معنی جهالت انسان و امانت

معنی جهالت انسان و امانت
در قرآن کریم چنین آمده:
ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ
سپس آهنگ [آفرينش] آسمان كرد و آن بخارى بود پس به آن و به زمين فرمود خواه يا ناخواه بياييد آن دو گفتند فرمان‏پذير آمديم
وقتی که خداوند به زمین و آسمان فرمود: خواه یا ناخواه بیایید زمین و آسمان حتی اگر بخواهند از امر خداوند نمی توانستند بیرون بیایند. به این خاطر اگر خداوند امانت، یعنی اطاعت از کتابش را به زمین و آسمان واگزار می کرد، برای پیروی از آن زمین و آسمان نزدیک بود خود را به هلاکت بیندارند. آیه ذیل این را نشان می دهد:
لَوْ أَنزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَّرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ
اگر اين قرآن را بر كوهى فرومى‏فرستاديم يقينا آن [كوه] را از بيم خدا فروتن [و] از هم ‏پاشيده مى‏ديدى و اين مثلها را براى مردم مى‏زنيم باشد كه آنان بينديشند
چون زمین و آسمان قدرت ندارند که اطاعت نکنند، لذا نمی شود گفت که آن ها امتحان و آزمایش می شوند. اما انسان فرق می کند. انسان آزمایش می شود و دارای اختیار است:
إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا
ما راه را به او نشان داديم خواه شاكر باشد و پذيرا گردد يا ناسپاس
انسان که صاحب اختیار است، اگر ناخواسته چیزی را انجام دهد، نه ایمان و نه عبادت محسوب می شود.
إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا
ما امانت [الهى و بار تكليف] را بر آسمانها و زمين و كوهها عرضه كرديم پس از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناك شدند و[لى] انسان آن را برداشت راستى او جاهل شد
این جا معنی "جاهل " این نیست که "نمی داند" ، بلکه به معنی "کسی که طبق علمش عمل نکرده " است.
اگر انسان نادان و ظالم می بود، خداوند به آن امانت را نمی سپارد. چون که خدا به کسی که اهلش نباشد، امانتی را نمی سپارد.
إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا
خدا به شما فرمان مى‏ دهد كه سپرده‏ ها را به صاحبان آنها رد كنيد
آیه بعدی فهم مطلب را آسان می کند که می فرماید:
لِيُعَذِّبَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِينَ وَالْمُشْرِكَاتِ وَيَتُوبَ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا
خداوند این امانت تحمیل می کند] تا خدا مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرك را عذاب كند و توبه مردان و زنان با ايمان را بپذيرد و خدا همواره آمرزنده مهربان است
نفاق و شرک – ظلم و نادانی است. اگر انسان فطرت خود را آلوده نکند مرتکب آن نمی شود. یعنی فطرت را خراب کردن به معنی خراب کردن آیات الهی است. عذاب ارتکاب این گناه قسما در این دنیا دیده می شود:
ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُم بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ
به سبب آنچه دستهاى مردم فراهم آورده فساد در خشكى و دريا نمودار شده است تا [سزاى] بعضى از آنچه را كه كرده‏اند به آنان بچشاند باشد كه بازگردند