوابش می گوید:

"قَالَ بَصُرْتُ بِمَا لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُهَا وَكَذَٰلِكَ سَوَّلَتْ لِي نَفْسِي" (بصیرت پیدا کردم بـه آن چیـز ي کـه بینـا آنها به آن بصیرت نداشتند و به راه رسول تابع شدم سپس آن راه را ترک کردم. و نفس من چنین (فتنه انگیزی) را  در نظرم جلوه کرد."

از این آیه چنین می فهمیم که سامری اعتراف می نماید "به اختیار خود راهی که نشان دادی ترک کردم و راهی که نفسم می خواست انتخاب کردم و منفعت دنیا را بر آخرت ترجیح دادم."

ولی متاسفانه برخی از مفسرین تفسیر اشتباه برای این آیه  ارائه کرده اند و گویا سامری جبریل را دیده و از جای پایش خاک گرفته و بر گاو نر (یا گوساله) ای که خودش ساخته بود انداخته است. آنان با این تفسیر به دور از حقیقت در اصل مردم را فریب دادند.

فخر الدین رازی هم این تفسیر آنها را اشتباه دانسته و خود تفسیری نزدیک به ترجمه ما  ارائه داده است.

" دیدم آن چیز را که ندیدند، یعنی فهم کردم ناحق بودن راهی که شما در پی آن هستید. و ای رسول بعضی چیزهای  از دین و سنت تو را ترک کردم. و با خواست خودم این تصمیم را گرفتم."