دست زدن به قرآن کریم بدون وضوء
آیا کسی که وضوء ندارد می تواند به قرآن کریم دست بزند؟ در ایام عادت ماهانه خانم ها نمی توانند از روی مصحف قرآن تلاوت کنند؟ امثال این سؤالات همیشه مطرح است و اکثرا جواب این منفی است؟ کسانی که ادعا دارند که به قرآن بدون وضوء نمی شود دست زد آیه ذیل را به عنوان دلیل خود می آورند:
لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ [1]
كه جز پاك شدگان بر آن دست ندارند
اما برای فهم این آیه باید به آیات ما قبل هم رجوع کرد. در آیه 75 چنین آمده است:
فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ
نه [چنين است كه مىپنداريد] سوگند به جايگاههاى ستارگان
وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ
اگر بدانيد آن سوگندى سخت بزرگ است
اما جایگاه های ستارگان کجا هست که قسم به آن را خداوند قسم مهم و سخت می داند؟ در سوره صافات می خوانیم:
إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاء الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ*
ما آسمان اين دنيا را به زيور اختران آراستيم
وَحِفْظًا مِّن كُلِّ شَيْطَانٍ مَّارِدٍ*
و [آن را] از هر شيطان سركشى نگاه داشتيم
لَا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى وَيُقْذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٍ*
[به طورى كه] نمىتوانند به انبوه [فرشتگان] عال م بالا گوش فرا دهند و از هر سوى پرتاب مىشوند
دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ [2]
با شدت به دور رانده مىشوند و برايشان عذابى دايم است
اکنون به آیه َّلا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ برگردیم که قبل از آن آمده: فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ
معنای "مکنون " هم در آیه 23 همین سوره آمده است: كَأَمْثَالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ [3] مثل لؤلؤ نهان ميان صدف
وقتی صحبت راجع به کتاب مکنون می شود، منظور نه این قرآن کریم که پیش روی ما هست، بلکه کتابی که مکنون باشد (مجلد)و آن در جایی است که ستارگان در آن قرار گرفتند (ملاء اعلی). و شیاطین به آن دسترسی ندارند (همان طوری که در آیات سوره صافات دیدیم) "لا یمسه الا المطهرون" (همان طوری که در سوره واقعه آمده است). پس کسی که پاک باشد و هم بتواند به جایگاه ستارگان برسد، می توانند به آن دست بزند (امثال فرشتگان). این چه ربطی به ما دارد؟! و الا همه می تواند به این کتاب دست بزنند (مکنون – پوشیده نیست). بعد می فرماید "تنزیل من رب العالمین" یعنی از طرف خداوند فرود آمده است. مسأله دست زدن به آن مطرح نیست، چون اصلا کسی نمی تواند به آن دست بزند. فخر الدین رازی می گوید که نمی شود در حکم منع دست زدن بدون وضوء به این آیه استناد کرد. شافعی هم می گوید در دست زدن به قرآن با وضوء نمی توان به آیه مذکور استناد کرد. علاوه بر این از پیامبر (ص) حدیثی هم نقل نشده که در آن منع کرده باشد از دست زدن به قرآن بدون وضوء. چرا پیامبر در مدینه به کسی نگفت که قبل از دست زدن به قرآن وضوء بگیرید؟ چرا به کاتبین خود که کارشان نوشتن قرآن بود امر نکردند که همیشه با وضوء باشند تا بتوانند هر لحظه بعد از نزول آیه آن را فورا بنویسند؟ اصلا این احکام "مقیَّد به دینداری" برای دور کردن مسلمین ازقرآن مجید است! و الا سوره مائده که آیه وضوء در آن آمده در مدینه سالها بعد از نزول سوره واقعه نازل شده است. چه طور در آن به وضوء امر شده باشد؟! اگر مردان با وضوء گرفتن مشکل خودرا حل کنند، زنان با عادت ماهانه آن روز ها باید از قرآن دور بمانند؟ نه، اصلا این طور نیست! چه زن و چه مرد باشد، مسلمانان آنچه که میسر شده از قرآن کریم باید بخوانند. احیانا "غیرت" مسلمین به قرآن نسبت به یک دیگر بیشتر گل می کند تا نسبت به غیر دینها. مثلا اگر یک مسلمان می خواهد به قرآن دست بزند، از او با وضوء بودن را طلب می کنند، در حالی که شاید از فرد مسیحی یا یهودی این طلب را نداشته باشند!
خلاصه: به قرآن کریم بدون وضوء می شود دست زد و آیه "لا یمسه الا المطهرون" مانع این امر نمی شود.
[1] واقعه 77؛
[2] صافات 6-8؛
[3] واقعه 23؛
سلام علیکم مطلب خوبی بود اجرکم عندالله!
سلام علیکم. خیلی ممنون. خیلی مطلب مهمی برایم روشن شد همیشه هنگام عذر شرعی اصلا از قران مبترسیدم
و علیکم السلام. خوشحال هستیم که موجب شدیم تا یشتر با قرآن (حتی ایام عادت ماهانه) باشید.
آیا کارهایی مثل قرار دادن قران بالاتر ازنیمه بدن و یا نبردن آن در جاهایی مثل دستشویی هم واجب است؟
شنیده ام که قبل اذان اگر وضو گرفته ایم برای نماز باید دوباره تجدید شود چون قبل از اذان وقت نماز داخل نشده تا شخص بخواهد براش اقدام کند . آیا درست است؟
برای خواندن نماز باید وضوء بگیریم. اگر وضوء باطل نشده باشد برای چه دو باره باید وضوء بگیرید؟ مگر داخل شدن وقت نماز را جزء مبتلات وضوء می دانید؟
جواب بسیار محکم و قاطع بود که در دل به سرعت مینشیند ممنونم.
با سلام و عرض خسته نباشید خدمت کارمندان سایت عظیم الاطلاعات “دین و فطرت”. می خواستم دیدگاه فرق اسلامی در باره ی ایمان را از شما بپرسم؟ اگر ایمان امر باطنی باشد به چه حقی خوارج، فاعل گناه را، کافر می دانستند؟ ممنون می شوم اگر مرا دراین زمینه راهنمائی فرمائید