سلام علیکم استاد. آیا در میان اصحاب رسول خدا(ص) کسی هست که معصوم باشد؟ مثلا در کشور ما در ایران بعضی ها مدعی هستند که علی (رض) گرچه از اصحاب رسول الله (ص) محسوب می شود ولی فرق او از دیگران در معصوم بودن او است. سوال دیگر این است که در قران کریم آیاتی در باره مهاجر و انصار وجود دارد؟ مگر این دلیلی به عصمت آنها نمی باشد؟ اگر علی معصوم است باید دیگر اصحاب نیز دارای عصمت باشند.
علیکم السلام و رحمة الله
در ابتدا باید به این نکته توجه شود که اوّلاً هیچ انسانی عاری از اشتباهات نیست از جمله پیامران. بنابر این ما اعتقاد بر عصمت پیامبرنداریم. اگر رسول خدا خودش معصوم نبوده است چطور می شود علی (رض) و اصحاب دیگر را معصوم حساب کرد؟! این اعتقاد در عقیده “علوی ها” وجود دارد که آنان علاوه بر پیامبران در ادعای معصومیت علی و اولادشان هستند. از نظر ایشان، انبیاى الهى و تمامى اولیا و هدایت شدگان خاص داراى عصمت مطلق مىباشند.
ولی فراموش می کنند که پیامبران هم انسانی بوده‌اند مانند انسانهای عادی. چنانچه در اول آیه ۱۱۰ سوره کهف خدای متعال پیامبران را به ما معرفی می کند و می فرماید «قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَىٰ إِلَيَّ» به مردم بگو که من بشری هستم مثل شماها فقط تفاوت من با شما این است که به من وحی می‌شود.
آیاتی که ما در کتاب خدا می بینیم دلالت می نماید که حتی پیامبران می توانند اشتباهاتی کنند واز طرف خداوند متذکر می‌شدند که اگر مرتکب معصیتی می‌شدند توبه بکنند.
علاوه بر این اصحاب رسول خدا به دو قسمت تقسیم می شود: مهاجرین و انصار. مهاجرین کسانی هستند که پیش از “فتح” هنگامی که پیامبر در مکه بود به او ایمان آوردند و سرزمین و اموال حتی خانواده هایشان را رها کرده از مکه به مدینه هجرت کردند.
و آنان که مهاجرین را در مدینه پذیرفته و آنها را مأوی دادند و حتی اموالشان را با مهاجرین تقسیم نمودند انصار نامیده می شود. قران کریم در باره مهاجرین در آیه ذیل می فرماید:
لِلْفُقَرَاءِ الْمُهَاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا وَيَنْصُرُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ
(اين غنايم نخست) اختصاص به بينوايان مهاجرى دارد كه از ديارشان و اموالشان رانده شدند خواستار فضل خدا و خشنودى [او] مى باشند و خدا و پيامبرش را يارى مى كنند اينان همان مردم درست كردارند (الحشر: ٨)
همچنین در آیه 9 سوره حشر به انصار اشاره کرده می فرماید:
وَالَّذِينَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالْإِيمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
و [نيز] كسانى كه قبل از [مهاجران] در [مدينه] جاى گرفته و ايمان آورده اند هر كس را كه به سوى آنان كوچ كرده دوست دارند و نسبت به آنچه به ايشان داده شده است در دلهايشان حسدى نمى يابند و هر چند در خودشان احتياجى [مبرم] باشد آنها را بر خودشان مقدم مى دارند و هر كس از خست نفس خود مصون ماند ايشانند كه رستگارانند (حشر 9)
باید توجه داشت که هرچند اشاره به اصحاب کرام در قرآن به طور صریح آمده است لکن این نمی تواند دلیلی بر عصمت آنها باشد.
