منظور از شهداء در قران چه کسانى هستند؟
﴿وَمَن يُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَـئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاء وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَـئِكَ رَفِيقاً﴾ [النساء:69].
“و كسي كه خدا و پيامبر را اطاعت كند، (در روز رستاخيز،) همنشين كساني خواهد بود كه خدا نعمت خود را بر آنها تمام كرده؛ از پيامبران و صديقان و شهداء و صالحان، و آنها رفيقهاي خوبي هستند!”
الشهداء: جمع شهید است و اسمی است که از شهادت گرفته شده است. شاهد کسی است که در موردی یک یا دو بار شهادت دهد. شهید در فرهنگ اسلامى منحصر به کسانى نیست که در میدان جهاد کشته مى شوند هر چند آنها از روشنترین مصداق آنند، بلکه تمام کسانى که عقیده حق دارند و در مسیر حق گام بر مى دارند و در همین راه از دنیا مى روند.
وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيداً﴾ [البقرة:143]،
“همان گونه شما را نيز امت ميانه اي قرار داديم تا گواه بر مردم باشيد و و پيامبر هم گواه بر شما…”
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم طبق متن آیه (شهید) و همانطور که مشهور است که در جنگ فوت نکرده ، بلکه بر بالین خود از دنیا رفته است، اما ما او را شهید می نامیم چون کسی که در راه خدا کشته شود، خداوند او را از شهدا برگزیده است. چنانچه در بالا ذکر کردیم كسی كه خود را در راه خدا فدا كرده و برای رسیدن به رضا و وصال محبوب از هستی خود، در این عالم صرف نظر كرده و از تمام لذائذ مادّی دست كشیده «شهید» اطلاق میكنند.
﴿إِن يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِّثْلُهُ وَتِلْكَ الأيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَيَتَّخِذَ مِنكُمْ شُهَدَاء وَاللّهُ لاَ يُحِبُّ الظَّالِمِينَ﴾ [آل عمران:140]
اگر به شما جراحتي رسيد ، به آن جمعيت نيز (در ميدان بدر)، جراحتي همانند آن وارد گرديد. و ما اين روزهارا در ميان مردم ميگردانيم؛ تا افرادي كه ايمان آورده اند شناخته شوند و خداوند از ميان شما قربانياني بگيرد، و خداوند ظالمان را دوست نميدارد.
پس در روز قیامت کسانی که در راه خدا کشته شدند بر قاتلان خویش گواه خواهند بود، چنانکه خداوند آنان را بر دیگران برتری داده است، پس زنده اند و نزد پروردگارشان روزی داده می شوند.
