آیا در صورت عدم توانایی انجام اعمال حج با نیابت در حالی که انسان همه هزینه را خودش می پردازد جایز هست؟
پاسخ:
طبق قرآن کریم ، مشخص است که هر انسان باید بجای خودش دستورات الاهی را انجام دهد. هیچ کس حق ندارد هم در طول زندگی و هم بعد از مرگش کاری را بجای دیگری انجام دهد و در مقابل اعمالش به دیگران پاداش دهد. خداوند متعال چنین چیز را به مؤمنان سفارش نکرده است.
اما به دلیل احادیث جعلی و عقاید مذاهب ، آنها چنین تصمیمی گرفتند که انجام حج برای بیماران و بجای افراد مسن امکان پذیر است ، و همچنین آنها مدعی هستند که بجای انسان متوفی نیز می تواند حج را ادا کرد.
بنابراین ، اگر شخصی امکان مالی برای ادا کردن حج داشته باشد ، اما سلامتی امکان ندهد، در این صورت خدای متعال او را نسبت به این عبادت مسئول نمی داند.
لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا
خداوند هيچ كس را جز به قدر توانايى اش تكليف نمى كند. ( بقره 286)
اگر شخصی درگذشت ، اما قبل از مرگش وصیت نمود که کسی بجای او به حج برورد و اعمال حج را انجام دهد ، پس این وصیت با قران کریم ضدیت دارد. هیچ کس حق ندارد چنین وصیتی را انجام دهد ، نایب شدن در این کارها جایز و عملش مُجزی نیست، جز توزیع املاک (وراثت) در بین فرزندان بعد از مرگ هیچ وصیتی دیگر قابل قبول نمی باشد. اگر فرد به دلیل عدم قدرت یا بیماری یا پیری نتواند کاری انجام دهد ، در این صورت او دیگر از این کارها مسئول نمی باشد.
بنابراین ، کسی که در شرایطی که خودش مستطیع است یعنی سلامتی و پول داشته باشد ،ولی حج را انجام نداده، بعد از اینکه ضعیف شد او نمی تواند این کار را از طریق “نیابت” انجام دهد. در زندگی ، کارهایی وجود دارد که هیچ کس دیگری نمی تواند برای کسی به جز خودش انجام دهد. یا باید خودش انجام دهد ، یا هیچ کس دیگری! .. به عنوان مثال ، هیچ کس نمی تواند برای دیگری غذا بخورد ،کتاب بخواند یا برای او تحصیل بگیرد و به جای کسی اکسیژن تنفس کند. همه اینها چیزهای هست که انسان باید خودش انجام دهد. درباره امور شرعی نیز مکلف نمی‌تواند برای خود نایب بگیرد و وظیفه ای را که بر عهده خود دارد، به شخص دیگری واگذار نماید. بنابراین ، هیچ کس نمی تواند نماز ، روزه ، زکات ، حج و انواع دیگر عبادات را برای دیگری انجام دهد …
