هدف خدای متعال از آفرینش مخلوقات چه بوده است؟

سلام علیکم. خسته نباشید. سوال من این است که می گویند خداوند متعال خلقت را آفریده است که شناخته شود.  مگر خدای متعال  قبل از خلقت شناخته نبود؟

 پاسخ:

علیکم السلام.

اولا این نکته را باید عرض کنیم که این فکر در قران کریم وجود ندارد.  چنین اعتقادی مبتنی بر روایات اهل تصوف است و آنان مدعی هستند که هدف خداوند از آفرینش انسان و سایر پدیده‏ها ظهور و تجلى است.

سران صوفیه این حدیث را به رسول خدا (ص) نسبت می دهند:

“کنتُ کنزاً مخفیاً فاحببتُ أن أُعرف وخلفتُ الخلق کی أُعرف-  گنجی پنهان بودم، دوست داشتم شناخته شوم، خلایق را آفریدم تا شناخته شوم”. (3. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج 84، ص 198. نشر دار الاحیا ، بیروت 1403 ق)

دانشمندان حدیث اظهار داشتند كه این روایت هیچ مبنای علمی و هیچ سند معتبر  ندارد و در نتیجه ، نمی توان آن را صحیح حساب کرد. تنها ابن عربی  آن را تایید کرده و  تمام منابع از او این سخن را نقل کرده‌اند، از او گرفته‌اند. بی شک خدای متعال  بى نیاز مطلق است و هیچ گونه کمبودى ندارد که دليل خلقت موجودات علی الخصوص انسانها را جهت شناساندن خود باشد.

برای روشن شدن جواب خلقت، بهتر است به كلام وحي رجوع شود آنجا كه خداوند در قرآن مجيد مي‌فرمايد:

“وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ. مَا أُرِيدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَمَا أُرِيدُ أَنْ يُطْعِمُونِ. إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ”

“و جن و انس را نيآفريديم مگر آنكه مرا پرستش كنند، نه از آنان مي‌خواهم كه برايم تحصيل روزي كنند و نه مي‌خواهم كه طعام دهند، خداست كه خود روزى بخش نيرومند استوار است”(  ذاریات 56)

و در آیه دیگر می فرماید:

الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ (سوره ملک 2) “همانكه مرگ و زندگى را پديد آورد تا شما را بيازمايد كه كدامتان نيكوكارتريد و اوست ارجمند آمرزنده”

این آیات با لحن خاصى این حقیقت را مطرح مى کنند که حکمت و فلسفه آفرینش انسان آزمایش و  امتحان است و هیچ مفهومی خارج از امتحان ندارد.