در توضیح این مطلب می گوییم : پزیرفتن خدایی غیر الله را در مسائل عقیده وجود دارد. توصیف کردن کسی را با صفات خدای متعال که چنين رفتاری، نوعی شرك و به منزله بت پرستي است. حالآنکه هیچ ذات شایسته و سزاوار عبادت نیست مگر الله متعال. مثلا در قران کریم خدا تعالی خودش را با این آیه معرفی می نماید: ” إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ” “و اوست كه به راز دلها داناست-” (1) وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ ” و هر كجا باشيد او با شماست. (2) إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ. خداست كه نهفته آسمانها و زمين را مى داند و خدا[ست كه] به آنچه مى كنيد بيناست” (3)
از این رو، نسبت دادن اینچنین صفات به مخلوقات که در رأس این شرک قرار دارد. شکی نیست که خواندن “من دون الله” در مسایلی که فقط به خود خدای متعال مختص می باشد جایز نیست و قرآن کسانی که “من دون الله” را می خوانند مذمت می کند.
پزیرفتن رب دیگر غیر از خدا نیز در مسایل فقهی وجود دارد، مثلا مسولیت حلال و حرام کردن چیزی را بر عهده دیگران نهادن. این موضوع را آیه ذیل بهتر توضیح می دهد:
اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ
اينان دانشمندان و راهبان خود و مسيح پسر مريم را به جاى خدا به الوهيت گرفتند با آنكه مامور نبودند جز اينكه خدايى يگانه را بپرستند كه هيچ معبودى جز او نيست منزه است او از آنچه [با وى] شريك مى گردانند (توبه 31)
از این رو، ربوبیت ذاتی مخصوص خداوند است و نسبت دادن این صفت الاهی به مخلوق جایز نیست.
متاسفانه مسلمانان امروز نیز مانند یهود و نصاری با نسبت ربوبیت دادن به علمای خیش مذاهب و فرق و طریقتهای متعدد به وجود آوردند و آنها را به مقام ربوبیت رسانده و از دین خدای متعال دور شده اند. علاوه بر این پزیرفتن کسی با صفات الاهی غیر از خدا طاغوت نامیده می شود و کسی که میان خود و پروردگارش واسطه ای را قرار داده ( مثلاً یک مرده را )، از او شفاعت می طلبد و یا از او درخواست می کند که اورا به خدای متعال نزدیک سازد تا حاجتش مرفوع گردد، چنین شخص قطعا در ضلالت است. در حقیقت مشرکین زمان پیامبر (ص) در چنگال همین نوع شرک گرفتار بودند، هنگامیکه آنها غیر الله را عبادت می کردند هرگز معبودان خویش را مالک نفع و ضرر نمی دانستند، بلکه آنها چنین می گفتند که این معبودان صاحب جاه و مقام نزد الله هستند، و ما انسان های مقصر و گناه کار هستیم، از این جهت به این معبودان پناه می بریم و از آنها می خواهیم که نزد الله برای ما شفاعت کنند، و ما را بیشتر به الله نزدیک سازند تا خواسته های مان تحقق یابد. ولی راه حق این است که ما نباید شخصیتهای دینی را از حد یک انسان فراتر ببریم . باید به آنان از دید عقل بنگریم نه از دید احساسات، و از آنها انسانهای افسانه ای نسازیم چون ساختن انسانهای مافوق بشر حرام و گناه بزرگی است، و از اعمال شرک خودداری بکنیم
- فاطر 32
- حدید 4
- حجرات 18