معلوم است که مجازات ابتدائی قتل عمدی در حقوق جزای دین ما ، قصاص نفس است. قرآن کریم در مسئله قصاص با آن‌که آن‌را حق مسلم افراد می‌داند، اما در عین حال عفو و بخشش را برتر از آن اعلام می‌دارد. هرچند حکم قصاص در چند آیه دیگر کتاب خدا نیز بیان شده است ولی به آیه 178 سوره بقره و آیه 179 همان سوره می فرماید:
یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کتِبَ عَلَیکمُ الْقِصَاصُ فِی الْقَتْلَی الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَی بِالأُنثَی فَمَنْ عُفِی لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَیهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِک تَخْفِیفٌ مِّن رَّبِّکمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَی بَعْدَ ذَلِک فَلَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ. وَلَکمْ فِی الْقِصَاصِ حَیاةٌ یاْ أُولِی الأَلْبَابِ لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ.
“ای کسانی که ایمان آورده‌اید! حکم قصاص در مورد کشتگان، بر شما مقرر شده است: آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابر زن. پس اگر کسی از سوی برادر دینی خود، چیزی به او بخشیده شود، و حکم قصاص تبدیل به خونبها گردد، ولی مقتول باید از راه پسندیده پیروی کند؛ و شرایط پرداخت کننده را در نظر بگیرد و او نیز به نیکی دیه را به ولی مقتول بپردازد و مسامحه نکند؛ این، تخفیف و رحمتی است از ناحیه پروردگار شما. و کسی که بعد از آن تجاوز کند، عذاب دردناکی خواهد داشت. و قصاص برای شما مایه حیات و امنیت است، ای صاحبان خرد! شاید پرهیزکاری پیشه کنید”
در آیه مذکور به نکته ای باید توجه نمود که می فرماید: فَمَنْ عُفِی لَهُ مِنْ اَخیهِ شَیءٌ، فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ اَداءٌ اِلَیهِ بِاِحْسانٍ. یعنی پـس اگـر کـسی از سوی برادر (دینی ) خود مورد عفو قرار گیرد (و از قصاص او صرف نظر شود)، باید از راه معروف پیروی کند و (دیه را) با نیکی به عفو کننده بپردازد.
نـکـته جالبی که از تعبیر (مِنْ اَخیهِ) در آیه بالا به دست می آید، این است که براساس تعالیم دین اسلام، اگر چه حکم اولى درباره قتل عمد قصاص قاتل است، ولى اگر اولیای مقتول از قصاص قاتل درگذرند و به گرفتن خونبها(دیه) رضایت بدهند، کار خوبى انجام دادهاند. زیرا گذشت و عفو کردن در قران کریم به عنوان یک ارزش برتر مطرح می سازد
