یک اشتباه دیگر در فهم قرآن کریم

یک اشتباه دیگر در فهم قرآن کریم

اکثر علما  برای اثبات حجیت امر و نهی پیامبر (ص) را این تکه از آیه را به عنوان دلیل می آورند:

وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا [1]

آنچه پيامبر شما را دهد آن را بپذيريد و آنچه شما را از آن بازدارد، از آن دست بداريد

باید دانست که آیات قرآن را با تقطیع کردن نمی شود صحیح تفسیر کرد. در حالی که برای حجیت سنت رسول (نه نبی! توجه کنید) آیه

ا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا [2]

اي كساني كه ايمان آورده‏ايد! اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد فرستاده  خدا و صاحبان امر را، و هر گاه در چيزي نزاع كرديد آنرا به خدا و پيامبر ارجاع دهيد اگر ايمان به خدا و روز رستاخيز داريد، اين براي شما بهتر و عاقبت و پايانش نيكوتر است.

اما آن آیه که از سوره حشر تقطیع کردند از این قضیه است. وقتی دشمنان تسلیم می شوند و مال و ثروت را در اختیار مسلمین می گذارند، آن را فیء می گویند. و در آیه راجع به آن بحث می شود:

وَمَا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ* مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاء مِنكُمْ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ * لِلْفُقَرَاء الْمُهَاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيارِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا وَيَنصُرُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُوْلَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ * وَالَّذِينَ تَبَوَّؤُوا الدَّارَ وَالْإِيمَانَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ [3]

آنچه را خدا به رسولش از آنها (از يهود) بازگرداند چيزي است كه شما براي به دست آوردن آن (زحمتي نكشيديد) نه اسبي تاختيد و نه شتري، ولي خداوند رسولان خود را بر هر كس بخواهد مسلط مي‏سازد، و خدا بر هر چيز قادر است* آنچه را خداوند از اهل اين آباديها به رسولش بازگرداند از آن خدا، و رسول، و خويشاوندان او و يتيمان، و مستمندان، و در راه ماندگان است، تا (اين اموال عظيم) دست به دست ميان ثروتمندان شما نگردد، آنچه را رسول خدا براي شما آورده بگيريد  و آنچه را از آن نهي كرده خودداري نمائيد، و از مخالفت خدا بپرهيزيد كه خداوند شديدالعقاب است* اين اموال براي مهاجراني است كه از خانه و كاشانه و اموال خود بيرون رانده شدند، آنها فضل الهي و رضاي او را مي‏طلبند، و خدا و رسولش را ياري مي‏كنند، و آنها راستگويانند* براي كساني كه در «دارالهجرة» (سرزمين مدينه) و در خانه ايمان، قبل از مهاجران، مسكن گزيدند، آنها كساني را كه به سويشان هجرت كنند دوست مي‏دارند و در دل خود نيازي به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمي‏كنند، و آنها را بر خود مقدم مي‏دارند هر چند شديدا فقير باشند، كساني كه خداوند آنها را از بخل و حرص نفس ‍ خويش بازداشته رستگارند.

اگر آیات را باهم با در نظر گرفتن قرینه نگاه کنیم، روشن خواهد شد که آن قسمت از آیه (که اکثر علما به عنوان حجیت سنت می آورند) هیچ ربطی به آن چه که ادعا می کنند ندارد و بحث در باره غنیمت و نحوه تقسیم آن از طرف پیامبر (ص) است.