حکمت تفاوت ارث بردن بین زن و مرد
زنانی که مادر و پدر و یا نزدیکان خود رااز دست می دهند مانند مردان دچار ضرر مادی و معنوی می شوند. اما چون خانواده ای که عروسشان شده اند از آنها حمایت می کند، سهم زنان در میراث کمتر از مردان می باشد. دلیل کمتر بودنش به علت مسئولیتی است که به مرد محول می شود. از جمله این مسئولیتها از این قرار است:
1. مردهنگامی که ازواج می کند، باید به زنش مهریه بدهد. زن مهریه را می گیرد. برای مثال یک خواهر و یک برادر، بعد از فوت پدرشان اگر سه خانه و 120 هزار دلار میراث باشد، دو خانه و 80 هزار دلار سهم برادر، یک خانه و 40 هزار دلار سهم خواهر می شود. اگر مرد هنگام ازدواج به زنش 20 هزار دلار مهریه دهد، سهم ارثش 60 هزار دلار می شود. و اما اگر خواهر ازدواج کرده و او هم از همسرش 20 هزار دلار مهریه بگیرد، سهم او هم 69 هزار دلار می شود. در این صورت سهم هر دو مساوی می شود.
مرد، هنگام ازدواج زنش را به خانۀ خودش می برد. اما دختر هنگام ازدواج به خانۀ شوهرش می رود. در این صورت این خواهر و برادر یک خانه ای که در دست دارند را به کرایه می دهند و باز هم از این نظر سهمشان مشترک می شود.
2. سهم میراث زن و شوهر هم یکسان نمی باشد. با ادامه مثال بالا این موضوع را بررسی می کنیم. در مثال بالا زن، 60 هزار دلار و یک خانه داشت. اگر این زن بدون فرزند فوت کند، نصف اموالش برای شوهرش می شود. یعنی نصف خانه و 30 هزار دلار برای شوهرش می شود. و اما اگر مرد بمیرد، یک چهارم میراث را زنش می گیرد. یعنی یک چهارم دو خانه ای (برابرنصف یک خانه) که شوهرش داشت با 15 هزار دلار یعنی یک چهارم 60 هزار دلار را سهم می برد.
در این صورت مشاهده می کنیم که مرد از زنش 15 هزار دلار سهم بیشتر می گیرد. اما اگر 20 هزار دلاری که به زنش مهریه داده بود را در نظر بگیریم، در اصل سهمش کمتر نیز محسوب می شود.
همچنین مردی که زنش فوت کرده اگر بخواهد ازدواج مجدد کند، باید به همسر جدید هم مهریه بدهد. اما زنی که شوهرش مرده بخواهد دوباره ازدواج کند، از شوهرش مهریه می گیرد. در سیستم میراث چنین نظم زیبایی وجود دارد.
3. زن، در آمد و داراییش را می تواند برای خانه خرج نکند، این بر علیه مرد است. اما میراث بیشتری که مرد می گیرد این تعادل را بر قرار می کند.
4. موقعیت مالی خوب یک مرد، وجهۀ خانوادگی او را قویتر می کند. چونکه مردی که از نظر مالی موقعیت خوبی ندارد، در نزد زن و فرزندانش کوچک شده و وظیفه اش آن طور که باید انجام نمی دهد. این باعث می شود که آرامش خانواده دچار تزلزل شود.
5. از طریق تقسیم میراث، تعادل در سهم برقرار می شود وتحکیم خانواده حفظ می شود. حتی زنی که از شوهرش جدا شود، اولین جایی که پناه می برد بستگان مرد می باشد.
. از طریق تقسیم میراث، تعادل در سهم برقرار می شود وتحکیم خانواده حفظ می شود. حتی زنی که از شوهرش جدا شود، اولین جایی که پناه می برد بستگان مرد می باشد.
فکر نمیکنم الان توی جامعه اینطوری باشه!!!! خیلی خنده دار بنظر میاد. در صورتی که به این چیزهایی که گفتید عمل بشه ،این نوع تحلیل درست بنظر بیاد ولی حقیقت موجود در جامعه طور دیگه ای است که اغلب موجب نارضایتی زنان میشود.
و علیکم السلام
ما در اصل آنچه که طبق شریعت باید بشود رامطرح می کنیم. اما متأسفانه به قول خودتان در عمل این طور نیست. حد اقل سعی کنیم دین صحیح را یاد بگیریم تا آن را در زندگی خود تطبیق کنیم.
از توجه شما متشکریم
سلام علیکم
حال اگر خانمی قبل از ازدواج یک از والدین خود را از دست دهد، در اینجا چرا نصف پسر از ثروت ارث می برد؟! اینجا که دیگر شوهر نداشته!
وعلیکم السلام
ما برخی حکمت در مورد تفاوت ارث زن و مرد را مطرح کردیم. البته در آیه هیچ فرقی بین دختر متأهل یا مجرد وجود ندارد.
شاید می شود گفت در آینده دختر وقتی ازدواج کند، مهریه خواهد گرفت که یک نوع جبران مالی خواهد شد.
بنظر من استدلال درستی نیست. شاید اصلا دختری هیچوقت امکان ازدواج را نداشته یا پیدا نکند. یا اگر هم ازدواج می کند مهریه را طبق وسع داماد تعیین کنند و جبران مالی که برای او می شود قابل قیاس با مبلغ میراث نباشد.همیشه برایم سوال است که چرا در شرع در این موارد هم صراحتا قانون به صراحت قانون ارث وجود ندارد؟ مثلا چرا برای مهریه قانون نداریم که یکسوم دارایی مرد بعنوان مهریه زن قرار گیرد تا جامعه به بلای مهریه های سرسام آور دچار نشود؟ یا چرا صراحتا قانون در شرع نداریم که جهیزیه که تامین مایحتاج زندگی محسوب میشود، وظیفه پسر است، نه دخترو لذا جهیزیه به عهده مرد است. در اینصورت الان در جامعه ما تهیه جهیزیه بجای "لطف" خانواده دختر، بعنوان "وظیفه" آنها تلقی نمیشدو اینهمه معضل چشم و همچشمی وجود نداشت. اگر شما مهریه را در محاسبات فوق وارد می کنید چرا جهیزیه را وارد نمی کنید؟
هرچند اعتقاد دارم که با توصیه کردن موضوعی حل نمی شود و در این موارد باید "قانون صریح" در شرع وجود داشته باشد اما معلوم نیست چرا همیشه برای ازدواج به خانواده دختر توصیه می کنند مهریه بالا نگیرید اما از موضوعاتی مانند جهیزیه صحبتی نیست.
بنظر من وجود چنین قوانینی در شرع ، زمینه را برای اجرا در عمل هموارتر می کند. نمونه آن قانون اجرت المثل است. اگر چه در عرف هیچگاه بیان نمی شود که مرد در قبال کار زن در خانه موظف به پرداخت اجرت المثل است ولی وجود این قانون در شرع بسیار جالب است. چون حداقل زمینه برای اجرا را ایجاد می کند..البته برای من هم بعنوان یک زن جالب نیست که از همسرم درخواست اجرت المثل کنم اما خیلی بهتر بود که همانطور که کار زن در خانه عرف جامعه شده، جبران آن توسط مران نیز بصورت عرفی در می آمد تا بنیان خانواده محکمتر باشد.لیکن وجود این قانون هم زمینه ساز اجرای این امر است و هم مبنای حقوقی دارد
با عرض سلام
حرف شما کاملا منطقی است. ما کلا در صدد آن هستیم که آن چه شرع گفته را بیان کتیم و بعضا سعی داریم که حکمت برخی احکام را بفهمیم
اما آنچه که مربوط به جهیزیه دختر بیشتر جنبه ملی عرفی دارد نه شرعی
باز هم از نظر لطف شما متشکر هستیم و سعی خواهیم کرد بیشتر در این زمینه تحقیق کنیم