دين وفطرت
وقت امساک (نماز صبح)

وقت امساک (نماز صبح)

در وقت امساک تاریکی شب با نور قرمز و سفید با هم آمیخته می شود و با مرور زمان سفیدی از قرمزی کم کم جدا شده  تبدیل به یک خط می شود. در این میان، بین ناظر و افق انگار یک خط سیاه پدید می آید. به اولین روشنایی که  در شرق پدید می آید در زبان عربی فجر می گویند. واژه «فجر» هم به وقت نماز صبح و هم به وقت امساک ربط دارد که در آیات زیر آمده است: كُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ [1]

و بخوريد و بياشاميد تا رشته سپيد بامداد از رشته سياه [شب] بر شما نمودار شود

أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا[2]

از را از زوال آفتاب تا نهايت تاريكى شب برپادار و [نيز] نماز صبح را زيرا نماز صبح همواره [مقرون با] حضور [فرشتگان] است

در فجر هم باید امساک کرد در ماه مبارک رمضان و هم وقت نماز صبح را خواند. در زبان عربی “صباح” وقتی است که هم قرمزی و هم سفیدی در آن جمع شده باشد. از این رو به کسی که هم قرمزی و هم سفیدی در بدن داشته باشد  در عربی “اصبح” می گویند. صبح ویژگی های نور فجر را نشان می دهد. دو آیه ذیل مرتبط به آن است:

فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ [3]

پس خدا را تسبيح گوييد آنگاه كه به عصر درمى‏آييد و آنگاه که صبح می شود.

وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ [4]

و سوگند به صبح چون آشكار شود

 در آیه دوم أَسْفَرَ الصبح یعنی صبح آشکار شده آمده است که به باز شدن افق واضح توصیف شده است که  شبهه نماند. علاوه بر این در حدیثی از پیامبر (ص) چنین آمده است: تا قرمزی به نظرتان در افق پخش نشده  بخورید و بیاشامید. [5]

ابو موسی اشعری می گوید: وقتی پیامبر (ص)نماز صبح می خواند که سپیده زده بود، و تشخیص افراد از یک دیگر سخت بود [6]  

وقت نمازصبح  مثل وقت نماز مغرب است، یعنی وقتی شفق از بین می رود وقت نماز مغرب هم از بین خواهد رفت. شفق وقتی است که بین غروب خورشید تا وقت عشا که قرمزی از بین می رود. قرمزی که با  فجر شروع می شود تا درآمدن خورشید ادامه دارد.

امروزه هیچ کدام از نورهایی که گفتیم (سرخ و سفید) هنوز دیده نشده – تقریبا 50 دقیقه زودتر- امساک شده نماز صبح خوانده می شود. از قرن 19 به بعد در عالم اسلام این پدیده به وجود آمد که امیدوار هستیم  انشا الله با سعی و تلاش محققین این هم درست خواهد شد.

پروفسور عبد العزیز بایندر



[1]  بقره 187؛

[2]  اسرا 78؛

[3]  روم 17؛

[4]  مدثر 34؛

[5]  ابو دارود، صوم؛ ترمذی، صوم؛ ابن حنبل 4/21؛

[6]  مسلم، مساجد؛

نظریه ها

  • مطلب بسیار مستدلی بود.
    وقتی میگوییم وقت نماز مغرب هم از بین رفته مقصود چیست ،آیا یعنی دیگر مقبول نیست؟
    آیا برای یافتن وقت نماز و امساک لازم است خود اقدام کنیم یا حرف علما و محققین مجزی است؟
    آیا نماز صبح با سایر نمازها فرقی دارد که همیشه با فرشتگان مقرون است؟

    • متشکریم.
      1. نماز مغرب را می توانید در داخل وقت نماز عشا بخوانید.
      2. . به حرف علما یی که فتاوی شان با قرآن متناسب است عمل کنید.
      3. آیه را اشتباه تفسیر کردند.

ما را در فضای مجازی دنبال کنید