دين وفطرت
آیا متعه در صدر اسلام جایز بود؟  و اگر بود پس چرا ؟

آیا متعه در صدر اسلام جایز بود؟ و اگر بود پس چرا ؟

متعه (صيغه ) یعنی ازدواج موقت و ازدواج غیردائمی است .. بگونه‌ای ‌که ‌کسی با زنی ازدواج ‌کند بمدت یک روز یا یک هفته یا یک ماه و امثال آن‌. آن را بدین جهت متعه نام نهاده‌اند چون مرد به وسیله آن‌، برای لذت و تمتع موقت و مدت محدودی‌، به ازدواج اقدام می‌کند و هدف از آن فقط لذت و تمتع است‌..  ازدواج موقت و متعه حرام است‌: هرگاه ‌کسی بدینصورت‌، صیغه عقد را جاری ‌کرد، نکاح او باطل است و بدینگونه بر ابطال آن استدلال کرده‌اند:

۱-احکامی که قرآن برای ازدواج ‌گفته است‌، و بدان تعلق می‌گیرد، در ازدواج موقت نیست مانند طلاق‌، وعده‌، وارث‌، پس مانند دیگرنکاحهای باطل اینهم باطل می‌باشد.

۲-‌در احادیث نبوی‌، به حرمت آن تصریح شده است‌. سَبُرَۀ جهنی ‌گوید: ما در فتح مکه همراه پیامبر صلی الله علیه و سلم بودیم و پیامبر صلی الله علیه و سلم به ما اجازه داد تا از متعه زنان استفاده کنیم‌. ولی پیامبر صلی الله علیه و سلم از مکه بیرون نرفت تا اینکه آن را مجددا تحریم ‌کرد. و در روایتی ابن ماجه‌ گوید: پیامبر صلی الله علیه و سلم متعه را تحریم فرمود وگفت‌:” یا أیها الناس إنی کنت أذنت لکم فی الاستمتاع، ألا وان الله قد حرمها إلی یوم القیامه [ای مردم من ازدواج موقت و متعه را برای شما اجازه داده بودم‌، هان آگاه باشید، بتحقیق خداوند آن را تا روز قیامت و برای همیشه تحریم فرمود]”‌. از علی بن ابی طالب رض روایت شده است‌ که گفت: پیامبر صلی الله علیه و سلم در روز جنگ خیبر از نکاح متعه و گوشت خران اهلی نهی ‌کرد .– “‌در تکمله المجموع شرح مهذب امام ابواسحاق شیرازی در فقه شافعی جلد ۱۶/۲۵۰ آمده است‌: محمد بن الحنفیه از پدرش علی بن ابیطالب روایت کرده است ‌که پیامبر صلی الله علیه و سلم “نهی عن نکاح المتعه وعن لحوم الحمر ا‌لاهلیه زمن ‌خیبر” بروایت احمد و بخاری و مسلم‌. عبدالله بن مسعود گفت‌: ما همراه پیامبر صلی الله علیه و سلم بجنگ رفته بودیم و زنان ما همراه ما نبودند،‌ گفتیم‌: آیا خود را اخته ‌کنیم‌؟ پیامبر ما را از آن بازداشت و برای ما رخصت داد که برای مدت محدودی زنان را با دادن جامه‌ای بعنوان مهریه ازدواج ‌کنیم‌“‌. بروایت احمد و بخاری و مسلم‌. قرطبی در تفسیر بزرگ خود گوید: علما اختلاف دارند در اینکه چند بار نکاح متعه مباح وحرام شده است از سخن عبدالله مسعود که ‌گفت‌:ما به پیامبر صلی الله علیه و سلم گفتیم‌: آیا خود را اخته‌ کنیم‌؟ برمی‌آید که متعه حرام بوده است اگر حرام نمی‌بود این تقاضا موردی نداشت‌، این بود که پیامبر صلی الله علیه و سلم در حین جنگ بدان رخصت دادند سپس روز خیبر از آن نهی‌ کردند و بعداً در جنگ فتح مکه‌، دوباره اجازه دادند، سپس برای همیشه آن را حرام‌ کردند. (تفسیر قرطبی‌ج ۳/‌۱۳۰ – ۱۳۱ . ‌)”

‌ مقصود از متعه تنها قضای شهوت و تمتع جنسی است‌، در صورتی که بزرگترین هدفهای ازدواج تناسل و کثرت ‌نسل و محافظت بر اولاد و حفظ نسل است‌. بنابر این متعه از این جهت ‌که تنها برای رفع نیاز جنسی و تمتع جنسی است‌، شبیه بزنا می‌باشد. بعلاوه متعه برای زن‌، زیان‌آور است‌، چون او را بصورت‌ کالائی درمی‌آورد که دست بدست می‌گردد و برای فرزندان‌، نیز زیان‌آور است چون آنان خانه‌ای نمی‌یابند که در آن آرامش داشته و از پرورش و تربیت درست برخوردار گردند..

آیا متعه در صدر اسلام جایز بود؟ .. و اگر بود پس چرا ؟ ..

 بله، متعه در ابتدای اسلام جایز بود؛ زیرا مسلمانان تازه به اسلام گرویده بودند، به منظور تألیف قلوب و جلب توجه آنان متعه حلال بود، سپس رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ در «یوم الفتح» متعه را برای همیشه و تا قیامت حرام اعلام نمود. ازدواج موقت ابتدا در میان یهود، فارس و غیره وجود داشته است. و به جامعه جاهلی جزیره العرب سرایت کرده است. وقتی دین اسلام آمد در ابتدای دعوت دوبار با نزول این آیات تحریم شد: « وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ (۵) إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ أوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ فَمَنِ ابْتَغَی وَرَاءَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الْعَادُونَ »(المؤمنون: ۵-۷). «و آنها که دامان خویش را (از بی‌عفتی) حفظ می‌کنند. جز با همسران و کنیزانشان، چرا که بهره‌گیری از اینها مورد سرزنش نخواهند بود. و هر کس جز اینها را طلب کند، متجاوز است». و عبارت: « هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ» محور اصلی حرمت است « إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ أوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ» استثناء حلال شامل دو نوع نکاح است یعنی غیر از آن دو همه حرامند. اما خداوند برای اینکه راه اشتباه و التباس را بر انسان ببندد با نص صریح غیر از آن دو نکاح را تحریم کرده است « فَمَنِ ابْتَغَی وَرَاءَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الْعَادُونَ» پس هر راه دیگری غیر از آن دو نکاح حرام است خواه با زنا، متعه یا نوع دیگر و … باشد.هم‌چنین امام مسلم و امام احمد و ابن ماجه روایت نموده‌اند که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرموده است:«ای مردم من پیش‌تر به شما اجازه دادم که (به خاطر نزدیکی به عهد جاهلیت و شیوع پدیده زنا) که (به طور موقت) از زنان استمتاع نمائید، اما اینک خداوند آن را تا روز قیامت حرام نموده است. هرکس یکی از آنها نزد اوست او را رها کند و چیزی را که به آنان داده‌اید از ایشان پس نگیرید».( مسلم و احمد.)

 عمرفاروق { رض } داماد علی مرتضی و فاطمه زهرا { رض } متعه را تحریم کرد ؟ . در کتب شیعه و سنی از محمّد بن حنیفه ، از پدرش حضرت علی ، و او از رسول الله (صلی الله علیه و سلم ) نقل می کند که :حرم رسول الله یوم الخیبر نکاح متعه : پیامبر خدا در جنگ خیبر نکاح متعه را حرام کرد{سند این حدیث در کتاب های ” استبصار“ برادران شیعه ، ” مسند زید“ زیدیه ، در کتاب” دعائم السلام قاضی نعمان “ از عزیزان شیعه، در کتاب ” الــموطاء مــالک ابن انس“ ( که معاصر با امام صادق بود ) از اهل سنت آمده است.}در لبنان کتابی به نام ” المتعه فی السلام“ از عالمِ شیعه مذهب بنام ”حسین مکی“ به چاپ رسیده که از علی (علیه السلام ) و او از رسول الله (صلی الله علیه وسلم ) نقل می کند :کانت المتعه فی اول عهد رسول الله : متعه (صیغه ) در اول عهد رسول الله بود فلما نزل النکاح و لعده و الطلاق و المیراث نسخت : چون قوانین ازدواج و عده و میراث و طلاق نازل شد متعه نسخ شد .

.پس تحریم متعه دستور خود رسول الله ( صلی الله علیه و سلم ) بوده است و نه از عمرفاروق یعنی جداکننده حق از باطل } ( رضی الله عنه ).. .اما حضرت عمر در زمان خلافتش جملات زیرا گفت :ای مردم ، صیغه در اوّل عهد رسول الله { صلی الله علیه و علی آله و سلم ) بود و پیامبر الله سبحانه و تعالی آن را نسخ کرد و امروز من می بینم عده ای هنوز آن را انجام می دهند ، مگر نسخِ رسول الله ( صلی الله علیه و سلم } به آنها نرسیده است ؟ هر کس این کار را انجام دهد و گرفتار شود ، من او را عقاب می کنم .« تاریخ طبری ».۴۶

وقف سلیمانیه

 

 

 

ما را در فضای مجازی دنبال کنید