آیا در قرآن کریم جزای رجم هست شخص متاهل مرتکب زنا شوند ایشان سنگسار کرده میشود ویا صد تا تا زیانه زده میشود؟؟؟
به خواطدر دریاف پاسخ این سوال بیائید ببینیم که قرآن كریم درباره زانی وزانیه چه نظری دارد، و حكم زنا در قرآن چیست؟
درآخرین سالی كه پیامبر صلی الله علیه وسلمدر مكه بود، یعنی چندماهی پیش از هجرت به مدینه، آیه‌ی تحریم زنا نازل گردید؛ و هشدار داده شد كه زنا «زشتكاری» و «بدروشی» است:
وَلاَ تَقْرَبُوا الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِیلاً [سوره‌ی الإسراء، آیه‌ی 32]
ترجمه: به زنا نزدیك مشوید كه آن همانا زشتكاری و بدترین راه بوده است.
اندكی پیش ازآن، دریك آیه‌ی قرآن كریم كه در وصف مؤمنین آمده بود، زناكاری در كنار بت‌پرستی و آدم‌كشی نهاده شده، هشدار داده شده بود كه هركس زنا كند گناهكارِ شایسته‌ی كیفر است:
وَالَّذِینَ لاَ یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلاَ یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَلاَ یَزْنُونَ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِكَ یَلْقَ أَثَامًا [سوره‌ی الفرقان، آیه‌ی 68]
ترجمه: كسانی كه با الله هیچ خدائی را نمیخوانند، و جانی كه الله محترم داشته است را جز به‌حق نمیكشند، و زنا نمیكنند؛ و هركس چنان كند كیفر سختی [در قیامت] خواهد دید.
درسال هفتم یا هشتم هجری حكم مجازات زن و مرد زناكار در قرآن به‌روشنی بیان شده گفته شد كه مجازات زن و مرد زناكار، یكصد تازیانه در ملأ عام است. و دردنبال این آیه، آیه‌ی دیگری تصریح كرد كه ازدواج با زناكار به‌كلی حرام است و هیچ مرد یا زنی نباید با زن یا مرد زناكار ازدواج كند.
الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلاَ تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِنْ كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنْ الْمُؤْمِنِینَ. الزَّانِی لاَ یَنكِحُ إلاَّ زَانِیَةً أَوْ مُشْرِكَةً وَالزَّانِیَةُ لاَ یَنكِحُهَا إِلاَّ زَانٍ أَوْ مُشْرِكٌ وَحُرِّمَ ذَلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ [سوره‌ی النور، آیات 2- 3]
ترجمه: زن زناكار و مرد زناكار، به هركدامشان صد تازیانه بزنید، و اگر به الله و روز دیگر ایمان دارید نباید كه شما را نسبت به ایشان ترحمی بگیرد؛ و باید كه شكنجه‌شان را گروهی از مؤمنین نظاره كنند.
مرد زناكار به‌جز با زن زناكار یا زن مشرك نكاح نمیكند، و زن زناكار را جز مرد زناكار یا مشرك نكاح نمیكند؛ این برای مؤمنین حرام است.
درباره‌ی زن شوهرداری كه مرتكب عمل منافی عفت شود، در قرآن تصریح شده كه شوهرش باید چهار گواه بیاورد كه عمل را به چشم دیده‌اند، و آن‌وقت زن را درخانه نگاه دارد. و تأكید شد كه مرد و زنی كه مرتكب فحشاء میشوند باید مجازات بدنی بشوند، ولی اگر توبه كردند كسی حق ندارد مجازاتشان كند:
وَاللاَّتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِنْ نِسَائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْكُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّى یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِیلاً. وَاللَّذَانِ یَأْتِیَانِهَا مِنْكُمْ فَآذُوهُمَا فَإِنْ تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ تَوَّابًا رَحِیمًا [سوره‌ی النساء، آیات 15- 16]
ترجمه: آنهائی از زنانتان كه مرتكب فحشاء میشوند چهار گواه ازخودتان بر آنها بگیرید. پس اگر گواهی دادند [كه عمل را به چشم دیده‌اند] ایشان (یعنی زنان مرتكب فحشاء) را درخانه نگاه دارید تا ایشان‌را مرگ برگیرد یا الله برایشان راهی ایجاد كند. و دوتنی كه مرتكب آن میشوند آزارشان بدهید؛ ولی اگر توبه كردند و اصلاح شدند دست از آنها بدارید كه الله توبه‌پذیر و مهربان است.
چنانكه می‌بینیم، درآخر این آیه گفته شده است كه كسی كه مرتكب فحشاء بشود، اگر پشیمان شود و ازكرده‌اش توبه كند، یعنی تصمیم بگیرد كه دیگر مرتكب چنان عملی نگردد، نباید مجازات بشود.
در یك آیه‌ی قرآن نیز گفته شده كه چنانچه یك زنِ طلاق‌یافته كه هنوز درخانه‌ی شوهر زندگی میكند مرتكب فحشاء شد و كسانی به چشم دیدند، شوهرش كه اورا طلاق داده حق دارد كه پیش از موعد مقررشده، ویرا از خانه‌اش بیرون كند (وَلاَ یَخْرُجْنَ إِلاَّ أَنْ یَأْتِینَ بِفَاحِشَةٍ مُبَیِّنَةٍ [سوره‌ی الطلاق، آیه‌ی 1])؛ ولی برای چنین زنی مجازات دیگری مقرر نشده است.
كیفر زناكار در حدیث و
پیامبر اكرم دوماه پیش از وفاتش، درخطبه‌ی حجه الوداع- كه آخرین سخنرانی عمومی پیامبر است- مجازات زنان شوهرداری كه مرتكب عمل منافی عفت شوند را چنین مقرر كرد:
أما بعد: أیها الناس، فإن لكم على نسائكم حقاً، ولهن علیكم حقاً. لكم علیهن أن لا یوطئن فرشكم أحدا تكرهونه، وعلیهن أن لا یأتین بفاحشة مبینة. فإن فعلن فإن الله قد أذن لكم أن تهجروهن فی المضاجع وتضربوهن ضربا غیر مبرح. فإن انتهین فلهن رزقهن وكسوتهن بالمعروف.
ترجمه: ای مردم! شما را بر زنانتان حقی است و ایشان را بر شما حقی است. حق شما برآنها آنست كه بر گلیمتان كسی را كه اكراه داشته باشید راه ندهند، و برآنها است كه مرتكب فحشای قابل اثبات نشوند؛ اگر شدند الله به شما اجازه داده است كه بسترشان را ازخودتان دور كنید و بزنیدشان به نحوی كه آسیب جسمی نبینند. پس اگر دست برداشتند حق دارند كه روزی و رختشان را طبق عرف دریافت دارند.
این آخرین حكمی است كه پیامبر درباره‌ی زنان شوهرداری كه مرتكب زنا شوند صادر كرده است. پس ازاین سخنرانی، نزول وحی برای همیشه متوقف گردید؛ و دراینجا بود كه آخرین آیه‌ی قرآن نازل شده تأكید كرد كه امروز دین اسلام به پایه‌ی كمال رسیده است (الیَومِ اَكمَلتُ لَكُم دینَكُم). تنها حكمی كه برای زن شوهردارِ مرتكب خطای منافی عفت دراین سخنرانی مقرر شده آنست كه شوهرش باید به او فشار بیاورد تا دست از خطاكاری بردارد.
ما وقتی آیات قرآن و سخنان پیامبر اكرم درباره‌ی زنا و فحشاء را دركنار هم میگذاریم، و فرمان تحریم مطلق ازدواج با زناكار را یكبار دیگر ازنظر میگذرانیم، و درعین حال آن مجازاتهای خفیفی كه درباره‌ی ارتكاب به فحشای زنان شوهردار به بیان قرآن و زبان پیامبر اكرم مقرر شده است را دربرابر خودمان می‌نهیم، شاید به این نتیجه برسیم كه آن زناكارانی كه باید صد تازیانه بخورند و ازدواج كردن با آنها نیز حرام است، كسانی‌اند كه زنا را به حرفه‌شان تبدیل كرده‌اند، نه زن یا مردی كه خطائی ازاو سرزده باشد.
ولی اگر چنین است، پس حكم سنگسار كردن زناكار (رَجمِ زانی و زانیه) ازكجا آمده است؟ اكنون در همة كتابهای فقهی ما- از شیعه و سنی- تأكید میشود كه زن شوهردار یا مرد زن‌داری كه مرتكب زنا شد باید سنگسار گردد. فقهای ما میگویند كه سنگسار در زمان حیات پیامبر اكرم به دستور شخص پیامبر انجام گرفته و حكمی است كه پیامبر اكرم داده بوده و باید مثل هركدام از دیگراحكام اسلامی، تا دنیا باقی است به‌قوتِ خودش باقی باشد؛ زیرا كه یكی از «حدود الله» (خط سرخ خدائی) است و نباید ازآن گذشت. این درحالی است كه حكم سنگسار در قرآن نیامده، بلكه سخت‌ترین مجازاتی كه قرآن برای زناكار مقرر كرده یكصد تازیانه درملأ عام است. در حدیث نیز از زبان پیامبر گفته نشده كه زناكار را باید سنگسار كرد. حكم سنگسار مبتنی بر چند روایت است كه دونسل بعد از وفات پیامبر اكرم، یعنی در زمان خلافت اموی، روایت كرده‌اند.
درسیره میخوانیم كه پس ازآنكه پیامبر اكرم و مؤمنین به مدینه هجرت كردند، اتفاق افتاد كه یك زن و مرد از یهودان مدینه مرتكب زنا شدند. یهودان به نزد پیامبر رفتند و گفتند تو كه ادعا میكنی آمده‌ای تا احكام تورات را اجرا كنی، اكنون بیان كن كه حكم تورات درباره‌ی زن و مرد زناكار چیست؟ پیامبر اكرم به «بیت المدراس» (مدرسه‌ی دینی یهودان) رفت و از خاخامها خواست كه تورات را بیاورند و حكم زناكار را برایش بخوانند. ولی هركدام از خاخامها گفت حكم تورات آنست كه زن و مرد زناكار را باید وارونه بر خری سوار كنند و با روی سیاه در شهر بگردانند تا عبرت دیگران شوند. وقتی پیامبر به آنها سوگند داد كه تورات را بیاورند و حكم زناكار را بخوانند، خاخام جوانی به نام عبدالله ابن صوریا تورات را آورد و خواند و گفت: حكم زناكار در تورات آنست كه سنگسار شود. پیامبر اكرم گفت: من شایسته‌ترین كس به اجرای حكم تورات هستم كه حكم خدا است؛ و دستور داد آن زن و مرد زناكار را سنگسار كردند. [سیره ابن هشام: 2 / 206- 207. تفسیر طبری: 4 / 572- 575]
این واقعه میتواند مربوط به سال اول یا دوم هجری بوده باشد. ولی البته در هیچ‌جا گفته نشده كه آن زن و آن مرد از چه قبیله و از چه خاندانی بودند! فقط گفته شده یك زن و مرد یهودی كه مرتكب زنا شده بودند. عادت سیره‌نویسان است كه وقتی درباره‌ی رخدادی سخن میگویند همه‌ی شخصیتهای رخداد را با نام و نشان معرفی كنند؛ ولی در این داستان، هم مرد یهودی و هم زنِ یهودی، هردو مجهول الهویه مانده‌اند.
احكامی كه قرآن برای زناكاران بیان كرد چندین سال بعد از این واقعه نازل گردید، و هچ سخنی از سنگسار به میان نیاورد.
در گزارشها از دومورد دیگر سنگسار در اواخر عمرِ پیامبر سخن رفته، كه هیچكدام مربوط به‌كسی از مردم مدینه نبوده، بلكه هردو متعلق به دوتا از قبایل بدوی بیابانگرد است. یكی این دومورد را ضمن رخدادهای سال نهم هجری چنین نقل كرده‌اند:
«عبدالله ابن بریده از پدرش روایت كرده كه من نزد پیامبر نشسته بودم؛ یك زن از قبیله‌ی بنی‌غامد آمد و گفت: یا نبی الله من زنا كرده‌ام و ازتو میخواهم كه تطهیرم كنی. پیامبر به‌او گفت: به‌خانه‌ات برگرد. روز دیگر باز آمد و نزد او به‌زنا اعتراف كرده گفت: یا رسول الله من زنا كرده‌ام و میخواهم كه تطهیرم كنی. پیامبر به‌او گفت: به‌خانه‌ات برگرد. چون روز دیگر شد باز هم آمد و نزد او به‌زنا اعتراف كرده گفت: یا نبی الله مرا تطهیر كن. شاید میخواهی همانگونه كه ماعز ابن مالك را دست به‌سر كردی مرا دست به‌سر كنی. به‌خدا سوگند كه من حامله‌ام. پیامبر به‌او گفت برگرد تا وقتی كه بچه‌ات را بزایی. چون زایید پسربچه را درآغوش گرفته آمد و گفت: یا نبی الله آنك زاییده‌ام. گفت: برو به‌او شیر بده تا اورا از شیر برگیری. چون اورا از شیر برگرفت پسربچه را در حالی كه پاره‌نانی دردست داشت به‌نزد پیامبر برد و گفت: یا نبی الله آنك اورا از شیر گرفته‌ام. پس پیامبر آن پسربچه را به‌یكی از مسلمانان سپرد و دستور داد تا گودالی برای زن كندند و اورا تا سینه در گودال ایستاندند، و به‌مردم دستور داد تا اورا سنگسار كردند». [منتظم ابن الجوزی: 3 / 374]
مورد دوم كه مربوط به‌مردی از قبیله‌ی بدوی بنی‌اسلم بوده اینگونه نوشته‌اند:
«از ابوسعید [خدری] روایت شده كه مردی از اسلم به‌نام ماعز ابن مالك به‌نزد پیامبر آمد و گفت: مرتكب فحشاء شده‌ام؛ مرا كیفر بده. پیامبر چندین‌بار اورا بیرون كرد. سپس از قومش جویا شد. گفتند: فكر نمیكنیم كه او چیزیش باشد، ولی كاری كرده است و می‌بیند كه جز با كیفردیدن ازآن بیرون نخواهد شد. بازهم به‌نزد پیامبر برگشت. پس به‌ما فرمود كه سنگسارش كنیم. اورا به بقیع فَرقَد بردیم. نه دستش را بستیم و نه برایش گودال كندیم. استخوان و كلوخ و خُرده سفال به‌او افكندیم. پا به‌گریز نهاد و به‌دنبالش دودییم، تا به‌كناره‌ی حَرّه رسید و ایستاد. با سنگریزه‌های حره به‌او سنگ پراندیم، تا خاموش شد». [صحیح مسلم: حدیث 1694]
و درحدیث دیگری از روایت «بریده» چنین نوشته‌اند:
«ماعز ابن مالك به‌نزد پیامبر آمد و گفت: یا رسول الله مرا تطهیر كن. گفت: تورا چه شده است! برگرد و از الله آمرزش بطلب و به درگاهش توبه كن. او رفت و باز برگشت و گفت: یا رسول الله مرا تطهیر كن. پیامبر گفت: تورا چه شده است! برگرد و از الله آمرزش بطلب و به‌درگاهش توبه كن». باز رفت و باز برگشت و گفت: یا رسول الله مرا تطهیر كن. باز هم پیامبر مثل دفعه‌ی قبل به‌او گفت. چهارمین‌بار كه آمد و همان حرف را تكرار كرد، پیامبر گفت: برای چه تورا تطهیر كنم؟. گفت: برای زنا. پیامبر پرسید: آیا دیوانگی دارد؟. به‌او پاسخ دادند كه دیوانگی ندارد. پرسید: آیا خمر ننوشیده است؟ مردی برخاست و دهانش را بویید، و بوی خمر ازاو نَشَمید. رسول الله گفت: آیا زنا كرده‌ای؟ گفت: آری. پس فرمود اورا سنگسار كردند». [صحیح مسلم: حدیث 1695]
درباره‌ی توجه پیامبر به‌حفظ خانواده و جلوگیری از پاشیدگیش درصورت خطاكاریِ زن، دست‌كم یك مورد را ضمن سخن ازجنگ خیبر می‌بینیم. نوشته‌اند كه پیامبر درراه بازگشت پیروزمندانه‌اش ازخیبر درمنزلی نزدیك مدینه در همراهانش ندا زده گفت: پس از نماز عشاء سرزده وارد خانه‌هایتان مشوید. یكی از اصحاب پیامبر به‌این دستور عمل نكرد و شبانه سرزده وارد خانه‌اش شد و چیزی را دید كه دلش نمیخواست ببیند؛ یعنی زنش را با مردی دیگر هماغوش دید. این‌را مردم شنیدند، ولی او چونكه زنش را دوست میداشت و ازاو دارای اولاد بود، نه اورا طلاق داد و نه تنبیهش كرد. [البدایه والنهایه: 2 / 608] همچنین در حدیثی آمده كه كسی به‌نزد پیامبر شكایت برد كه زنش را در خانه‌اش با مردی گرفته است. پیامبر گفت: گواه بیاور. مرد گفت: یا رسول الله! آیا كسی‌كه در خانه‌اش ببیند كه مردی برروی زنش خفته است باید برود و دنبال گواه بگردد؟ پیامبر گفت: یا گواه بیاور یا كمرت را برای تازیانه آماده كن. [صحیح بخاری: حدیث شماره‌ی 2671]
یك گزارش به حضرت عمر نسبت داده شده هست نشان میدهد که گویا در اواخر خلافت اش عمر ابن خطاب رضی الله تعالی عنه برسرِ اینكه آیا باید زناكار را سنگسار كرد یا نكرد اتفاقِ نظر وجود نداشته، و كسانی معتقد بوده‌اند كه چون حكم سنگسار در قرآن نیامده، پس در اسلام سنگسار وجود ندارد.
از عبدالله ابن عباس روایت شده كه عمر در مسجد پیامبر سخنرانی كرده چنین گفت:
«اما بعد! من امروز میخواهم چیزی را به‌شما بگویم كه گفتنش برمن واجب است؛ و نمیدانم، شاید این‌را هنگامی میگویم كه مرگم نزدیك شده است. هركس آن‌را دریافت و درك كرد باید بگیرد و تا هرجا كه شترش برود آن‌را برساند. و اگر كسی آن‌را درك نكرد هیچكس حق ندارد كه پشت سر من دروغ بسازد. الله تعالی محمد را برگزید و كتاب را براو فروفرستاد، و ازجمله‌ی چیزهائی كه براو نازل شد آیه‌ی سنگسار بود. ما آن‌را خواندیم و درك كردیم. پیامبر سنگسار كرد و ما نیز بعد ازاو سنگسار كردیم. میترسم كه اگر مدتی برمردم بگذرد كسی بگوید: والله ما [حكم] سنگسار را در كتاب الله نمی‌یابیم؛ و به‌آن وسیله با ازدست نهادن یك فریضه كه الله نازل كرده بوده است گمراه گردند. [حكم] سنگسار در كتاب الله برای زنان و مردان همسرداری مقرر شده است كه زنا كرده باشند و كسانی گواهی دهند، یا خودشان اعتراف كنند، یا حاملگی پدیدار شود». [سیره ابن هشام: 4 / 309]
چنانكه می‌بینیم، گویا حضرت عمر رضی الله تعالی عنه دراینجا، درواقع درصدد توجیه حكمی است كه خودش برای زنان و مردانِ همسردارِِ زناكار صادر كرده بوده و حتما با مخالفت كسانی از اصحاب پیامبر مواجه شده بوده است. ولی آیا به‌راستی چنین آیه‌ئی در قرآن وجود داشته و كسی جز حضرت عمر رضی الله عنه ازآن خبر نداشته است؟ این پرسش هیچگاه پاسخی نخواهد یافت.چون این یک افترای بزرگ به حضرت عمر هست چون ورد نمودن جناب ایشان چنین یک خطبه در منبر مخالف کار کرد های حضرت عمر رضی الله تعالی عنه هست چون ایشان از این چنین روایت های انسان هارا بر حذر میکرد چه رسد خود حضرت عمر چنین یک روایتی را نقل بکنید پس معلوم هست که این یک افتری به حضرت عمر هست
بالاتر دیدیم كه قرآن كریم مقرر كرد كه برای اثبات وقوع زنا باید چهارنفر گواهی بدهند كه عمل را به چشم دیده‌اند. اینكه عمل را چگونه باید به چشم دیده باشند، یك داستان دروغ دیگر كه به حضرت عمر ابن خطاب نسبت داده شده هست بیان میدارد:
مغیره ابن شعبه (از اصحاب پیامبر) درسال 17 هجری بعنوان فرمانده جهادگران مسلمان در محل تجمع قبایل جهادگر در جائی كه به زودی پادگانشهر بصره شد، مستقر بود. او با زنی از قبیله‌ی بنی‌هلال به نام ام جمیل رابطه‌ی نامشروع داشت. شوهر این زن مردی از ثقیف (هم‌قبیله‌ی مغیره) به نام حجاج ابن عتیك بود. چهار برادرِ جوان به نامهای شِبل و نافع و زیاد و ابوبكره (فرزندانِ نومسلمانِ یك روسپی معروف حجاز به نامِ سُمَیّه) كه همسایه‌ی مغیره بودند از این موضوع بو بردند و دركمین نشستند تا او به خانه‌ی مورد نظر- كه یك كپر بود- وارد شد. پس در حالیكه مغیره و زن هردو برهنه شده بودند و مغیره برشكم زن خفته با او درآمیخته بود به‌آنان نگریستند تا بتوانند طبق حكم قرآن برضد او گواهی بدهند. آنها موضوع را برای عمر گزارش فرستادند. ابوموسا اشعری را عمر به جای او به فرماندهی نیروهای منطقه فرستاد، و به او دستور داد كه مغیره و گواهان را به مدینه بفرستد؛ و به مغیره نوشت: «خبر بسیار بزرگی درباره‌ات شنیده‌ام؛ اینك ابوموسا را بعنوان فرمانده میفرستم؛ مسئولیتت را به او واگذار و بشتاب».
عمر رضی الله عنه درمدینه در حضور مغیره از شاهدانی كه واقعه را به او گزارش كرده بودند یكی‌یكی جداگانه تحقیق و پرسش كرد. نافع گفت: «من به چشم خود دیدم كه مغیره برشكم زن خفته بود و میل در او فرومیكرد؛ و دیدم كه میل او همچون میل سرمه‌دان كه در سرمه‌دان كنند و ازآن بر كشند فرومیرفت و خارج میشد». شبل و ابوبكره نیز چنین اقوالی را تكرار كردند. چون نوبت به شهادت برادر چهارمشان «زیاد» رسید و او از در وارد شد، عمر تا اورا دید گفت: «چهره‌ئی را مینگرم كه امیدوارم گواهیش سبب نشود یكی از اصحاب رسول الله سنگسار و بدنام گردد». و چون ازاو پرسید كه چه دیده است، زیاد گفت: «من منظر قبیحی دیدم و نفسهای تندی شنیدم ولی میل را ندیدم كه به داخل سرمه‌دان فرورود و ازآن بیرون آید».
چونكه زیاد ندیده بود كه میل در سرمه‌دان فروبرود و ازآن برآید، شرط اصلیِ گواهی زنا تحقق نیافت و مغیره از مجازات رَست. سه برادر دیگر متهم به گواهی ناحق بقصد بی‌آبرو كردن یك مسلمان شدند و حضرت عمر دستور داد به هركدامشان هشتاد تازیانه زدند. [انساب الاشراف بلاذری: 10 / 387- 388. فتوح البلدان 335- 336. وفیات الاعیان: 5 / 311- 313. همچنین بنگرید: تاریخ یعقوبی: 2 / 146. تاریخ طبری: 2 / 492- 494]
این همه روایاتی وداستان های دروغین که به حضرت عمر نسبت داده شده است امکا ن ندارد حضرت عمر چنین چیز هاییرا انجام بدهد در بالا دید یم که در قران کریم جرم زنا کاز 100 تازیانه هست پس حضرت عمر هیچ وقت یک سخن را که مخالف آیه صریح قران کریم باشد ورد نمیکند وهیچ جزائیرا که مخالف نص صریح قران کریم باشد تطبیق نیمکند واین روایات ممکن هست از طرف دشمنان حضرت عمر به ایشان نسبت داده شده هست ویا اینکه بسیاری از مسلمانان به ایشان احترام خاصی دارند وبه عدالت حضرت عمر اعتقاد کامل دارند فلهذا ممکن هست کسانیکه این افسانه را ایجاد نموده اند به خواطر قبولاندن روایات شان از موقع اجتماعی حضرت عمر استفاده سوء نموده اند غیر این دوحالت این روایات دیگر هیچ توجیهی ندارد ا
