اول افطار یا نماز
سوال: هنگام خوانده شدن اذان مغرب در رمضان، ابتدا باید نماز خواند یا اینکه افطار کرد و غذا خورد؟
جواب: از احادیث موجود علما چنین نتیجه گیری کرده اند:
1) انس ابن مالک نقل می کند که پیامبر(ص) چنین می فرمودند:
"اگر شام حاضر جلویتان می باشد و در آن هنگام اذان مغرب خوانده شود، شما ابتدا شام را شروع کنید."(بخاری، اطعمه، 58، مسلم، مساجد،64)
2) انس ابن مالک نقل می کند که پیامبر(ص) چنین می فرمودند:
"اگر شام حاضر جلوتان باشد و اذان مغرب خوانده نشده باشد، اول شام خود را بخورید. عجله نکنید و شام خود را نیمه رها نکنید."(بخاری، اذان،42، مسلم، مساجد، 64)
3) عایشه ام المؤمنین می گوید که پیامبر چنین می فرمودند:
" اگر شام حاضر جلویتان می باشد و در آن هنگام اذان مغرب خوانده شود، شما ابتدا شام را شروع کنید." (بخاری، اذان، 42، مساجد 65)
4) عبدالله ابن عمر می گوید که پیامبر(ص) چنین فرمودند:
"اگر شام حاضر جلوتان باشد و اذان مغرب خوانده نشده باشد، اول شام خود را بخورید. عجله نکنید و شام خود را نیمه رها نکنید." (بخاری، اذان، 42، مسلم، مساجد،66)
طبق نظرنووی، مکروه بودن اقامه نماز هنگام آماده بودن سفره به این علت است که افکار در غذا مشغول است خشوع به کمال نمی رسد. این مکروه آن موقع پذیرفته می شود که وقت برای خواندن نماز باشد. اما اگر با غذا خوردن وقت نماز بگذرد این کار جایز نیست.
ابو حنیفه چنین می گوید: "اگر تمام نمازم غذا باشد برای من بهتر است تا تمام نمازم غذا باشد." او با این سخن می خواهد این را بیان کند که، به جای اینکه در نماز به فکر غذا باشم در غذا به فکر نماز بودن را ترجیح می دهم.
از نظر احمدابن حنبل این قبیل احادیث باید تأویل شود. به نظر ایشان کسی که در هنگام غذا خوردن متوجه اقامه نماز می شود باید نماز را قطع کرده و به نماز بایستد. چونکه به اندازه ای که قلبش را مشغول نکند غذا خورده.
از نظر امام شافعی، اگر شخص بسیار گرسنه و یا روزه باشد ابتدا باید غذا خورده بعد به نماز باستد. اما در غیر این صورت باید اول نماز بخواند.
امام مالکی، اگر سفره آماده و اذان در یک موقع باشد ابتدا باید نماز خواند. اما اگر غذا سبک باشد می توان ابتدا غذا هم خورد. (احمد داوود اوفلی، صحیح المسلم، مسجد، 67)
از نظر سلامتی هم بهتر است در روزه داری ابتدا افطار مختصری خورد سپس نماز خواند، و بعد از نماز به غذا خوردن ادامه داد. به این وسیله هم در نماز ذهن مان درگیر غذا ها نیست و هم به معده ای که از صبح خالی بوده با غذا خوردن زیاد فشار نمی آوریم، در نتیجه به سلامتی خود هم آسیبی نمی رسانیم
