مبانی حقوق و جزا (2)
مجازات قصاص و جهنم ابدی
کسی که تعمدی انسان بکشد، مجازاتش قصاص و (اگر توبه نکند ) جهنم ابدی می باشد . کسی که تعمدا مؤمنی را به قتل می رساند، حق خوشبختی ابدی خود را از دست می دهد. این حکم در این آیه بیان شده است.
وَمَن يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَغَضِبَ اللّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا
و هر كس عمدا مؤمنى را بكشد كيفرش دوزخ است كه در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم مىگيرد و لعنتش مىكند و عذابى بزرگ برايش آماده ساخته است. (سوره نساء4/93)
همچنین به فرد قاتل جزایی متقابل جرمی که مرتکب شده داده می شود، یعنی اعدام. این حکم در این آیه بیان شده است.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَى بِالأُنثَى
اي افرادي كه ايمان آوردهايد! حكم قصاص در مورد كشتگان بر شما نوشته شده است، آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده و زن در برابر زن. (سوره بقره 2/178)
در مورد اعدام قاتل، حرف آخر را خانواده مقتول می زند. خداوند متعال چنین می فرماید:
وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللّهُ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا
و كسي را كه خداوند خونش را حرام شمرده به قتل نرسانيد، جز به حق، و آن كس كه مظلوم كشته شده براي وليش سلطه (حق قصاص) قرار داديم، اما در قتل اسراف نكند، چرا كه او مورد حمايت است. (سوره اسراء 17/33)
خانوادۀ مقتول می تواند قاتل را ببخشد.خداوند چنین می فرماید:
فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ
پس اگر كسي از ناحيه برادر (ديني) خود مورد عفو قرار گيرد (و حكم قصاص او تبديل به خونبها گردد) بايد از راه پسنديده پيروي كند (و در طرز پرداخت ديه، حال پرداخت كننده را در نظر بگيرد) و قاتل نيز به نيكي ديه را به ولي مقتول بپردازد و در آن مسامحه نكند اين تخفيف و رحمتي است از ناحيه پروردگار شما و كسي كه بعد از آن تجاوز كند عذاب دردناكي خواهد داشت. (سوره بقره 2/178)
و در مورد دیه، پیامبر(ص) چنین می فرمایند:
"هر کس مؤمنی را به عمد بکشد، او (قاتل) را به خانواده مقتول تحویل داده می شود. آنها اگر خواستند او را قصاص کرده و می کشند. اگر خواستند هم دیه می گیرند. این دیه 30 شتر ماده چهار ساله و یا 30 شتر ماده پنج ساله و حامله می باشد. این دیۀ قتل عمد است. همچنین طرفین می توانند بین خودشان بر سر چیزی به توافق برسند. به این دیه مغلظه می گویند."
قاتل می تواند توبه کند، چونکه تمام گناهان با توبه بخشیده می شود. خداوند چنین می فرماید:
قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ
بگو اى بندگانم كه زياده بر خويشتن ستم روا داشتهايد، از رحمت الهى نوميد مباشيد، چرا كه خداوند همه گناهان را مىبخشد، كه او آمرزگار مهربان است. و پيش از آنكه عذاب بر شما نازل گردد و سپس يارى نيابيد، به سوى پروردگارتان بازآييد و در برابر او تسليم پيشه كنيد. (سوره زمر، 39/53-54)
وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ يَلْقَ أَثَامًايُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا
و كسانى كه در جنب خداوند خداى ديگرى را نمىپرستند و هيچ نفسى را كه خداوند [كشتنش را] حرام داشته، جز به حق نمىكشند، و زنا نمىكنند، و هر كس چنين كند [عقوبت] گناه را خواهد ديد. چنين كسي عذاب او در قيامت مضاعف ميگردد، و با خواري هميشه در آن خواهد ماند. مگر كسي كه توبه كند و ايمان آورد و عمل صالح انجام دهد كه خداوند گناهان اين گروه را به حسنات تبديل ميكند. و خداوند آمرزنده و مهربان است. (سوره فرقان، 25/68-70)
