چه چیزی فراموش شده بود؟
سوال: منظور به فراموشی سپاردن در آیه 106 سوره بقره چیست؟
جواب: در آیه مورد نظر خداوند چنین می فرماید:
مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
هر حكمى را نسخ كنيم يا آن را به [دست] فراموشى بسپاريم بهتر از آن يا مانندش را مىآوريم مگر ندانستى كه خدا بر هر كارى تواناست.
برای درست فهمیدن مطلب آیه ما قبل را بررسی کنیم:
مَّا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلاَ الْمُشْرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْكُم مِّنْ خَيْرٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَاللّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ وَاللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ [1]
كافران اهل كتاب، و هم چنين مشركان، دوست نميدارند خير و بركتي از ناحيه خداوند بر شما نازل گردد، در حالي كه خداوند رحمت خود را به هر كس بخواهد اختصاص ميدهد، و خداوند صاحب فضل بزرگي است.
با توجه به آیه مذکور متوجه می شویم که خداوند خطاب به اهل کتاب می فرماید. هر حكمى را نسخ كنيم يا آن را به [دست] فراموشى بسپاريم بهتر از آن يا مانندش را مىآوريم مگر ندانستى كه خدا بر هر كارى تواناست.
در جای دیگر خداوند چنین می فرماید:
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِّمَّا كُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ قَدْ جَاءكُم مِّنَ اللّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُّبِينٌ [2]
اى اهل كتاب پيامبر ما به سوى شما آمده است، تا بسيارى از آنچه از كتاب آسمانى پنهان داشتهايد، براى شما روشن سازد و از بسيارى [خطاهاى شما] درگذرد، آرى نور و كتابى روشنگر از خداوند به سوى شما آمده است.
خداوند، کتاب های قبلی آسمانی را با کتاب مانند خود نسخ کرد، و برخی حکمها از طرف خداوند برای خیر انساها تغییر داده شد.
فراموشی سپرده شدن، این است که برخی از احکام که در کتب آسمانی دیگر چون انجیل و تورات وجود داشته، (مثل نماز پنجگانه، و یا روزه داری در ماه رمضان) از طرف عالمان دینی دوره های قبل به دست فراموشی سپرده شده بود. منظور آیه هم همان احکامی که فراموش شده بود، می باشد. خداوند در قرآن به تمامی این مسائل که در طی زمان مورد تغییر و فراموشی قرار گرفته بود، را شفاف و آشکار بیان می کند.
