حقیقت دین چیست؟
به نام خداوند مهربان
خداوند در سوره الماعون از ما میپرسد
“آیا دیده ای آن کسی را که دین را تکذیب میکند؟”
(سوره الماعون آیه ۱)
ما فکر میکنیم چه کسی دین را تکذیب میکند؟ کسی که نماز نمی خواند؟ کسی که روزه نمی گیرد؟ کسی که ریش ندارد؟ خداوند می فرماید:
“او همان کسی است که یتیم را از خودش میراند و کسی را برای غذا دادن به مسکین تشویق نمیکند”
(سوره الماعون آیه ۲-۳)
یتیم چه کسی است؟ یتیم کسیست که سر پناه ندارد. مسکین چه کسی است؟ مسکین از مسکن میاد یعنی کسی که خانه نشین شده است و منبع درآمد ندارد.
جالب این است که خداوند بعد از معرفی کردن کسی که دین را تکذیب کرده در ادامه آن میفرماید:
“پس واى بر نمازخوان ها!” (سوره الماعون آیه ۴)
سوال مهم این است چرا نمی گوید وای بر مکذبین یا وای بر کافرین؟ انتظار ما طبیعتا این است که بعد از ۳ آیه اول نتیجه را به آیه اول برگرداند و بگوید: وای بر مکذبین اما به جای آن میگوید وای بر نمازخوان ها! اما کدام نمازخوان ها؟
“آنها كه در نمازشان سهلانگارند٫ آنها که ريا میكنند و کوچکترین خیری ازشان به کسی نمیرسد.”
(سوره الماعون آیه ۵-۷)
چه می خواهد بگوید این سوره؟ آیا غیر از این است که می خواهد بگوید آن نمازخوانی که به یتیم و مسکین نمیرسد و خیری ازش به دیگران نمیرسد نه تنها او دین را تکذیب کرده بلکه اگر نماز هم بخواند نماز او جز ریا چیزی نیست و فقط موجب عذاب او خواهد شد؟
آیا غیر از این است که میخواهد بگوید دین تشریفات نیست!
دین ۴ بار به مکه رفتن وقتی یتیمی و فقر در کشور بیداد میکند نیست!
برای فهم بیشتر به آیات دیگه ای اشاره میکنم:
“انسان هنوز آن راه سر بالا را نرفته است و تو چه میدانی آن راه سر بالا چیست؟ اسیری را آزاد کردن است یا در روز گرسنگی غذا دادن یتیمی از نزدیکان یا مسکینی که زمین گیر شده٫ بعد او از کسانی میباشد که ایمان دارند و یکدیگر را به صبر و رحمت توصیه میکنند.”
(سوره البلد آیه ۱۱-۱۷)
خداوند در آیه بالا میفرماید انسان بعد از انجام این کارهاست که یک مومن حساب میشود. در همه جای قران وقتی صحبت از ایمان میشه همیشه بعد میفرماید و اعمال صالح (الذین آمنوا و عملوا الصالحات) (من عمل صالحا و هو مومن) ایمان و عمل صالح یکدیگر را تصدیق میکنند و در انسان دیندار این دو از هم جدا نشدنیست.
در تمام مذاهب دنیا این ۲ را قبول دارند اما مشکل در آنجاییست که آرزوهای خود را نیز در دین وارد میکنند و همین باعث انحراف میشود که مثلا تو باید فلان شخص را قبول کنی٫ اگر نکنی به بهشت نمیروی و امثال این حرف ها٫ اما قران کریم این موضوع را به زیباترین شکل بیان کرده و پاسخ داده است:
“نه به آرزوهای شماست و نه به آرزوهای اهل کتاب (مسیحی و یهود)؛ هر کس عمل بدی انجام دهد، کیفر داده میشود؛ و کسی را جز خدا، ولّی و یاور خود نخواهد یافت. و کسی که چیزی از اعمال صالح را انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که ایمان داشته باشد، چنان کسانی داخل بهشت می‌شوند؛ و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد. و دین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کند، و نیکوکار باشد، و پیرو آیین خالص و پاکِ ابراهیم باشد؟ و خدا ابراهیم را به دوستیِ خود، انتخاب کرد.”
(سوره النساء آیه ۱۲۳-۱۲۵)
آیا بعد از خواندن این آیات دیگر جای حرفی باقی می ماند که دین واقعی چیست؟ اگر نه به یک آیه دیگر نگاه میکنیم که ۲ بار در قران تکرار شده است:
“کسانی که ایمان آورده‌اند(مسلمانان)، و یهودیان و مسیحیان و صابئان ( پیروان یحیی)٫ هر کس به خدا و روز قیامت ایمان آورد، و عمل صالح انجام دهند، پاداششان نزد پروردگارشان است؛ و هیچ‌گونه ترس و اندوهی برای آنها نیست.” (سوره البقره آیه ۶۲)
اگر این هم کافی نبود میرویم به سوره آل عمران. در آیات آخر سوره آل عمران از آیه ۱۹۲ خداوند دعاهای صاحبان خرد را نقل میکند که میگن خدایا ما را از آتش جهنم حفظ کن٫ ما ایمان آورده ایم٫ خدایا گنا هان ما را ببخش٫ همینطور یک لیست دعا را بیان میکند تا آیه ۱۹۴ و در آیه ۱۹۵ میفرماید:
“خداوند، درخواست آنها را پذیرفت: من عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، زن باشد یا مرد، ضایع نخواهم کرد.” (سوره آل عمران آیه ۱۹۵)
یعنی شماها دعاهای تون را کردید و ادعای ایمان کردید من هم پذیرفتم حالا برید عمل کنید! من که عمل هیچکس را ضایع نمیکنم.
آیا غیر از این است که خداوند با زبان و بیان مختلف میخواهد که بگوید دین عمل است٫ عمل صالح و اگر خداوند ما را دعوت به ایمان کرده برای این است که ایمانمان باعث شود ما به دیگران خیر و نیکویی کنیم؟ و گرنه ایمان ما جز حرف چیزی نیست و فرق بین منافق و مومن در عمل است٫ عمل مومن صالح و عمل منافق فساد است (سوره البقره آیه ۸ تا ۱۲ را بخوانید).
اصلا خداوند در قران میفرماید او مرگ و زندگی را خلق کرده تا انسان عمل زیبا انجام دهد:
“او کسی است که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما زیباتر عمل می‌کنید”
(سوره الملک آیه ۲)
پس حقیقت دین این است که انسان ایمان بیاورد به خدایی یگانه که شاهد تمام اعمال اوست و ایمان بیاورد به اینکه روزی او را ملاقات خواهد کرد و نتیجه اعمال خودش را نیز خواهد دید و بعد از این دو٫ اعمال زیبا و صالح انجام دهد و خیرش را به دیگران برساند.
ممکن است کسی بپرسد عمل صالح یا عمل زیبا چیست؟ هر انسانی در فطرتش می داند چه عملی زیباست و چه عملی زشت است٫ عمل زیبا نیاز به توضیح ندارد٫ در کل هر سنگی را از روی پای کسی برداشتن عمل صالح است و هر چیزی که نظم را از بین ببرد عمل فساد است (لا تغلوا فی المیزان)
“پیامبر بگو: «من فقط بشری هستم مثل شما؛ فقط به من وحی شده است که خدای شما یک خداست ؛ پس هر که به ملاقات پروردگارش امید دارد، باید کاره صالح انجام دهد، و هیچ کس را در عبادت پروردگارش شریک نکند.” (سوره الکهف آیه ۱۱۰).
تاریخ انقضاء
به حکمت خدا نگاه کنید که هر چیز از خود تاریخ انقضای در این دنیا دارد حتی افکار و تفسیر و غذا ها و لباس که حتما، امروز می تواند مثبت ترین کار و صالح ترین کار و آسان ترین آن این باشد که فروشگاه ها، مغازه ها، دکان ها، مخزن ها همین چیزهای خود را قبل از تاریخ انقضا اش به مسکینان صدقه دهند، و یا طوری محاسبه کنند که می دانند اینها اضافی خواهند ماند پس قبل تر از آن تجارها و اینها چیزهای اضافی خود را قبل از خراب شدن اش صدقه کنند که در دنیا و در شهر تو و دیار کسی گرسنه نخوابد هرگز باز کسی نگوید خدا کجاست وقتی مغازه ها و تجارها و جهان اصلا به قدر غذا تولید می کند که به ده برابر جمعیت امروزی هم بسنده است ولی بیشتر اش فاسد میشود و یا می گذارند و دور میندازند تا اینکه به مسکینان دهند پس کارهای مثبت بیش اند ولی انسان خودخواهی می کند . بیایید نور باشیم و باری یک روز هم که شده دنیای دیگران را روشن‌تر سازیم تا خداوند بر ما رحم کند و نزديک شویم با هم به او .
منبع صفحه آشنائی با مفاهیم قرآن
