جواب : گفته (اشرف المخلوقات) نمى دانم از كجا آمده ولى قابل توجه است كه با آيت ذيل همنواء نيست ، چرا كه خداوند مهربان در آيت ذيل فرموده اند كه ما بنى آدم را بر بسيارى از مخلوقات خود برترى داده ايم نه بر همه مخلوقات خود.
و حقّا که ما فرزندان آدم را ( به وراثت از پدر به وسیله نعمت های مادّی و معنوی ) کرامت و شرافت بخشیدیم ، و آنها را در خشکی و دریا ( بر مرکب های مناسب هر یک ) سوار کردیم و آنها را از انواع پاکیزه ها ( چیزهایی که ملایم طبع آنهاست ) روزی کردیم ، و آنها را بر بسیاری از آفریده های خود ( از جانداران و اجنّه و اغلب فرشته ها ) برتری کامل دادیم (اسراء 70).
هر آينه ما بنيآدم را گرامي داشتهايم و آنها را در خشکي و دريا حمل کردهايم و از نعمات پاکيزه روزيشان دادهايم و بر بسياري از آنچه آفريدهايم برتري بخشيدهايم.(1)
در دو آيه قبل، از خطراتي که به طور طبيعي در دريا و خشکي وجود دارد سخن گفت و در اين دو آيه، از کرامت پروردگار بر انسان، که او را در متن اين خطرات بر مَرکبهاي هموار حرکت ميدهد تا در پي رزق او روان شوند. پس کسي که چنين مواهبي را بر انسان ارزاني داشته، قادر است در صورت کفران نعمت، از آنان سلب امنيت نمايد. آدمي به نيروي عقل خدا داد، با مرکبهاي عظيمي که ساخته، بر آبها و خشکيهاي زمين سلطه يافته است، در حالي که هيچ موجود ديگري را ياراي چنين تسلطي نبوده و نيست. اين است آن کرامت عظيم خدائي. اما فضيلت داشتن انسان را بر بسياري از آنچه خدا آفريده، نه همه آفريدگان، در حالي که اغلب ميپنداريم انسان اشرف مخلوقات است، بايد در معناي فضل جست، که نوعي فزوني در برخي توانائيها و امکانات است، نه الزاماً استعداد رشد و کمال در پرتو عقل و ايمان. در اين صورت بسياري از فرشتگان توانائي بسيار فزونتري از آدميان دارند.
انسان اشرف مخلوقات نيست ولى مى تواند بدترين شود.
چطور که در آیه 22 سوره مبارکه انفال می فرماید:
بي شک بدترين جنبندگان در نزد خدا اشخاص کر و گنگي هستند(يعنى كسانى كه) انديشه نميکنند"
علی رضا