آقای عبد العزیز باییندر از دانشمندان معاصر و پاسخگوی شبهات دینی مردم است و ضمن سلام به ایشان خواهشمندم سؤالی را که برای من ایجاد شده را پاسخگو باشید:
الله متعال بارها فرموده که در قیامت بین مردم داوری خواهد کرد و ذره ای به کسی اجحاف نخواهد شد ولی از طرفی دیگر آیه هائی بر میخوریم که می فرماید در آنروز هيچ انس و جنى از گناهش پرسيده نشود لطفأ دلیل این تضاد را بفرمائید، ممنون.
در آن روز، هيچ انس و جنى از گناهش پرسيده نشود مجرمين از صورت و قیافه شناخته مى‌شوند و از پيشانى و پايشان بگيرند
( فيومئذ لا يسأل عن ذنبه إنس ولا جان [39] يعرف المجرمون بسيماهم فيؤخذ بالنواصي والأقدام [رحمن 41)
علیکم سلام
این تناقض ظاهری که در این نوع از آیات قرآن کریم به چشم می خورد با کمی دقت و تعمق برطرف می شود. در آیات مذکور خدای متعال نمی فرماید که از کسی “سبب انجام گناهانش” نخواهد پرسید بلکه می فرماید که از انسان پرسیده نمی شود که کدام گناه را انجام داده است. چرا؟ به آیه مذکور خوب توجه بفرمایید:
“… مجرمين از صورت و قیافه شناخته مى‌شوند…”
با مراجعه به قرآن مشخص میشود که گناهکاران از صورتشان شناخته می شوند و چیزهایی که انجام داده اند در «نامه اعمال» ثبت شده و در قیامت به دست آنها داده میشود. باین خاطر از آنها پرسیده نمی شود کدام گناه را انجام داده است بلکه پرسیده می شود که چرا آن گناه را کرده است. البته هیچ چیز از خدا پنهان نیست و او بر هر چیزی آگاه است از این رو هیچ وقت برای فهمیدن نمی پرسد.
خداوند در باره فلسفه پرسش در روز قیامت می فرماید:
فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِينَ. فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِمْ بِعِلْمٍ وَمَا كُنَّا غَائِبِينَ.
پس قطعا از كسانى كه [پيامبران] به سوى آنان فرستاده شده اند خواهيم پرسيد و قطعا از [خود] فرستادگان [نيز] خواهيم پرسيد. و از روى دانش به آنان گزارش خواهيم داد و ما [از احوال آنان] غايب نبوده ايم
و [ياد كن] روزى را كه كوهها را به حركت درمى آوريم و زمين را آشكار [و صاف] مى بينى و آنان را گرد مى آوريم و هيچ يك را فرو گذار نمى كنيم. ايشان به صف بر پروردگارت عرضه مى شوند [و به آنها مى فرمايد] به راستى همان گونه كه نخستين بار شما را آفريديم [باز] به سوى ما آمديد بلكه پنداشتيد هرگز براى شما موعدى مقرر قرار نخواهيم داد. و كارنامه [عمل شما در ميان] نهاده مى شود آنگاه بزهكاران را از آنچه در آن است بيمناك مى بينى و مى گويند اى واى بر ما اين چه نامه اى است كه هيچ [كار] كوچك و بزرگى را فرو نگذاشته جز اينكه همه را به حساب آورده است و آنچه را انجام داده اند حاضر يابند و پروردگار تو به هيچ كس ستم روا نمى دارد (کهف 47-49)
پس سوگند به پروردگارت كه از همه آنان خواهيم پرسيد. از آنچه انجام مى دادند (حجر 92-93)
و از آنچه به ايشان روزى داديم نصيبى براى آن [خدايانى] كه نمى دانند [چيست] مى نهند به خدا سوگند كه از آنچه به دروغ برمى بافتيد حتما سؤال خواهيد شد (۵۶ نحل)
كسانى را كه ستم كرده اند با همرديفانشان و آنچه غير از خدا مى پرستيده اند. گرد آوريد و به سوى راه جهنم رهبريشان كنيد. و بازداشتشان نماييد كه آنها مسؤولند (صافات 22-24)
سپس در همان روز است كه از نعمت [روى زمين] پرسيده خواهيد شد (۸ تکاثر)
