سوء ظن از دیدگاه قران

دوری از دین حقیقی باعث می شود انسان به بیماریهای مختلف گرفتار شود. یکی از مرضهای روانی و روحی که تاثیر زیانباری بر شخصیت و رفتارهای فردی و اجتماعی بجا می گذارد، سوء ظن و بدگمانی می باشد و این عمل انسان را به گناه می برد. در قران کریم در باره سوء ظن و بدگمانی خدای حکیم می فرماید:  یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحیمٌ / سوره حجرات آیه ۱۲

: ای کسانی که ایمان آورده اید! از بسیاری از گمان ھا بپرھیزید، که برخی از گمان ھا گناه است، و جاسوسی و پرده دری نکنید، و یکی از دیگری غیبت ننماید؛ آیا ھیچ یک از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ به یقین ھمه ی شما از مرده خواری بدتان می آید (و از آن بیزارید، غیبت نیز چنین است و از آن بپرھیزید و) از خدا بترسید، بی گمان خداوند بس توبه پذیر و مھربان است .

از آیه شریفه معلوم می شود که خدای تعالی سه مرض را برای مومنان نشان می دهد و از آنها پرهیز کردن را امر می نماید. این سه مرض عبارتند از بدگمانی و جاسوسی و غیبت که آن  سه  خصوصیات بر اخلاق مومن مخالف است.

بله، جامعه شناسان  هم سوء ظن را فاجعه یک جامعه می نامند. چون ظن بد از عوامل بدبختی در یک جامعه است. در جامعه ای که بدبینی و سوء ظن  رواج دارد پیامدهای تلخ آن به خوبی قابل مشاهده است . بدبینی، نگرشی منفی نسبت به هستی و زندگی است و انسان بدبین همانند بدگمان نسبت به همه چیز نگرشی منفی دارد. لذا در زندگی گرفتار درماندگی است. شخص بدبین، بدبینی روانی خود را به همه زندگی و به تبع آن درماندگی را به همه جنبه‌های آن گسترش می‌دهد و این گونه از نظر روانی و روحی درهم ریخته و دچار اضطراب و پریشان حالی است و به کسی اعتماد ندارد و هیچ گاه احساس امنیت نمی‌کند و همواره دلهره دارد که اتفاقات ناخوشایند و بدی روی دهد. چنین افرادی رفتار دیگران را نادرست، کینه توزانه و خطرناک می‌دانند و این گونه خود را در موقعیت‌های نادرست قرار می‌دهند.
هرگز نباید فراموش کرد که خدای تعالی بهتانی، سوء ظن  کنندگان را دوست ندارد و برای آنان عذاب شدیدی قول داده است.

إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ 

در حقيقت كسانى كه آن بهتان  را آوردند دسته‏ اى از شما بودند آن تهمت را شرى براى خود تصور مكنيد بلكه براى شما در آن مصلحتى [بوده] است براى هر مردى از آنان [كه در اين كار دست داشته] همان گناهى است كه مرتكب شده است و آن كس از ايشان كه قسمت عمده آن را به گردن گرفته است عذابى سخت‏ خواهد داشت

لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَيْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْكٌ مُبِينٌ 

چرا هنگامى كه آن [بهتان] را شنيديد مردان و زنان مؤمن گمان نيك به خود نبردند و نگفتند اين بهتانى آشكار است