قطع کردن دست سارق
سؤال: در سوره مائده آیه ۳۸ در باره قطع نمودن دست سارق گفته می شود. در سوره یوسف آیه ۳۱ همین کلمه “قطع” آمده است که اینجا به معنی بریدن است، نه قطع کردن. استفاده از عین واژه در هر دو آیه از یک طرف و عین بودن نبیجه جمع شماره سوره و آیه (۵ +۳۸=۱۲+۳۱) که ۴۳ می باشد، آیا نشانگر این نیست که در هر دو آیه “قطع” به معنی “بریدن” است؟ یعنی دست دزد را طوری بریده شود که خط و نشانه از آن بماند.
جواب: ما نمی توانیم این روش را یعنی جمع با اعمال دیگر ریاضی را تأیید کنیم. ما منهج فهم قرآن با قرآن را صحیح دانسته از این روش استفاده می کنیم. علاوه بر این در باره تعداد آیات مثلا آیا بسمله آیه جزء سوره است یا نه و یا این که آیا سوره توبه خودش یک سوره مستقلی است یا ادامه سوره انفال است، اختلاف نظر وجود دارد. با این حال که اصلا نمی توانیم حرف از اعمال ریاضی بزنیم. عباره -وَقَطَّعْنَ اَیْدِیَهُنَّ- که در سوره یوسف آیه ۳۱ آمده در همین سوره آیه ۵۰ هم آمده است. اگر فرضا حرف شما درست باشد باید معانی مختلف بدهد، چرا که ۳۱+۱۲ =۴۳ اما ۱۲+۵۰=۶۲٫ در حالی که در هر دو آیه این واژه عین معنی را می دهد و این واضح است. هر دو آیه را کنار هم ذکر می کنیم تا مطلب آشکار شود:
فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَکْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَیْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّکَأً وَآتَتْ کُلَّ وَاحِدَةٍ مِّنْهُنَّ سِکِّینًا وَقَالَتِ اخْرُجْ عَلَیْهِنَّ فَلَمَّا رَأَیْنَهُ أَکْبَرْنَهُ وَقَطَّعْنَ أَیْدِیَهُنَّ وَقُلْنَ حَاشَ لِلّهِ مَا هَذَا بَشَرًا إِنْ هَذَا إِلاَّ مَلَکٌ کَرِیمٌ
هنگامی که (همسر عزیز) از فکر آنها باخبر شد بسراغ آنها فرستاد (و از آنها دعوت کرد) و برای آنها پشتی های گرانقیمتی فراهم ساخت، و بدست هر کدام چاقوئی (برای بریدن میوه) داد و در این موقع (به یوسف) گفت وارد مجلس آنان شو، هنگامی که چشمشان به او افتاد در تعجب فرو رفتند و (بی اختیار) دستهای خود را بریدند! و گفتند منزه است خدا این بشر نیست، این یک فرشته بزرگوار است!
وَقَالَ الْمَلِکُ ائْتُونِی بِهِ فَلَمَّا جَاءهُ الرَّسُولُ قَالَ ارْجِعْ إِلَى رَبِّکَ فَاسْأَلْهُ مَا بَالُ النِّسْوَةِ اللاَّتِی قَطَّعْنَ أَیْدِیَهُنَّ إِنَّ رَبِّی بِکَیْدِهِنَّ عَلِیمٌ
ملک گفت او را نزد من آورید، ولی هنگامی که فرستاده او نزد وی (یوسف) آمد گفت به سوی صاحبت باز گرد و از او بپرس ماجرای زنانی که دستهای خود را بریدند چه بوده ؟ که خدای من به نیرنگ آنها آگاه است.
در قرآن چنین آمده است:
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَیْدِیَهُمَا جَزَاء بِمَا کَسَبَا نَکَالًا مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ
دست مرد دزد و زن دزد را به کیفر عملی که انجام دادهاند به عنوان یک مجازات الهی قطع کنید، و خداوند توانا و حکیم است.
امروزه در باره مجازات اسلامی ، آیا آن منافاتی با حقوق بشر دارد یا نه و این که آیا با زمان مدرن امروز منافاتی دارد یا نه زیاد بحث می شود. حتی برخی مسلمانان نظریه پرداز می گویند که “قطع الید” به معنی مجازی است یعنی به معنی “جلوگیری دست سارق از اموال مردم”…. اما ما می خواهیم بگوییم که آیه قطع دست را به معنی حقیقی گفته است و جزای دزدی قطع دست است.
[…] قطع کردن دست دوزد […]