سوالی خوبی است. چطور بفهمیم توبه ای که به درگاه خدا کرده ایم مورد قبول خداوند قرار گرفته و او ما را بخشیده است. اولا باید بدانیم که استغفار و طلب بخشش از خدای متعال وظیفه هر انسان است. به این حالت توبه می گویند، یعنی پشیمانی و ندامت از گناهانی که انجام داده است. و توبه را به خدا می نماییم و خود خدا می پذیرد. البته تردیدی نیست که توبه هم یک شرایطی دارد. مثلا هنگام توبه باید با تمام وجود واقعا از گناه کرده پشیمان باشیم و در مقابل خداوند احساس شرم کنیم که این گناه را در محضر او انجام دادیم. اگر بعد از پشیمانی دوباره برویم دنبال آن گناه این یعنی پشیمانی ما واقعی نبوده است. اما نکتۀ مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که انسان باید برای گناهانش خود را سرزنش کند و این سرزنش آمیخته با امید به لطف و رحمت الهی باشد.
اما مساله پذیرفته شدن توبه ما فقط به خدا معلوم است و هیچ کسی نمی تواند ادعا کند که خدا توبه او را قبول کرده یا نه. قران کریم در باره توبه می فرماید: إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ. إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الضَّالُّونَ. إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِمْ مِلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِينَ مگر كسانى كه پس از آن توبه كردند و درستگارى [پيشه] نمودند كه خداوند آمرزنده مهربان است. كسانى كه پس از ايمان خود كافر شدند سپس بر كفر [خود] افزودند هرگز توبه آنان پذيرفته نخواهد شد و آنان خود گمراهانند. در حقيقت كسانى كه كافر شده و در حال كفر مرده اند اگر چه [فراخناى] زمين را پر از طلا كنند و آن را [براى خود] فديه دهند هرگز از هيچ يك از آنان پذيرفته نگردد آنان را عذابى دردناك خواهد بود و ياورانى نخواهند داشت (آل عمران 89-90)
