پيام عمومی حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم برای آنهايی که دست به تعصبات قومی و لسانی ميزنند
عَنْ جُبَيْرِ بْنِ مُطْعِمٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ « لَيْسَ مِنَّا مَنْ دَعَا إِلَى عَصَبِيَّةٍ وَلَيْسَ مِنَّا مَنْ قَاتَلَ عَلَى عَصَبِيَّةٍ وَلَيْسَ مِنَّا مَنْ مَاتَ عَلَى عَصَبِيَّةٍ ». ( رواه ابو داود، باب فی العصبیة، رقم : 5121)
ترجمه : از حضرت جبیر بن مطعم رضی الله تعالی عنه روایت است که : جناب رسول اکرم صلی الله علیه وسلم فرمودند : نیست از ما ( یعنی از پیروان من آن شخص نمی باشد ) که دعوت میکنند بسوی عصبیت
( تعصبات قومی و لسانی ) و نیست از ما ( یعنی از پیروان من آن شخص نمی باشد ) کسی که می جنگد بخاطر عصبیت ( تعصبات قومی و لسانی) و نیست از ما ( یعنی از پیروان من ) شخصی که بمیرد بخاطر عصبیت (تعصبات قومی و لسانی ).
عَبْدِ اللَّهِ الْبَجَلِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم « مَنْ قُتِلَ تَحْتَ رَايَةٍ عُمِّيَّةٍ يَدْعُو عَصَبِيَّةً أَوْ يَنْصُرُ عَصَبِيَّةً فَقِتْلَةٌ جَاهِلِيَّةٌ ». (رواه مسلم)
ترجمه : عبدالله بجلی (رض) روایت میکند که : رسول اکرم صلی الله علیه وسلم فرموده است : کسی که کشته شود تحت بیرق نگهداشتن و غیرت ( یعنی زیر بیرق آن گروه بمیرد ) که او دعوت بکند بسوی قوم پرستی و نصرت و امداد نماید بخاطر قوم پرستی باز او کشته شد با مرگ جاهلیت ( یعنی مرگ او مانند مرگ کسانی است که در دوران شرک و بت پرستی بمیرد ).
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ، رَفَعَهُ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى الله عَليْهِ وسَلَّمَ قَالَ : مَنْ قَتَلَ فِي عِمِّيَّةٍ أَوْ عَصَبِيَّةٍ بِحَجَرٍ أَوْ سَوْطٍ أَوْ عَصًا , فَعَلَيْهِ عَقْلُ الْخَطَأِ ، وَمَنْ قَتَلَ عَمْدًا فَهُوَ قَوَدٌ ، وَمَنْ حَالَ بَيْنَهُ وَبَيْنَهُ , فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللهِ وَالْمَلاَئِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ ، لاَ يُقْبَلُ مِنْهُ صَرْفٌ وَلاَ عَدْلٌ. (ابن ماجه)
ترجمه : از حضرت عبدالله بن عباس (رض) روایت است که : اسناد حدیث را بسوی رسول اکرم صلی الله علیه وسلم کرده که آن حضرت صلی الله علیه وسلم فرموده است : کسی که شخصی را قتل کند در عمیت و غیرت قومی ( یا لسانی ) اورا با سنگ به قتل برسانید ویا به تازیانه ( شلاق ) و یا امسأ، باز به سر او دیت قتل خطا است. و کسی که به قتل برساند سخصی را به قصد به او قتل قصاص است. و کسی که هایل شود در مابین ورثای مقتول و در بین قاتل به سر او لعنت الله ، لعنت ملائک و لعنت تمام مردم میباشد و از او نفل و فدیه قبول نمی شود.
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى الله عَليْهِ وسَلَّمَ : مَنْ قَاتَلَ تَحْتَ رَايَةٍ عِمِّيَّةٍ ، يَدْعُو إِلَى عَصَبِيَّةٍ ، أَوْ يَغْضَبُ لِعَصَبِيَّةٍ ، فَقِتْلَتُهُ جَاهِلِيَّةٌ. (ابن ماجه)
ترجمه : ازحضرت ابو هریره (رض) روایت است که فرمودند: که رسول خدا (ص) فرموده است : کسی که جنگ میکند تحت بیرق عمیت و غیرت و دعوت میکند مردم را بسوی عصبیت (تعصبات قومی ولسانی ) و کسی که به غضب میشود از برای عصبیت ( تعصبات قومی و لسانی) مرگ او مرگ جاهلیت میباشد ( یعنی مرگ او مانند کسانی است که در دوران شرک و جاهلیت اند ).
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« مَنْ خَرَجَ مِنَ الطَّاعَةِ وَفَارَقَ الْجَمَاعَةَ فَمَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً وَمَنْ قُتِلَ تَحْتَ رَايَةٍ عُمِّيَّةٍ يَغْضَبُ لِعَصَبِيَّةٍ وَيَنْصُرُ عَصَبِيَّةً وَيَدْعُو إِلَى عَصَبِيَّةٍ فَقُتِلَ فَقِتْلَتُهُ جَاهِلِيَّةً وَمَنْ خَرَجَ عَلَى أُمَّتِى يَضْرِبُ بَرَّهَا وَفَاجِرَهَا لاَ يَتَحَاشَى مِنْ مُؤْمِنِهَا وَلاَ يَفِى لِذِى عَهْدِهَا فَلَيْسَ مِنْ أُمَّتِى ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ فِى الصَّحِيحِ عَنِ الْقَوَارِيرِىِّ. (سنن الكبری للبيهقی)
ترجمه : از ابی هریره رضی الله تعالی عنه روایت است که او از پیغمبر خدا (ص) روایت میکند که : پیامبر خدا (ص) فرمودند : کسی که خارج شود از اطاعت و فرمانبرداری امیر و از جماعت و گروهی مسلمانان، اگر بمیرد با مرگ جاهلیت می میرد. و کسی که کشته شود تحت بیرق عمیت و غیرت که به قهر میشود از برای عصبیت ( تعصبات قومی و لسانی ) و مردم را دعوت بسوی قوم پرستی میکند، هرگاه او بمیرد، پس مرگ او مرگ جاهلیت است. و کسی که خارج و بیرون شود از امت ما که میزند نیکو کارش و بد کارش و یکطرفی نمی کند از مؤمن ها و وفا نمی کند همرای کسی که وعده کرده، از امت ما نیستند ( یعنی کسانی که این اعمال را مرتکب میشوند از پیروان محمد رسول الله (ص) نمی باشند).
عَنْ جُنْدُبٍ رَضِيَ اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُ ، أَنّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، قَالَ : مَنْ قُتِلَ تَحْتَ رَايَةِ عُمِّيَّةٍ يَنْصُرُ عَصَبِيَّةً وَيَغْضَبُ لِلْعَصَبِيَّةِ فَقِتْلَةٌ جَاهِلِيَّةٌ. (المعجم الكبير للطبرانی)
ترجمه : از حضرت جندب رضی الله تعالی عنه روایت است که رسول اکرم (ص) فرموده اند : کسی که کشته شد تحت بیرق عمیت و غیرت که نصرت و امداد میکند بخاطر عصبیت ( تعصبات قومی و لسانی ) و به قهر و غصه میشود بخاطر عصبیت ( قوم پرستی ) پس مرگش مرگ جاهلیت است. ( یعنی مانند کسانی می میرد که در دوران شرک و بت پرستی مرده باشد). مترجم
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ مَنْ نَصَرَ قَوْمَهُ عَلَى غَيْرِ الْحَقِّ فَهُوَ كَالْبَعِيرِ الَّذِى رُدِّىَ فَهُوَ يُنْزَعُ بِذَنَبِهِ. ( رواه ابو داود، باب فی العصبیة، رقم : 5117)
ترجمه : از حضرت عبدالله بن مسعود رضی الله تعالی عنه روایت است که از پدر خویش روایت میکند : که پدرش می فرمودند : کسی که کمک نماید قومی خود را به طریق ناحق و ناروا آن شخص مانند شتری افتاده ای است که از دم اش کش میشود.
خواننده گان گرامی ! این بود پیام محمد رسول الله (ص) برای کسانی که به مرض قوم و لسان پرستی دچار میباشند پس آنانی که دعوای پیروی و امتی بودن رسول اکرم (ص) می نمایند باید که از این پیام محمد رسول الله (ص) اطاعت نمایند و مرض تعصبات قومی و لسانی خود را به واسطه این گفتار شفاء بخش رسول الله (ص) تداوی نموده خود را از هلاکت حتمی نجات بدهند.
در این قسمت نظریات دانشمند معاصر داکتر یوسف قرضاوی را در ارتباط ممنوعیت و مردود بودن تعصبات قومی و لسانی خدمت تان از کتاب مشهور او که مسمی به حلال و حرام در اسلام میباشد نقل نموده تقدیم مینمائیم تا ادویه مفیدی باشد برای دچاران به مرض تعصب و قوم پرستی او مینویسد :
مبارزه با رسوم و آداب و عادات جاهليت
همان گونه که اسلام با عقاید نادرست و اوهام و خرافات دوران جاهلیت به خاطر زیانهایی که دارند و عقل، اخلاق و زندگی اجتماعی را تهدید می نمایند، به مبارزه برخاسته است، با تقلید و عادت های جاهلی نیز که براساس تعصب و بزرگداشت و افتخار به قومیت و آباء و اجداد بوجود آمده و پایه عقلی ندارند مخالفت می نماید.
تعصب اسلامی نيست
اولین کاری که اسلام در این مورد انجام داد این بود که تمام انواع و اشکال تعصب را زنده به گور نمود و بر مسلمانان حرام کرد که نعره جاهلیت را سر دهند و مردم را به تعصب دعوت نمایند و احساسات دوران جاهلیت را زنده کنند. پیغمبر برائت و بیزاری خود را از کسانی که دست به چنین کارهایی بزنند اعلام و ابراز داشته است و میفرماید : لَيْسَ مِنَّا مَنْ دَعَا إِلَى عَصَبِيَّةٍ، وَلَيْسَ مِنَّا مَنْ قَاتَلَ عَلَى عَصَبِيَّةٍ، وَلَيْسَ مِنَّا مَنْ مَاتَ عَلَى عَصَبِيَّة . ( رواه ابو داود )
ترجمه : از ما نیست کسی که مردم را به تعصب دعوت نماید و از آن دفاع کند و یا بر حالت عصبیت بمیرد.
تمام افراد بشر در بشریت مساوی هستند و هیچ رنگی بر رنگ دیگری و مردم هیچ نقطه ای بر مردم نقطه دیگری برتری و امتیازی ندارند بنابراین برای کسی که خود را مسلمان می داند جایز نیست، نسبت به رنگی علیه رنگ دیگر و یا طایفه ای به زیان طایفه دیگر و یا مملکتی علیه مملکت دیگر تعصب داشته باشد.
جایز نیست کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد بدون چون و چرا و به حق و ناحق از قوم و نزدیکان خود دفاع کند و حق را از ناحق و عدل را از ظلم جدا ننماید.
از واثله بن الاسقع روایت شده :- قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، مَا الْعَصَبِيَّةُ؟ قَالَ: «أَنْ تُعِينَ قَوْمَكَ عَلَى الظُّلْمِ . ( رواه ابو داود )
ترجمه : گفتم ای رسول خدا صلی الله علیه وسلم عصبیت چیست ؟ گفت آن است که قوم یا فامیل خود را بر ظلم کمک کنی ، و گرچه ناحق باشند آنان را تائید و یاری دهی.
خداوند متعال میفرماید : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ . ( سوره انساء آیه ۱۳۵)
ترجمه : ای ایمان داران لازم است رفتارتان عادلانه باشد و شهادت را تنها به خاطر خدا بیان کنید، هرچند به زیان خودتان و یا پدر و مادر و خویشان شما باشد.
و میفرماید : وَلا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى أَلاَّ تَعْدِلُوا. ( سوره مائده آیه ۸ )
ترجمه: نا خوشنودی شما از طائفه ای ، شما را وادار به ظلم و بی عدالتی ننماید.
پیغمبر صلی الله علیه وسلم معنای این جمله را ( انصر اخاک ظالما او مظلوما) که در زمان جاهلیت شایع بود و ظاهراً این را میرساند که به حق و باطل برادرت را کمک کن ، تعدیل و تصحیح نمود و وقتی جمله مزبور را برای اصحاب بیان کرد ، اصحاب که نور ایمان در قلبشان میدرخشید و اصول اسلام در دلشان استحکام پیدا کرده بود ، تعجب کردند و گفتند: ای رسول خدا درست است که به برادر مظلوم مان باید کمک کنیم اما اگر ظالم باشد چگونه به او کمک کنیم ؟ پیغمبر صلی الله علیه وسلم در تعدیل و تصحیح جمله فوق فرمود: تَمْنَعُهُ مِنَ الظُّلْمِ فَذَلِكَ نَصْرلَهُ. ( رواه البخاری )
ترجمه : او را از ظلم باز دار این امر کمک به او است .
پس هر گونه تبلیغاتی که بر اساس تعصب آب و خاکی و مملکتی ویا نژادی و قومی باشد از تبلیغاتی جاهلیت محسوب است و اسلام ، پیغمبر صلی الله علیه وسلم وقرآن از آن بیزارند . اسلام علاقه ودوستی را اگر ناشی از اعتقاد نباشد، به رسمیت نمیشناسد و هیچ رابطه را جز برادری اسلامی تائید نمی نماید و دوستی و دشمنی را بر اساس کفر و ایمان قرار داده است ؛کسی که کافر و دشمن اسلام باشد دشمن مسلمان است هر چند رفیق همیشگی و یا یکی از نزدیکان ویا برادر تنی او باشد .
خداوند تبارک وتعالی میفرماید : لا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ. ( سوره مجادله آیه ۲۲ )
ترجمه : گروهی را نمی یابید که به خدا و روز قیامت ایمان داشته باشند ، افراد را که با خدا وپیغمبر خدا دشمنی میورزند دوست داشته باشند هر چند این افراد ، پدران ویا اولاد و یا برادران یا خویشاوندان آنها باشند .
و میفرماید : يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا آباءَكُمْ وَإِخْوانَكُمْ أَوْلِياءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الْإِيمانِ. ( سوره توبه آیه ۲۳)
ترجمه : ای ایمان داران ؛ پدر و برادران خود را ولی و سرپرست خود قرار ندهید اگر کفر را بر ایمان ترجیع و برتری دادند.
نسبت و رنگ باعث امتياز نيست
بخاری روایت کرده که ابوذر و بلال حبشی زضی الله تعالی عنهم که هردو از سابقین اولین بودند از همدیگر عصبانی شدند و نسبت به یکدیگر نا سزا گفتند ، و درحال عصبانیت ابوذر به بلال گفت: ای پسر زن سیاه پوست . بلال شکایت آن را نزد پیغمبر علیه السلام آورد. پیغمبر صلی الله علیه وسلم به ابوذر فرمود : أَعَيَّرْتَهُ بِأُمِّهِ فَاِنَّكَ امْرُؤٌ فِيكَ جَاهِلِيَّةٌ. ( رواه البخاری )
ترجمه: آیا رنگ مادرش را به رخ او میکشی؟ راستی تو انسانی هستی که هنوز بعضی از اخلاق جاهلیت در تو باقی است.
از ابوذر رضی الله تعالی عنه روایت شده که پیغمبر صلی الله علیه وسلم به او فرمود: انْظُرْ ، فَإِنَّكَ لَسْتَ بِخَيْرٍ مِنْ أَحْمَرَ وَلاَ أَسْوَدَ إِلاَّ أَنْ تَفْضُلَهُ بِتَقْوَى الله. ( رواه احمد)
ترجمه : آگاه باش شما نه از سرخ پوست و نه سیاه پوست بهتر نیستید، مگراینکه تقوای بیشتر داشته باشید .
پیغمبر صلی الله علیه وسلم میفرماید : و کلکم بنو ادم و ادم خلق من تراب . ( رواه بزار )
ترجمه : همه شما اولاد آدم هستید و آدم هم از خاک خلق شده است.
با این دستورات صریح و قاطع ، اسلام اجازه نمیدهد و حرام میداند که مسلمان در مسیر تمایلات جاهلیت حرکت نماید و با افتخار به خانواده و طائفه و آباء و اجدادش بر دیگران افتخار نماید و بگوید من پسر فلان واز طائفه فلان هستم و فلانی از طائفه ای است که از ما کمتر است ، یا من سفیدم آن یکی سیاه است و یا من عربم و شما عجم. این کلمات ناشی از اخلاق جاهلیت و خلاف مساوات اسلامی است . چرا باید یکی بر دیگری به نسبت و طائفه افتخار نماید در حالی که اصل تمام انسانها یکی است؟! اگر فرضاً نسب و خانواده ارزشی هم داشته باشند انسان چه تاثیری و یا چه قصوری دارد که از این خانواده ویا از آن خانواده به دنیا آمده است.
پیغمبر صلی الله علیه وسلم میفرماید : إِنَّ أَنْسَابَكُمْ هَذِهِ لَيْسَتْ بِمَسَبَّةٍ عَلَى أَحدٍ ، كُلُّكُمْ بَنُو آدَمَ…. لَيْسَ لأَحَدٍ عَلَى أَحَدٍ فَضْلٌ إِلاَّ بِدِينٍ أَوْ تَقْوَى . ( رواه احمد )
ترجمه : خانواده و طایفه شما هیچ عیبی برای کسی به وجود نمی آورد، تمام شما اولاد آدم هستید کسی از شما بر دیگری برتری ندارد مگر به دین و تقوا.
و میفرماید : النَّاسُ لِآدَمَ وَحَوَّاء….. إنَّ اللَّهَ لَا يَسْأَلُكُمْ عَنْ أَجْسَادِكُمْ وَلَا أَنْسَابِكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ، إِنَّ أَكْرَمُكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ .
ترجمه : مردم از آدم و حوا به وجود آمده اند…. خداوند در روز قیامت از نسب و شرافت شما سوال نمیکند، محترم ترین شما نزد خدا با تقوا ترین شما است.
پیغمبر صلی الله علیه وسلم خشم و غضب خود را با عبارات و کلمات قاطع و خرد کننده ای بر کسانی ابراز داشت که به آباء و اجداد خود افتخار می نمایند و فرمود : لَيَنْتَهِيَنَّ أَقْوَامٌ يَفْتَخِرُونَ بِآبَائِهِمُ الَّذِينَ مَاتُوا إِنَّمَا هُمْ فَحْمُ جَهَنَّمَ أَوْ لَيَكُونَنَّ أَهْوَنَ عَلَى اللَّهِ مِنَ الْجُعَلِ الَّذِى يُدَهْدِهُ الْخِرَاءَ بِأَنْفِهِ إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَذْهَبَ عَنْكُمْ عُبِّيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ وَفَخْرَهَا بِالآبَاءِ ، إِنَّمَا هُوَ مُؤْمِنٌ تَقِيٌّ وَفَاجِرٌ شَقِيٌّ ، النَّاسُ كُلُّهُمْ بَنُو آدَمَ وَآدَمُ خُلِقَ مِنْ تُرَابٍ . ( رواه ابو داود و ترمذی و بیهقی )
ترجمه : جماعتی که به پدران خود بر دیگران فخر مینمایند و پدرانشان اکنون مرده و به صورت زغال جهنم در آمده اند باید از این کار دست بردارند و الا آنان ازسوسکی که کثافت را به روی پوزه اش بلند می کند کمتر خواهند بود. خداوند رنگ و اخلاق زمان جاهلیت و افتخار به آباء و اجداد را ازشما دورساخته است هرکسی یکی از این دو حالت را دارد یا مسلمان است و پرهیزگار و یا گناه کار است و نادرست. همه مردم اولاد آدم هستند و آدم هم از خاک خلق شده است.
این حدیث تذکر به کسانی است که به آباء و اجداد قدیمی خود از فراعنه و پادشاهان ایران و غیر آنان از عرب و عجم جاهلیت که به قول رسول خدا صلی الله علیه وسلم اکنون به صورت زغال جهنم در آمده اند، مباهات و افتخار می نمایند که از این کار دست بردارند. در حجة الوداع در حالی که در ماه ذیحجة الحرام و شهر حرام مکه در وسط ایام التشریق هزاران مسلمان با تمام حواس خود به خطبه خدا حافظی پیغمبر صلی الله علیه وسلم توجه می کردند، یکی از اصول و پایه های مهم اسلامی که به وسیله حضرت رسول الله صلی الله علیه وسلم اعلام شد این بود که فرمود: يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّ رَبَّكُمْ وَاحِدٌ ، أَلَّا لَا فَضْلَ لِعَرَبِيٍّ عَلَى عَجَمِيٍّ ، وَلَا لِعَجَمِيٍّ عَلَى عَرَبِيٍّ ، وَلَا لِأَحْمَرَ عَلَى أَسْوَدَ ، وَلَا لِأَسْوَدَ عَلَى أَحْمَرَ إِلَّا بِالتَّقْوَى إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ .
ترجمه : ای مردم خدای شما یکی است، و عرب بر عجم و عجم بر عرب و سرخ پوست بر سیاه پوست و سیاه پوست بر سرخ پوست برتری ندارند مگر به تقوا و محترم ترین شما نزد خدا با تقواترین شما است.
خلاصه کلام اینکه حضرت خداوند تبارک تعالی تمام انسان ها را اولاده یک مرد یعنی آدم (ع) و یک زن بی بی حوا معرفی نموده است اگر حالا کسانیکه تنها خود را فرزندان آدم (ع) میشمارند و تنها قوم خود را فضیلت میدهند وبه دیگر فرزنددان آدم ع بخاطریکه به زبان قومیشان سخن نمیگویند به دیده توهین و تحقیر میبینند اینها بدانند که مخالفت با کلام خداون (ج) و پیامبر (ص) برگزیده اش نموده خود را هلاک میسازند چناچه حضرت خداوند (ج) در مورد تمام انسانها که اولاده یی یک مرد و یک زن که در اصل همه ازیک قوم یعنی قوم انسانیت و ادامیت میباشند چنین میفرماید:
ترجمه : ای مردم آفریدیم شما را از یک مرد و زن و گردانیدیم شما را نژاد ها و قبیله ها تا یکدیگر را بشناسید یقیناً عزت در نزد خدا برای کسی است که پرهیزگارتر باشد همانا خداوند همه چیز را می داند و با خبر است .
و حضرت محمد مصطفی (ص) در خطبه حجة الوداع تمام مسلمین را مخاطب قرار داده فرمودند : " إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَقُولُ: "يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ , فَلَيْسَ لِعَرَبِيٍّ عَلَى عَجَمِيٍّ فَضْلٌ ، وَلا لِعَجَمِيٍّ عَلَى عَرَبِيٍّ فَضْلٌ ، وَلا لأَسْوَدَ عَلَى أَبْيَضٍ وَلا لأَبْيَضَ عَلَى أَسْوَدَ فَضْلٌ إِلا بِالتَّقْوَى . ( المعجم الکبیر للطبرانی ج ۴ ص ۳۶۰ )
حضرت خداوند تبارک و تعالی اصلیت انسان ها را بیان فرموده انسان ها را میفهماند که همه ای شما اولاد یک پدر و یک مادر میباشید یعنی اینکه شما در اصل آدم زاده اید.
و در جای دیگر از کلام مقدس خود حضرت خداوند تبارک و تعالی چنین ارشاد میفرماید :
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا . ( سوره النساء آیه ۱ )
ترجمه: ای مردم بترسید از رب خویش آنکه آفرید شما را ازیک تن و آفرید از او جفت اورا و گسترد از آن دو بسیار مرد و زن وبترسید از خدا که توسط او سوال می کنید از همدیگر و آگاه باشید از خویشاوندان هر آیینه الله بر شما نگهبان است.
لَيْسَ لِعَرَبِيٍّ عَلَى عَجَمِيٍّ فَضْلٌ ، وَلا لِعَجَمِيٍّ عَلَى عَرَبِيٍّ فَضْلٌ ، وَلا لأَسْوَدَ عَلَى أَبْيَضٍ وَلا لأَبْيَضَ عَلَى أَسْوَدَ فَضْلٌ إِلا بِالتَّقْوَى . يعنی نه عربی از عجمی بهتر است و نه عجمی از عربی ، و نه سیاه از سفید برتری دارد و نه هم سفید از سیاه مگر به تقواء و میفرمایند : ( كلكم لآدم ، و آدم من تراب ، و أكرمكم عند الله أتقاكم ) یعنی تمام انسان ها اولاد آدم اند و آدم از خاک و نزد الله متعال کسی مکرم و محبوب است که متقی باشد ، پس درین احادیث شریف معلوم میشود که برتری در تقوی میباشد.
حضرت محمد مصطفی rافتخار و فخر فروشى بر محور تعصبات قومى را از آتش جهنم مىشمارد چنانچه میفرماید :- لَيَدَعَنَّ رِجَالٌ فَخْرَهُمْ بِأَقْوَامٍ إِنَّمَا هُمْ فَحْمٌ مِنْ فَحْمِ جَهَنَّمَ . ( مسند احمد ، سنن ابی داؤد)
عَنْ جُبَيْرِ بْنِ مُطْعِمٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ « لَيْسَ مِنَّا مَنْ دَعَا إِلَى عَصَبِيَّةٍ وَلَيْسَ مِنَّا مَنْ قَاتَلَ عَلَى عَصَبِيَّةٍ وَلَيْسَ مِنَّا مَنْ مَاتَ عَلَى عَصَبِيَّةٍ ». ( رواه ابو داود، باب فی العصبیة، رقم : 5121)
ترجمه : از حضرت جبیر بن مطعم رضی الله تعالی عنه روایت است که : جناب رسول اکرم صلی الله علیه وسلم فرمودند : نیست از ما ( یعنی از پیروان من آن شخص نمی باشد ) که دعوت میکنند بسوی عصبیت ( یعنی قوم پرستی ) و نیست از ما ( یعنی از پیروان من آن شخص نمی باشد ) کسی که می جنگد بخاطر عصبیت ( و قوم پرستی ) و نیست از ما ( یعنی از پیروان من ) شخصی که بمیرد بخاطر عصبیت (یعنی قوم پرستی ).
عَبْدِ اللَّهِ الْبَجَلِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم « مَنْ قُتِلَ تَحْتَ رَايَةٍ عُمِّيَّةٍ يَدْعُو عَصَبِيَّةً أَوْ يَنْصُرُ عَصَبِيَّةً فَقِتْلَةٌ جَاهِلِيَّةٌ ». (رواه مسلم)
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ، رَفَعَهُ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى الله عَليْهِ وسَلَّمَ قَالَ : مَنْ قَتَلَ فِي عِمِّيَّةٍ أَوْ عَصَبِيَّةٍ بِحَجَرٍ أَوْ سَوْطٍ أَوْ عَصًا , فَعَلَيْهِ عَقْلُ الْخَطَأِ ، وَمَنْ قَتَلَ عَمْدًا فَهُوَ قَوَدٌ ، وَمَنْ حَالَ بَيْنَهُ وَبَيْنَهُ , فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللهِ وَالْمَلاَئِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ ، لاَ يُقْبَلُ مِنْهُ صَرْفٌ وَلاَ عَدْلٌ. (ابن ماجه)
ترجمه : از حضرت عبدالله بن عباس (رض) روایت است که آن حضرت صلی الله علیه وسلم فرموده است : کسی که شخصی را قتل کند در عمیت و غیرت قومی ( یا لسانی ) او را با سنگ به قتل برسانید و یا به تازیانه ( شلاق ) و یا امسأ، باز به سر او دیت قتل خطا است. و کسی که به قتل برساند سخصی را به قصد به او قتل قصاص است. و کسی که هایل شود در مابین ورثای مقتول و در بین قاتل به سر او لعنت الله ، لعنت ملائک و لعنت تمام مردم میباشد و از او نفل و فدیه قبول نمی شود
