چرا توبه فرعون پذیرفته نشد؟

کتاب خدا  تایید می نماید که خدای مهربان  توبه گناهکاران را را قبول می کند، وبرای اینکه  تواب است گناهان را می بخشد. در این صورت چرا توبه فرعون را نپذیرفته است؟  فکر می کنم که در کتاب خدا میان آیات در مورد پذیرش توبه فرعون اختلافی وجود ندارد.

عدم استجابت درخواست آخری فرعون را خدای تعالی  علتش را در قرآن ذکر کرده است. به آیه مورد نظر توجه فرماید:

وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ بَغْيًا وَعَدْوًا حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ. آلْآنَ وَقَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَكُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ. فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ النَّاسِ عَنْ آيَاتِنَا لَغَافِلُونَ.

“و فرزندان اسرائيل را از دريا گذرانديم پس فرعون و سپاهيانش از روى ستم و تجاوز آنان را دنبال كردند تا وقتى كه در شرف غرق شدن قرار گرفت گفت ايمان آوردم كه هيچ معبودى جز آنكه فرزندان اسرائيل به او گرويده‏ اند نيست و من از تسليم ‏شدگانم. اكنون در حالى كه پيش از اين نافرمانى میکردى و از تباهكاران بودى. پس امروز تو را با زره [زرين] خودت به بلندى [ساحل] مى‏ افكنيم تا براى كسانى كه از پى تو مى ‏آيند عبرتى باشد و بى‏ گمان بسيارى از مردم از نشانه‏ هاى ما غافلند”

 آیه آن وقتی را نقل می کند که فرعون در حالت غرق شدن بوده و یقین پیدا می کرد که می میرد  و باین خاطر می خواست توبه بکند ،  وقتی انسان علائم مرگ را دید، غالبا ایمان آوردن و توبه او مورد قبول خداوند قرار نمی گیرد  چون توبه او توبه حقیقی نمی باشد و برای خلاص شدن از مرگ  جزء بهانه ای نیست.  فرعون نیز پس از آغاز عذاب ایمان خود را آشکار نمود و فکر می کرد شاید خدا توبه اش را قبول کند و او را از  دست مرگ خلاص خواهد کزد. البته فرعون در آن هنگام پشيمان بود اما نه از گناه، بلكه اظهار پشيمانی می‏كند تا از مرگ خلاص شود .

 باین جهت خدا او را مخاطب ساخت و می فرمود: ” اَّلاْنَ وَ قَدْ عَصَیْتَ قَبلُ وَ کُنْتَ مِنْ الْمُفْسِدِینَ؛ اکنون ایمان مى‏آورى، در حالى که پیش ازاین طغیان و عصیان کردى و در صف مفسدان قرار اشتى؟!”

توبه باید قبل از ظهور نشانه‌های مرگ باشد یعنی تا وقتی توبه مورد قبول می‌گردد که یقین به مرگ برای او حاصل نشده باشد اما وقتی یقین به موت کرد، توبه نتیجه‌بخش نخواهد بود که قرآن درباره‌ این توبه اینگونه فرموده است: “وَلَیْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئاتِ حَتَّی إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّی تُبْتُ الْآنَ”  (و توبه (پذیرفته) نیست، برای کسانی که [کارهای] بد انجام می‌دهند تا هنگامی که مرگ یکی از آنان فرا رسد، می‌گوید: به‌راستی من اکنون توبه کردم”( نساء 18).