دروغ چيست؟
اينكه انسان واقعه اي را بيان كند كه اتفاق نيفتاده است يا چيزي را ادعا كند كه در او نيست. مثلاً بگويد: چنان كردم در حاليكه نكرده يا فلاني را ديدم در حالي كه وي را نديده و اين ويژگي و خصلت هاي منافقين است كه خداوند جل جلاله، رسول صلى الله عليه وسلم و مؤمنان از آن بيزار و متنفرند.
بخشي از اقسام و نمونه هاي دروغ
1ـ روزي پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم از خانه خارج شدند، كودكي را ديدند كه مشغول بازي است مادرش به او گفت: بيا تا چيزي به تو بدهم، پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم به زن گفتند: چه مي خواهي به او بدهي و زن گفت: خرما. پيامبر صلي الله عليه و سلم گفتند: اگر آنچه وعده دادي عمل نكني در نامه اعمالت يك دروغ ثبت ميشود. پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم وي را از دروغ گفتن حتي به كودك خردسال نيز باز داشتند. زيرا برخي از مادران كودكشان را صدا ميزنند و ميگويند: بيا تا چيزي براي تو بدهم. همين كه كودك ميآيد چيزي به او نميدهند. پس در نتيجه دروغگو ميشوند و به همین علت کودکان دروغ گویان آینده از نتیجه تعالیم والدین شان قرار میگیرند. همچنين اگر كسي به دوستش بگويد كه فردا چيزي براي تو خواهم داد و ندهد به او دروغ گفته است.
2ـ اينكه انسان به دروغ ادعا نمايد كه چيزي ازآنِ اوست مثلاً ادعا نمايد كه اين قلم يا كتاب كه در دست دوستش ميباشد از آنِ اوست. با اين ادعايش هم به دوستش دروغ گفته هم به خدايش.
3ـ داستانهایي را بگويد كه اتفاق نيفتاده است يا ادعا نمايد كه سرمايه اي دارد در حاليكه چنين نيست.
4ـ دروغ به پدر و مادر. بعضي از فرزندان به منزل ميآيند پدر و مادر از او ميپرسند كجا بودي؟ و او به دروغ ميگويد با دوستم بودم يا در كلاس بودم يا در راه معطل شدم و خداوند ميداند كه او مشغول بازي و سرگرمي بوده است. خداوند او را بخاطر اين دروغش محاسبه ميكند.
5ـ دروغ به معلم: وقتي دانش آموز تنبل است و كارخانگى هاى مکتب را انجام نميدهد ميگويد: مريض بودم يا پدرم مريض بود و من كارهاي بيرون از منزل را انجام ميدادم يا دروغ ديگري از اين قبيل.
6ـ ادعا ميكند كه خوابي ديده در حاليكه چنين خوابي نديده است. كسي كه چنين ادعاي نابجايي كند در روز قيامت در حالي خدا را ملاقات ميكند كه خداوند بر او خشمناك است سپس او را وارد جهنم ميكند. رسول اكرم صلي الله عليه و سلم ميفرمايند: كسي كه خود را خواب نما كند يعني به دروغ ادعا نمايد كه خوابي ديده است در جهنم است.
7ـ شهادت دروغ. خداوند متعال ميفرمايد: واجتنبوا قول الزور. يعني از سخن و گواهي دروغ بپرهيزيد. (حج آيه 30) و نيز خداوند در اوصاف بندگان نيك ميفرمايد: والذين لا يشهدون الزور. يعني مؤمنان واقعي كساني اند كه شهادت دروغ نميدهند يعني مؤمنان از اين خصلت زشت به دورند. (فرقان آيه72)
شهادت به دورغ اين است كه انسان به ناحق گواهي دهد. مردم از وي سؤال ميكنند كه آيا فلاني را ديدي كه دزدي ميكند يا قتلي را مرتكب ميشود، در پاسخ ميگويد بله در حالي كه نه او را ديده و نه شنيده است در اين نتيجه با اين شهادت دروغ وي، جان انسانی بی گناه به خطر می افتد. پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم گناه اين كار را بسيار سنگين شمرده اند.
8ـ به دروغ سوگند بخورد. سوگند دروغ از گناهان كبيره است. كسي كه به دروغ سوگند ياد كند وارد جهنم ميشود و چنين سوگندي را غموس يعني غوطه خوردن در آتش، گويند مانند اين است كه راه هفتاد ساله را بدون استراحت طي كند چه كسي تحمل چنين عذابي را دارد؟ بسياري از مردم عادت كرده اند كه بگويند: «ولله» به خدا قسم و ما به خوبي ميدانيم كه مسلمان جز براي كاري بسيار مهم سوگند نميخورد. و زياد سوگند خوردن دليل بر دروغگويي شخص محسوب ميشود و هرگز دليل راستگويي نيست. پس اي برادر و خواهر گرامي زبانتان را از اينكه به دروغ سوگند ياد كنید پاك بدار و بدان كه مسلمان نه در راستي و نه در دروغ، سوگند ياد نميكند.
9ـ يكي ديگر از اقسام دروغ اين است كه شخصي در توبه اش با خدا صادق نباشد. اگر مسلمان گناهي انجام دهد و از آن توبه كند بايد توبه اش صادقانه باشد و اگر توبه صادقانه نبود خيلي زود به آن گناه باز ميگردد و وارد جهنم ميشود.
10ـ و همچنين يكي ديگر از اقسام دروغ اين است كه سخنان شخص بر اساس شنيده ها باشد يعني هر چه را ميشنود تعريف كند. رسول خدا صلي الله عليه و سلم ميفرمايند: كَفَي بِالمَرْءِ كِذْبًا اَن يَحْدُثَ بِكُلِّ ما سَمِعَ. يعني براي دروغگويي شخص همين بس است كه هر چه را ميشنود بگويد. يعني انساني كه هر چه را ميشنود براي مردم نقل كند دروغگو است بلكه از بدترين دروغگويان است.
11ـ اينكه فرد مسلمان براي خنداندن مردم لطيفه ها و فكاهه هاي دروغي تعريف كند كه پايه و اساس نداشته باشد، دروغگو حشر مى شود.