۵. سورهٔ مائده
در مدینه نازل شده است. ۱۲۰ آیه است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَكُمْ بَهِيمَةُ الْأَنْعَامِ إِلَّا مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ ﴿۱﴾
۱- ای آنانی که ایمان آورده اید به پیمان های خود وفا کنید/پایبند باشید. [گوشت] چهار پایان (گوسفند، بز، گاو و شتر) جز آنچه بر شما خوانده خواهد شد برای شما که صید را در حال احرام روا نمی دارید حلال گردیده است؛ بی گمان خداوند هر آنچه که بخواهد حکم می کند.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿۲﴾
۲- ای آنانی که ایمان آورده اید روا ندارید [حرمت شکنی] شعائر/نشانه های [بندگی] خداوند را و نه ماه های حرام را و نه قربانی بی نشان را (قربانی هایی که حاجیان با خود می آورند) و نه قربانی قلاده دار/نشاندار را و نه قاصدان خانهٔ محترم (کعبه) را که فضل و خشنودی پروردگار خویش می جویند. و چون از احرام بیرون آمدید می توانید صید/شکار کنید و هرگز دشمنی با قومی/گروهی که شما را از مسجد الحرام بازداشتند بر آن نداردتان که از اندازه درگذرید؛ و بر نیکی و تقوا/پرهیزگاری/پرهیز از اشتباهات همیاری کنید و بر گناه و دشمنی همیاری نکنید و از خداوند پروا کنید که بی گمان خداوند سخت کیفر است.
حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۳﴾
۳- خوردن گوشت مردار (بدون ذبح مرده) و خون و گوشت خوک و آن چه به غیر نام خدا سر بریده شده و حیوان خفه شده و حیوانی که به ضرب [و زجر] کشته شده و حیوانی که با پرتاب از بلندی مرده و حیوانی که به ضرب شاخ [حیوان] دیگری مرده و نیم خوردهٔ درنده مگر آن که [پیش از جان دادن] آن را سر بریده باشید و آن چه بر روی سنگهای مقدس مشرکان/ در برابر بتها سر بریده شده و اینکه گوشت حیوان را با چوبه های قرعه قسمت کنید بر شما حرام گردید. اینها همه فسق/نافرمانی است. امروز آنانی که کفر ورزیده اند از دین شما (نابود کردن آن) نومید شدند. پس از آنان نترسید و از من بترسید، امروز دینتان را برای شما کامل ساختم و نعمتم را بر شما تمام کردم و این اسلام را پسندیدم که دین شما باشد. پس هر که در مخمصه ای ناچار شود ( در حال گرسنگی شدید ناچار به خوردن این گوشت های حرام شود) در حالی که گرایش/هوس به گناه [و نافرمانی در این باره] نداشته باشد پس [بداند که] خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَمَا عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ ﴿۴﴾
۴- از تو می پرسند چه چیزی برای آنان حلال/روا گردیده؟ بگو همه چیزهای پاکیزه برای شما حلال/روا گردیده و [همچنین] آن چه که تعلیم داده ایدشان/آموخته ایدشان از حیوانات/سگهای شکاری که آنها را تعلیم می دهید/می آموزید از آن چه خداوند به شما آموخته بر شما حلال گردید. پس بخورید از آن چه برای شما می گیرند و [به هنگام خودن گوشت حیوان شکار شده یا ذبح آن يا فرستادن حيوانات شكارگر] نام خداوند را بر آن ببرید و از خداوند پروا کنید که بی گمان خداوند سریع الحساب/زودشمار است.
الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ وَمَنْ يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ ﴿۵﴾
۵- امروز همهٔ چیزهای پاکیزه برای شما حلال گردید و نیز طعام/خوراکی کسانی که کتاب داده شده اند برای شما حلال و طعام/خوراکی شما هم برای آنان حلال است و نیز [ازدواج شما با] زنان آزاد پاکدامن مؤمن و زنان آزاد از کسانی که پیش از شما کتاب داده شده اند هرگاه مهرشان را پرداخته باشید به شرطی که پاکدامن بوده و زناکار و دوستگيران نهانى نباشید بر شما حلال است و هر کس به این ایمان/قرآن کفر ورزد (قرآن را نادیده بگیرد) همانا عملش/کردارش تباه شده است و همو در آخرت از زیانکاران باشد.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ مِنْهُ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۶﴾
۶- ای آنانی که ایمان آورده اید، چون به نماز برخاستید پس بشویید رو/صورت خودرا و دست های خود را تا آرنج و بر سرتان مسح کنید و پاهایتان را تا برآمدگی روی پاها بشویید، و اگر جنب بودید خود را پاک بشویید/غسل کنید و اگر بیمار یا در سفر بودید یا هر کدام از آبریزگاه/قضای حاجت آمدید یا با زنان آمیزش کردید و [امکان استفاده از] آبی نیافتید پس آهنگ زمینی/خاک پاک کنید و از آن به بخشی از رو/صورت و دستهاتان بکشید (تیمم کنید)، خداوند نمی خواهد بر شما هیچ گونه دشواری بنهد ولی می خواهد که شما را پاکیزه دارد و نعمتش را بر شما تمام کند باشد که سپاس بگزارید.
وَاذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمِيثَاقَهُ الَّذِي وَاثَقَكُمْ بِهِ إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۷﴾
۷- و به یاد آورید نعمت خداوند را بر خودتان و پیمانی را که با شما استوار داشت آنگاه که گفتید شنیدیم و از جان و دل فرمان بردیم. و از [انجام اشتباه در برابر] خداوند پروا کنید که خداوند به راز سینه ها داناست.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿۸﴾
۸- ای آنانی که ایمان آورده اید به پا خیزندگان برای خداوند و گواهان به دادگری باشید و دشمنی با گروهی/قومی شما را بر آن ندارد که عدالت نورزید/دادگری نکنید. عدالت ورزید/دادگری کنید که به تقوا/پروا پیشگی نزدیکتر است و از خداوند پروا کنید، که خداوند به آن چه می کنید آگاه است.
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ ﴿۹﴾
۹- خداوند آنانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند وعده داده است: آنان راست آمرزش و پاداشی بزرگ.
وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ ﴿۱۰﴾
۱۰- و آنانی که کفر ورزیدند و آیات ما را دروغ شمردند/انگاشتند آنان اهل آن آتش سوزان/دوزخ اند.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱۱﴾
۱۱- ای آنانی که ایمان آورده اید نعمت خداوند بر خودتان را یاد کنید که چون گروهی/قومی کوشیدند که دستان خود را بر شما دراز کنند پس دستان آنها را از شما بازداشت و از خداوند پروا کنید و مؤمنان باید تنها بر خداوند توکل/تکیه کنند.
وَلَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيبًا وَقَالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنْتُمْ بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ ﴿۱۲﴾
۱۲- و همانا خداوند پیمان بنی اسرائیل را گرفت و از آنان دوازده مهتر برانگیختیم و خداوند گفت: من با شما هستم که اگر نماز [همیشه و پیوسته] به پا دارید و زکات بپردازید و به رسولان/فرستادگان من ایمان آورید و آنان را پشتیبانی کنید/ارج نهید و به خداوند وامی نیکو دهید بی گمان بدی های شما را از شما می زدایم/بدی های شما را می پوشم و شما را به بهشت هایی که از زیر/میان آنها جویبارانی روان است در می آورم پس هر که از شما از پس این کافر شود همانا راه راست/میانه را گم کرده است.
فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَى خَائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ ﴿۱۳﴾
۱۳- پس از روی پیمان شکنی آنان لعنت/نفرین کردیم شان و دلهاشان را سخت ساختیم که کلمات [کتاب] را از جای خود تحریف می کنند/می لغزانند و بخشی از آن چه را که بدان پند داده شده بودند [که فراموش نکنند] فراموش کردند. و پیوسته بر خیانتی از آنان/گروهی خائن از آنان پی می بری جز اندکی از آنان؛ پس از آنان بگذر و چشم بپوش/برگ تازه ای باز کن. بی گمان خداوند نیکوکاران را دوست دارد.
وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ ﴿۱۴﴾
۱۴- و از آنانی که گفتند ما نصرانی هستیم پیمانشان را گرفتیم پس بخشی از آن چه را که بدان پند داده شده بودند [که فراموش نکنند] فراموش کردند، ما هم سپس میان آنان تا روز قیامت/رستاخیز دشمنی و کینه ورزی انداختیم و به زودی خداوند آنان را بر آنچه می کرده اند آگاه می سازد.
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُبِينٌ ﴿۱۵﴾
۱۵- ای اهل کتاب/متخصصان در دانش کتابشان، همانا رسول/فرستادهٔ ما به سوی شما آمد تا بسیاری از چیزهایی را که از کتاب می پوشیدید بر شما روشن سازد و از بسیاری هم چشم پوشد؛ همانا شما را از سوی خداوند نور و کتابی روشن آمد.
يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَيُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَيَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿۱۶﴾
۱۶- که خداوند در پرتو آن هر که را که خشنودی او را پیروی کند به راه های سلامت ره نماید و به خواست/تأیید خود از تاریکیها به سوی روشنی بیرونشان آورد و به سوی راهی راست ره شان نماید.
لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ قُلْ فَمَنْ يَمْلِكُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ أَنْ يُهْلِكَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱۷﴾
۱۷- همانا کفر ورزیدند کسانی که گفتند خداوند همان مسیح پسر مریم است. بگو: [اگر چنین است] پس چه کسی کمترین نیرویی دارد در برابر خداوند اگر او بخواهد مسیح پسر مریم و مادرش و هر کس که در روی زمین است همگی را نابود سازد؟ و فرمانروایی آسمانها و زمین و هر چه میان آن دو است از آن خداوند است هر چه بخواهد می آفریند، و خداوند بر هر چیزی تواناست.
وَقَالَتِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ قُلْ فَلِمَ يُعَذِّبُكُمْ بِذُنُوبِكُمْ بَلْ أَنْتُمْ بَشَرٌ مِمَّنْ خَلَقَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ ﴿۱۸﴾
۱۸- و یهود و نصارا گفتند: ما فرزندان خداوند و دوستان اوییم. بگو پس چرا شما را به گناهانتان عذاب می کند؟! آری/بلکه شما هم بشری هستید از همانانی که او آفریده است. هر کس را که سزد/شایسته باشد می آمرزد و هر کس را که سزد/شایسته باشد عذاب می کند. و خدا راست فرمانروایی آسمانها و زمین و هر چه میان آن دو است و بازگشت همه به سوی اوست.
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلَى فَتْرَةٍ مِنَ الرُّسُلِ أَنْ تَقُولُوا مَا جَاءَنَا مِنْ بَشِيرٍ وَلَا نَذِيرٍ فَقَدْ جَاءَكُمْ بَشِيرٌ وَنَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱۹﴾
۱۹- ای اهل کتاب/متخصصان در دانش کتابشان، همانا رسول ما در زمان فترت (انقطاع و نبود) پیامبران شما را آمد که [احکام و حقایق دین خداوند را] برایتان بیان میکند تا مبادا بگویید ما را هیچ نوید دهنده و بیم دهنده ای نیامد. اینک شما را نوید دهنده و بیم دهنده ای آمد و خداوند بر هر چیزی تواناست/خداوند بر هرچیزی اندازه تعیین کننده است.
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنْبِيَاءَ وَجَعَلَكُمْ مُلُوكًا وَآتَاكُمْ مَا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِنَ الْعَالَمِينَ ﴿۲۰﴾
۲۰- و روزی موسی به قوم/مردم خود گفت: ای قوم من، نعمت خداوند را بر خودتان به یاد آرید که در میان شما پیامبرانی برانگیخت و شما را پادشاهانی ساخت و به شما چیزی داد که به هیچ یک از جهانیان [همروزگارتان] نداد.
يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ ﴿۲۱﴾
۲۱- ای مردم من/قوم من به این سرزمین مقدسی که خداوند برایتان نوشته/مقرر داشته در آیید و به پشت خود بازنگردید (به دشمن یا به دین و آیین خود پشت نکنید) که زیانکار خواهید گشت.
قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ ﴿۲۲﴾
۲۲- گفتند: ای موسی در آن سرزمین مردمی ستمگر/زورمندی هستند و ما به آنجا در نیاییم تا آنها از آن جا بیرون روند. اگر از آن جا بیرون روند پس بی گمان ما در خواهیم آمد.
قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۲۳﴾
۲۳- دو تن از مردانی که می ترسیدند که خداوند به آنان نعمت [ایمان و شهامت] داده بود گفتند از این دروازه بر آنان در آیید پس چون در آیید پس بی گمان شما پیروز خواهید بود و بر خداوند توکل/تکیه کنید اگر مؤمن/باورمند هستید.
قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا أَبَدًا مَا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنْتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ ﴿۲۴﴾
۲۴- گفتند: ای موسی، تا آنها در آنجا هستند ما هرگز به آنجا در نیاییم، پس برو تو و پروردگارت و هردو بجنگید؛ ما در همین جا نشستگانیم.
قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿۲۵﴾
۲۵- [موسی] گفت: پروردگارا، من جز بر خودم و برادرم اختیاری ندارم پس میان ما و این قوم/گروه نافرمانان جدایی انداز.
قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ أَرْبَعِينَ سَنَةً يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿۲۶﴾
۲۶- [خداوند] فرمود: پس [درآمدن به] این سرزمین چهل سال بر آنان حرام (ممنوع) است آنان در روی زمین سرگردان/آواره گردند. پس بر قوم/گروه نافرمانان اندوه/دریغ مدار.
وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ ﴿۲۷﴾
۲۷- و داستان دو پسر آدم را بر آنان به درستی/راستی برخوان: آن گاه که هر دو قربانی ای کردند پس از یکی شان پذیرفته شد و از دیگری پذیرفته نشد. [دومی به اولی] گفت: قطعاً تو را خواهم کشت وی (اولی) گفت: خداوند تنها از پرهیزپیشگان می پذیرد.
لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي مَا أَنَا بِبَاسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ ﴿۲۸﴾
۲۸- اگر تو دستت را بر روی من بگشایی تا مرا بکشی من هرگز گشایندهٔ دستم بر روی تو نیستم تا تو را بکشم؛ بی گمان من از خداوند پروردگار جهانیان می ترسم.
إِنِّي أُرِيدُ أَنْ تَبُوءَ بِإِثْمِي وَإِثْمِكَ فَتَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ وَذَلِكَ جَزَاءُ الظَّالِمِينَ ﴿۲۹﴾
۲۹- من می خواهم که تو به گناه من و گناه خودت گرفتار شوی پس از اهل آن آتش (دوزخ) باشی و همین است سزای ستمکاران.
فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخَاسِرِينَ ﴿۳۰﴾
۳۰- پس نفسش او را وادار بر کشتن برادرش کرد و او را کشت؛ پس از زیانکاران گشت.
فَبَعَثَ اللَّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوَارِي سَوْءَةَ أَخِيهِ قَالَ يَا وَيْلَتَا أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءَةَ أَخِي فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ ﴿۳۱﴾
۳۱- پس آنگاه خداوند کلاغی فرستاد که زمین را می کاوید تا به او بنمایاند که چگونه پیکر برادرش را پنهان سازد. گفت وای بر من آیا ناتوان ماندم از این که مانند این کلاغ باشم تا پیکر برادرم را پنهان سازم؟! پس آنگاه از پشیمانان شد.
مِنْ أَجْلِ ذَلِكَ كَتَبْنَا عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ بَعْدَ ذَلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ ﴿۳۲﴾
۳۲- از همین رو بر بنی اسرائیل/فرزندان اسرائیل این را نوشتیم که هر کس نفسی/دیگری را بکشد جز به [قصاص] نفس یا به خاطر تباهی/فساد کردن در روی زمین؛ پس مانند این است که همه مردم را کشته است و هر که نفسی را زنده سازد/از مرگ برهاند پس مانند این است که همه مردم را زنده ساخته است و بی گمان رسولان/فرستادگان ما با نشانه های روشن نزد آنان آمدند سپس بی گمان بسیاری از آنان در زمین اسرافکار/زیاده رو (تجاوزگر) شدند.
إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلَافٍ أَوْ يُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿۳۳﴾
۳۳- همانا سزای آنانی که با خداوند و رسول/فرستادهٔ او می جنگند و در روی زمین به فساد/تباهی می کوشند این است که سخت کشته شوند یا سخت بر دار شوند یا دست ها و پاهاشان چپ و راست/بر خلاف یکدیگر سخت بریده شود یا از سرزمین خود دور شوند/تبعید گردند؛ این خواری/رسوایی آنها در این جهان است و در جهان آخرت/بازپسین آنان راست عذایی بزرگ.
إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَقْدِرُوا عَلَيْهِمْ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۳۴﴾
۳۴- جز آنانی که پیش از آن که بر آنان دست یابید (دستگیرشان کنید) توبه کنند/از کارشان پشیمان شوند، پس [بدانید که] خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۳۵﴾
۳۵- ای آنانی که ایمان آورده اید از [اشتباه کردن در برابر] خداوند پروا کنید و به سوی او وسیله [ای که شما را به او نزدیک کند] بجویید و در راه او جهاد کنید/هر چه از دستتان بر می آید انجام دهید که رستگار شوید.
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ أَنَّ لَهُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لِيَفْتَدُوا بِهِ مِنْ عَذَابِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۳۶﴾
۳۶- بی گمان آنانی که کفر ورزیدند اگر همه آن چه در روی زمین است و همانند آن به همراهش آنان را باشد تا برای رهایی از عذاب/رنج/سختی روز قیامت فدیه/پیشکش دهند از آنان پذیرفته نمی شود و آنان راست عذابی/رنجی دردناک.
يُرِيدُونَ أَنْ يَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنْهَا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُقِيمٌ ﴿۳۷﴾
۳۷- می خواهند که از آن آتش (دوزخ) بیرون روند ولی از آن بیرون رفتنی نیستند و آنان راست عذابی/رنجی ماندگار/پایدار.
وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿۳۸﴾
۳۸- و مرد دزد و زن دزد پس دستشان را ببرید کیفر کاری که کرده اند و پندی باشد از سوی خداوند و خداوند همیشه توانا/پیروزمند و فرزانه/با حکمت است.
فَمَنْ تَابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۳۹﴾
۳۹- پس هر که پس از ستم خود توبه کند/باز گردد و به اصلاح خویش پردازد (درستکاری کند) پس خداوند توبه اش را می پذیرد/ بر او باز می گردد که بی گمان خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.
أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ وَيَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۴۰﴾
۴۰- آیا ندانسته ای که خداوند راست فرمانروایی/صلاحیت آسمانها و زمین؟ هر که را خواهد و شایسته بداند عذاب می کند و هر که را خواهد و شایسته بداند می آمرزد و خداوند بر هر چیزی تواناست/ بر هر چیزی اندازه تعیین کننده است.
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لَا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُوا آمَنَّا بِأَفْوَاهِهِمْ وَلَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ وَمِنَ الَّذِينَ هَادُوا سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِنْ بَعْدِ مَوَاضِعِهِ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَذَا فَخُذُوهُ وَإِنْ لَمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا وَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا أُولَئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿۴۱﴾
۴۱- ای رسول/فرستاده آنانی که در کفر می شتابند اندوهگینت نکنند، از کسانی که به دهان [یا زبان] گویند ایمان آوردیم و دلهاشان ایمان نیاورده است، و نیز از کسانی که یهودی شدند؛ آنان دهان بین و دروغ باورانند/دروغ شنوانند و از کسان دیگری که نزد تو نیامده اند حرف شنوانند[برای سخن چینی]، کلمات/سخنان را از جاهایش تحریف کرده/لغزانده گویند: اگر همین را داده شدید پس بگیریدش و اگر داده نشدیدش (جز این به شما گفتند) حذر کنید/به هوش باشید و آن کس که خداوند فتنه/رسوایی او را خواهد تو در برابر خداوند توان چیزی (هیچ کاری) برای [دفاع از] او نداری، آنانند که خداوند نخواسته دلهاشان را پاک سازد؛ آنان راست در این جهان/دنیا رسوایی/خواری و آنان راست در آخرت/رستاخیز عذابی/رنجی بزرگ.
سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ فَإِنْ جَاءُوكَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ وَإِنْ تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَنْ يَضُرُّوكَ شَيْئًا وَإِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ﴿۴۲﴾
۴۲- دهان بینان و دروغ باورانند و سخت حرام خوارانند؛ پس اگر [برای دادخواهی] نزدت آمدند پس داوری کن میان آنان یا روی گردان از آنان و اگر از آنان روی گردانی پس هرگز زیانی به تو نتوانند رساند، و اگر داوری کردی پس به داد/عدل داوری کن میان آنان بی گمان خداوند دادگران را دوست می دارد.
وَكَيْفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِنْدَهُمُ التَّوْرَاةُ فِيهَا حُكْمُ اللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوْنَ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَمَا أُولَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ ﴿۴۳﴾
۴۳- و چگونه آنان تو را داوری دهند با آن که تورات نزد آنان است که حکم خداوند در آن هست؟! وانگهی/سپس از آن روی می گردانند و آنان مؤمنان نیستند.
إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَنُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا وَالرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَكَانُوا عَلَيْهِ شُهَدَاءَ فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ ﴿۴۴﴾
۴۴- ما تورات را که در آن هدایت/رهنمایی و نور/روشنی بود فرو فرستادیم؛ پیامبران که تسلیم خداوند بودند برای آنان که یهودی شدند با آن حکم می کردند و نیز مردمان حق پرست/مردمان خدایی و دانشمندان [دینی] از آن رو که حفظ/نگهداری کتاب خداوند و گواه/شاهد بودن بر آن از آنان خواسته شده بود با آن حکم می کنند؛ پس نترسید از مردم و بترسید از من و آیات مرا در برابر بهای اندکی نفروشید/ندهید و هر که به آنچه خداوند فرو فرستاده حکم نکند پس چنین کسانی همان کافرانند.
وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَهُ وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۴۵﴾
۴۵- و در آن کتاب بر آنان چنین نوشتیم که جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و بینی در برابر بینی و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان و زخمها همه قصاص دارند، پس هر کس از آن (قصاص) چشم پوشی کند کفاره ای برای [گناهان] او خواهد بود و هر که به آنچه خداوند فرو فرستاده حکم نکند پس چنین کسانی همان ستمکارانند.
وَقَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِمْ بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَيْنَاهُ الْإِنْجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ ﴿۴۶﴾
۴۶- و در پس/پی آنان (پیامبران پیشین و دنبال کنندهٔ راهشان) عیسی پسر مریم را فرستادیم تصدیق کنندهٔ توراتی که پیش رویش بود و اورا انجیل دادیم که در آن [هم] هدایت و نور بود و تصدیق کنندهٔ توراتی که پیش رویش بود و راهبر و پنددهی برای پرهیز پیشگان/پرواپیشگان بود.
وَلْيَحْكُمْ أَهْلُ الْإِنْجِيلِ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فِيهِ وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿۴۷﴾
۴۷- و باید که داوری کنند اهل انجیل/متخصصان دانش کتاب انجیل به آن چه خداوند در آن فرو فرستاده و هر که داوری نکند به آنچه خداوند فرو فرستاده پس چنین کسانی همان فاسقانند/از راه بیرون شدگانند.
وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿۴۸﴾
۴۸- [ای محمد!] و این کتاب شامل حقیقت/درستی به سوی تو فرو فرستادیم که تصدیق کنندهٔ هر کتاب آسمانی است که پیش از آن بوده و نگهبان/گواه بر آنهاست. پس داوری کن میان آنان به آن چه خدا فرو فرستاده و با دست کشیدن از آن حقی که برای تو آمده از خواسته های آنان پیروی نکن؛ برای هر یک از شما آیین [خاص] و روشی روشن نهادیم و اگر خداوند می خواست شما را امتی/گروهی یگانه [بر یک دین و آیین] می ساخت ولی [چنین نکرد] برای آن که شما را در آن چه که شما را داده بیازماید. پس [در انجام] خیرات(کارهای نیک) پیشی گیرید. بازگشت همهٔ شما به سوی/حضور خداوند است، پس بر آن چه در آن اختلاف می کردید آگاهتان خواهد ساخت.
وَأَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ وَاحْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُصِيبَهُمْ بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ ﴿۴۹﴾
۴۹- و [تو را دستور دادیم به] این که داوری کن میان آنان به آنچه خداوند فرو فرستاده و از خواسته های آنان پیروی نکن و برحذر باش/پروا /پرهیز کن از آنان از این که تو را بگردانند [و به گمراهی کشانند] از برخی چیزها که خداوند بر تو فرو فرستاده؛ پس اگر روی بر تافتند پس بدان که خداوند می خواهد آنان را به [سزای] برخی از گناهانشان گرفتار سازد و بی گمان بسیاری از این مردم فاسقانند/از راه بیرون شدگانند.
أَفَحُكْمَ الْجَاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْمًا لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ ﴿۵۰﴾
۵۰- پس آیا حکم/داوری جاهلیت/دواری جاهلانه را می خواهند/می جویند؟ و چه کسی نیکوتر است از خداوند در حکم برای گروهی که یقین دارند/دنبال اطلاع قطعی هستند؟!
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿۵۱﴾
۵۱- ای آنانی که ایمان آورده اید یهود و نصارا را دوست نزدیک/هوادار خود نگیرید، آنان دوست نزدیک/هوادار یکدیگرند و هر کس از شما آنان را دوست نزدیک/هوادار خود گیرد پس بی گمان خودش از آنهاست؛ بی گمان خداوند گروه ستمگران را راه نمی نماید.
فَتَرَى الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَى أَنْ تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ فَعَسَى اللَّهُ أَنْ يَأْتِيَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِهِ فَيُصْبِحُوا عَلَى مَا أَسَرُّوا فِي أَنْفُسِهِمْ نَادِمِينَ ﴿۵۲﴾
۵۲- پس می بینی آنانی را که در دلهایشان بیماری/مرض است (منافقان را) که در [دوستی] آنان (یهود و نصارا) می شتابند؛ گویند می ترسیم که رویداد/پیشامد ناگواری ما را رسد؛ پس امید است که خداوند آن پیروزی/فتح [منظور] یا چیز دیگری از سوی خود پیش آورد پس/تا اینان بر آن چه در درون شان نهفته اند پشیمان گردند.
وَيَقُولُ الَّذِينَ آمَنُوا أَهَؤُلَاءِ الَّذِينَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ إِنَّهُمْ لَمَعَكُمْ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَأَصْبَحُوا خَاسِرِينَ ﴿۵۳﴾
۵۳- و مؤمنان [با یکدگر] گویند: آیا ایشان همانانی اند که به خداوند سوگندهای سخت می خوردند که بی گمان با شما هستند؟!کردار/ اعمال [منافقانهٔ] آنان تباه گردید پس زیانکار شدند.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿۵۴﴾
۵۴- ای آنانی که ایمان آورده اید، هر کس از شما از دین خود برگردد پس [این را بداند که] خداوند به زودی گروهی [دیگر] را خواهد آورد که دوستشان می دارد و آنان هم دوستش می دارند، با مؤمنان فروتن و در برابر کافران سرفرازند. در راه خداوند جهاد می کنند/آنچه از دستشان برآید انجام می دهند و از سرزنش هیچ سرزنش کننده ای نمی هراسند این همان فضل خداوند است که به هر کس خواهد و شایسته اش بداند می دهد و خداوند وسعت بخش و داناست.
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ ﴿۵۵﴾
۵۵- جز این نیست که ولی/سرپرست/دوست نزدیک شما تنها خداوند و رسول/فرستادهٔ او و کسانی هستند که ایمان آورده اند آنان که نماز را همیشه و پیوسته به پا می دارند و زکات می دهند و آنان رکوع کنندگان اند.
وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ ﴿۵۶﴾
۵۶- و هر کس که خداوند و رسول او و آنانی را که ایمان آورده اند ولی/سرپرست/دوست نزدیک خویش گیرد پس [بداند که] بی گمان حزب خداوند همانا پیروزمندانند.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِيَاءَ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۵۷﴾
۵۷- ای آنانی که ایمان آورده اید کسانی را که دینتان را به ریشخند و بازی گرفته اند از کسانی که پیش از شما کتاب داده شده بودند و نیز دیگر کافران را اولیا/دوستان نزدیک/سرپرستان خود نگیرید، و از خداوند پروا/پرهیز کنید اگر مؤمنانید.
وَإِذَا نَادَيْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ اتَّخَذُوهَا هُزُوًا وَلَعِبًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْقِلُونَ ﴿۵۸﴾
۵۸- و چون [مردم را] به سوی نماز می خوانید/اذان سر می دهید آن را به ریشخند و بازی گیرند. این از آن روست که آنها گروهی/مردمی اند که خرد نمی ورزند/نمی اندیشند.
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ هَلْ تَنْقِمُونَ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلُ وَأَنَّ أَكْثَرَكُمْ فَاسِقُونَ ﴿۵۹﴾
۵۹- بگو: ای اهل کتاب/متخصصان در دانش کتابشان آیا جز برای این از ما کینه جویی می کنید که ما به خداوند و به آن چه به سوی ما فرو فرستاده شده و آن چه پیش از این فرو فرستاده شده ایمان آورده ایم و این که شما بیشترتان فاسقانید/نافرمانانید؟!
قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذَلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولَئِكَ شَرٌّ مَكَانًا وَأَضَلُّ عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ ﴿۶۰﴾
۶۰- بگو: [ای مؤمنان] آیا شما را به بدتر از این از نگاه سزا نزد خداوند خبر بدهم؟ کسی است که خداوند لعنتش/نفرینش کرده و بر او خشم گرفته و از آنان بوزینگان و خوک هایی پدیدآورده و پرستندگان طاغوتند؛ آنانند که از نگاه جایگاه بدتر اند و از راه راست گمراهترند.
وَإِذَا جَاءُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَقَدْ دَخَلُوا بِالْكُفْرِ وَهُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا يَكْتُمُونَ ﴿۶۱﴾
۶۱- و چون نزد شما آیند گویند: ما ایمان آوردیم؛ با آن که با کفر درآمده اند و با کفر هم بیرون رفته اند و خداوند داناتر است به آن چه پنهان می داشتند.
وَتَرَى كَثِيرًا مِنْهُمْ يُسَارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۶۲﴾
۶۲- و تو می بینی بسیاری از آنان را که در انجام گناه و تجاوز/دشمنی و خوردن حرام می شتابند، راستی که چه بد است آنچه می کنند.
لَوْلَا يَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَصْنَعُونَ ﴿۶۳﴾
۶۳- چرا مردان حق پرست و دانشمندان آنان را از گفتار گناه آمیز و حرام خواری باز نمی دارندشان؟! راستی که چه بد است آنچه که می سازند.
وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ ﴿۶۴﴾
۶۴- و یهودیان گفتند: دست خداوند بسته است. دستهای خودشان بسته باد و به سزای آن چه گفتند لعنت/نفرین شوند بلکه هر دو دستش گشاده است. هرگونه بخواهد می بخشد و بی گمان آن چه از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده/قرآن بر سرکشی و کفر بسیاری از آنان می افزاید و ما تا روز قیامت/رستاخیز میان آنان دشمنی و کینه توزی افکندیم. هر آن گاه آتشی برای جنگ افروختند خداوند آن را خاموش ساخت و در زمین به فساد/تباهی/بر هم زدن نظم راه می پویند و خداوند تبهکاران را دوست ندارد.
وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأَدْخَلْنَاهُمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ ﴿۶۵﴾
۶۵- و اگر اهل کتاب/متخصصان در دانش کتابشان [به گونهٔ بایسته] ایمان آورده و پروا/پرهیز پیشه می کردند گناهانشان/بدی هاشان را می پوشیدیم/از آنان می زدودیم و آنان را به بهشت های/باغهای پر نعمت در می آوردیم.
وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِنْهُمْ سَاءَ مَا يَعْمَلُونَ ﴿۶۶﴾
۶۶- و اگر آنان [احکام] تورات و انجیل و آن چه از سوی پروردگارشان به آنان فرو فرستاده شده (قرآن) را به پا می داشتند بی گمان از بالای سرشان و از زیر پایشان (از آسمان و زمین) [نعمتهای فراوان] می خوردند؛ برخی از آنان مردمی میانه رو و درستکارند و بسیاری از آنان چه بد کار می کنند.
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ ﴿۶۷﴾
۶۷- ای رسول/فرستاده آن چه را که از سوی پروردگارت به تو فرو فرستاده شده تبلیغ کن/به مردم برسان و اگر چنین نکنی هرگز رسالت/پیام او را نرسانده ای و خداوند تو را از [آسیب] مردم نگاه می دارد بی گمان خداوند گروه کافران را راه نمی نماید.
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَسْتُمْ عَلَى شَيْءٍ حَتَّى تُقِيمُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ ﴿۶۸﴾
۶۸- بگو: ای اهل کتاب/متخصصان در دانش کتابشان شما بر چیزی (آیینی) نیستید تا آن که [احکام] تورات و انجیل و آنچه را که از پروردگارتان به سوی شما فرو فرستاده شده (قرآن را) به پا دارید و بی گمان آنچه از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده بر سرکشی و کفر بسیاری از آنان می افزاید، پس بر قوم/گروه کافران اندوه مدار.
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئُونَ وَالنَّصَارَى مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿۶۹﴾
۶۹- بی گمان آنان که ایمان آوردند و آنان که یهودی شدند و نیز صابئیان و نصارا هر کدام که به خداوند و روز واپسین ایمان آورد و کرداری نیکو کند پس نه بیمی بر آنان است و نه هم اندوهگین خواهند شد.
لَقَدْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَأَرْسَلْنَا إِلَيْهِمْ رُسُلًا كُلَّمَا جَاءَهُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنْفُسُهُمْ فَرِيقًا كَذَّبُوا وَفَرِيقًا يَقْتُلُونَ ﴿۷۰﴾
۷۰- همانا پیمان بنی اسرائیل/فرزندان اسرائیل را گرفتیم و رسولانی/فرستادگانی به سوی آنان فرستادیم هر آن گاه رسولی/فرستاده ای، چیزی برای آنان آورد که دلشان نمی خواست گروهی را تکذیب کردند/دروغ شمردند و گروهی را می کشتند/بی اعتبار می کردند.
وَحَسِبُوا أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌ فَعَمُوا وَصَمُّوا ثُمَّ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا وَصَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ ﴿۷۱﴾
۷۱- و پنداشتند که فتنه ای (عذاب و بلایی) نخواهد بود پس [از دیدن و شنیدن حق] کور شدند و کر شدند. سپس خداوند توبهٔ آنان/بازگشت آنان را پذیرفت باز هم بسیاری از آنان کور شدند و کر شدند، و خداوند به آن چه می کنند بیناست.
لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ وَقَالَ الْمَسِيحُ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ إِنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ ﴿۷۲﴾
۷۲- همانا کفر ورزیدند آنانی که گفتند: خداوند همان مسیح پسر مریم است با آن که مسیح گفت ای بنی اسرائیل/فرزندان اسرائیل خداوند را که پروردگار من و شماست بپرستید. بی گمان هر کس به خداوند شرک ورزد خداوند بهشت را بر او حرام سازد و جایگاهش همان آتش [دوزخ] است و ستمکاران را هیچ یاورانی نباشد.
لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلَاثَةٍ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنْ لَمْ يَنْتَهُوا عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۷۳﴾
۷۳- همانا کفر ورزیدند آنانی که گفتند: خداوند سومین سه [اقنوم/عنصر] است. با آن که هیچ الاهی/خدایی جز الاه/خدای یگانه نیست؛ و اگر باز نایستند از آنچه می گویند بی گمان کسانی از آنان را که کفر ورزیدند عذابی دردناک خواهد رسید.
أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ وَيَسْتَغْفِرُونَهُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۷۴﴾
۷۴- پس آیا به درگاه خداوند توبه/بازگشت نمی کنند و از او آمرزش نمی خواهند با آن که خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است؟!
مَا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ كَانَا يَأْكُلَانِ الطَّعَامَ انْظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الْآيَاتِ ثُمَّ انْظُرْ أَنَّى يُؤْفَكُونَ ﴿۷۵﴾
۷۵- مسیح پسر مریم جز فرستاده ای بیش نبود که پیش از او نیز فرستادگان دیگری بودند و رفتند و مادرش (مریم) بانویی راست پیشه بود که هر دو [مانند همه] طعام/خوراکی می خوردند [و می نوشیدند] تو بنگر چگونه این آیات/نشانه هارا برای آنان روشن می سازیم سپس بنگر که چگونه به آن دروغ بازگردانده می شوند!
قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَاللَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿۷۶﴾
۷۶- بگو: آیا به جای خداوند چیزی را می پرستید که هیچ زیان و سود ی برای شما ندارد؟! و خداوند است که شنوا و داناست.
قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا كَثِيرًا وَضَلُّوا عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ ﴿۷۷﴾
۷۷- بگو ای اهل کتاب/متخصصان در دانش کتابشان، در دینتان به ناحق غلو (زیاده روی/گزافه گویی نکنید) و هوس های گروهی/قومی را پیروی نکنید که پیش از این راه گم کردند و بسیاری را گمراه کردند و [اکنون نیز] از راه راست/میانه گمراه گشته اند.
لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ ﴿۷۸﴾
۷۸- آنانی که کفر ورزیدند از بنی اسرائیل لعنت/نفرین شدند با زبان داوود و عیسی پسر مریم (با کتابهای فرو فرستاده شده). این از آن روست که نافرمانی کرده و از حد در می گذشتند.
كَانُوا لَا يَتَنَاهَوْنَ عَنْ مُنْكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ ﴿۷۹﴾
۷۹- آنان یکدیگر را از کار زشتی که می کردند باز نمی داشتند. راستی که چه بد است آنچه می کردند.
تَرَى كَثِيرًا مِنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ مَا قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنْفُسُهُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَفِي الْعَذَابِ هُمْ خَالِدُونَ ﴿۸۰﴾
۸۰- بسیاری از آنان را می بینی که کسانی را ولی/دوست نزدیک/هوادار خود می گیرند که کفر ورزیدند؛ راستی که چه زشت است آن چه نفسشان برای آنان پیش فرستاده که خداوند بر آنها خشم گرفت و جاودانه/پیوسته در عذاب/رنج ماندگانند.
وَلَوْ كَانُوا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالنَّبِيِّ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَا اتَّخَذُوهُمْ أَوْلِيَاءَ وَلَكِنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ فَاسِقُونَ ﴿۸۱﴾
۸۱- و اگر آنان به خداوند و این نبی/پیامبر و آن چه به سوی او فرو فرستاده شده (قرآن) ایمان می آوردند آنان (کافران) را اولیا/دوستان نزدیک/هواداران خود نمی گرفتند، اما/ولی بیشتر آنان نافرمانانند/از راه بیرون رفتگانند.
لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ ﴿۸۲﴾
۸۲- همانا سر سختترین مردم را در دشمنی با آنانی که ایمان آورده اند یهود را خواهی یافت و کسانی را که شرک ورزیده اند و همانا نزدیکترین آنان را در دوستی با آنانی که ایمان آورده اند آنانی را خواهی یافت که گویند ما نصرانی/مسیحی هستیم. این از آن روست که از میان آنان کشیشان و راهبانی هستند و اینکه آنان گردنفرازی نمی کنند.
وَإِذَا سَمِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ ﴿۸۳﴾
۸۳- و چون آن چه را که به سوی این رسول/فرستاده فرو فرستاد شده بشنوند دیدگانشان را بینی که از روی آن چه از حق شناخته اند اشک می بارد. می گویند پروردگارا ما ایمان آوردیم، پس ما را با گواهان بنویس.
وَمَا لَنَا لَا نُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا جَاءَنَا مِنَ الْحَقِّ وَنَطْمَعُ أَنْ يُدْخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِحِينَ ﴿۸۴﴾
۸۴- و چه شده ما را که ایمان نیاوریم به خداوند و آن چه از حق/حقیقت به ما آمده با آن که چشم آن داریم که پروردگارمان ما را در گروه شایستگان در آورد؟!
فَأَثَابَهُمُ اللَّهُ بِمَا قَالُوا جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ ﴿۸۵﴾
۸۵- پس خداوند هم آنان را به پاس آنچه گفتند بهشتهایی/باغهایی که از زیر آنها جویبارها روان است پاداش داد، جاودانه در آن بمانند و همین است سزای نیکوکاران.
وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ ﴿۸۶﴾
۸۶- و آنان که کفر ورزیدند و آیات ما را دروغ شمردند هم آنان اهل آن آتش/دوزخ اند.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحَرِّمُوا طَيِّبَاتِ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ ﴿۸۷﴾
۸۷- ای کسانی که ایمان آورده اید. چیزهای پاکیزه ای را که خداوند برای شما حلال کرده حرام نشمرید/نکنید و [با این کار] از حد نگذرید که خداوند از حد گذرندگان را دوست ندارد.
وَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ ﴿۸۸﴾
۸۸- و از آن چیزی که خداوند روزی شما کرده حلال و پاکیزه را بخورید و از خداوندی که به او مؤمنید/باورمندید پروا کنید.
لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِنْ يُؤَاخِذُكُمْ بِمَا عَقَّدْتُمُ الْأَيْمَانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ذَلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۸۹﴾
۸۹- خداوند شما را به سوگندهای پوچ/بیهودهٔ تان بازخواست نمی کند ولی به سوگندهایی که [از روی اراده] خوردید بازخواست می نماید پس کفارهٔ [شکستن] آن خوراک دادن به ده بینواست از میانه ترین چیزی که به خانوادهٔ تان می خورانید یا پوشاندن آنها یا آزاد کردن یک بنده پس هر کس که نیافت [یا نتوانست] پس روزهٔ سه روز است این است کفارهٔ سوگندهای شما هرگاه سوگند خورید [و آن را شکستید] و سوگندهای خود را نگه دارید. خداوند آیات خود را برای شما این گونه روشن می سازد، باشد که سپاس گزارید.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۹۰﴾
۹۰- ای آنانی که ایمان آورده اید، بی گمان شراب [و روانگردانها] و قمار و بتها و قرعه ها [ی قمارگونه] پلید و از کار شیطان است، پس دوری گزینید از آن؛ باشد که رستگار شوید.
إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ ﴿۹۱﴾
۹۱- همانا شیطان می خواهد که با شراب و قمار میانتان دشمنی و کینه اندازد و شما را از یاد خداوند و از نماز بازدارد، پس آیا دست بردار هستید؟
وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَاحْذَرُوا فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ ﴿۹۲﴾
۹۲- و از خداوند فرمان برید و از رسولش/فرستاده اش فرمان برید و [از نافرمانی] حذر کنید؛ پس اگر روی بر گرداندید پس بدانید که بر رسول/فرستادهٔ ما رساندن آشکار است و بس.
لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جُنَاحٌ فِيمَا طَعِمُوا إِذَا مَا اتَّقَوْا وَآمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ثُمَّ اتَّقَوْا وَآمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوْا وَأَحْسَنُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ ﴿۹۳﴾
۹۳- بر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کردند گناهی نیست در آن چه [پیش از این] خوردند و نوشیدند اگر از این پس پرهیز نموده و ایمان آورند و کارهای شایسته کنند و باز پرهیز نموده و ایمان آورند و باز پرهیز نموده و نیکوکاری کنند، و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْءٍ مِنَ الصَّيْدِ تَنَالُهُ أَيْدِيكُمْ وَرِمَاحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَخَافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۹۴﴾
۹۴- ای آنانی که ایمان آورده اید همانا خداوند شما را به چیزی از صید/شکار حیوانات [در حال احرام] خواهد آزمود که دستان شما و نیزه های شما به آن می رسد تا خداوند بداند کسی را که در نهان از او می ترسد پس هر کس پس از این تجاوز کند پس عذابی دردناک خواهد داشت.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ وَمَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّدًا فَجَزَاءٌ مِثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَوْ عَدْلُ ذَلِكَ صِيَامًا لِيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ وَمَنْ عَادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ ﴿۹۵﴾
۹۵- ای آنانی که ایمان آورده اید در حال احرام صید/شکار نکشید، و هر کس از روی عمد آن را بکشد پس کیفرش آن است که همانند آن حیوانی که کشته از جنس چهار پایان قربانی کند که [همانند بودن آن را] دو نفر عادل از خودتان حکم کنند؛ قربانی ای که به کعبه رسد یا کفاره ای که خوراک/طعام چند بینوا باشد یا برابر آن روزه گرفتن است تا سزای کار خود را بچشد. خداوند از آنچه گذشته درگذشت و هر کس که دوباره به انجام آن بازگردد پس خداوند از او انتقام می گیرد و خداوند توانمند و صاحب انتقام است.
أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿۹۶﴾
۹۶- صید/شکار دریا و خوراک آن برای شما و برای کاروانیان حلال/روا شد تا بهره ای باشد و صید/شکار خشکی بر شما حرام گردید تا هنگامی که در احرام هستید؛ و بپرهیزید از خداوندی که به سوی او حشر می شوید.
جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْيَ وَالْقَلَائِدَ ذَلِكَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿۹۷﴾
۹۷- خداوند کعبه، آن بیت الحرام/خانهٔ محترم/شکوهمند (آن منطقهٔ مصئون) را مایهٔ برپایی/ادارهٔ مصالح مردم ساخت و همچنین ماه حرام و قربانی بی نشان و قربانی نشاندار را؛ این برای آن است تا بدانید که بی گمان خداوند آن چه را در آسمانهاست و آن چه را در زمین است می داند و اینکه خداوند به همه چیز داناست.
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ وَأَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۹۸﴾
۹۸- این را بدانید که خداوند سخت کیفر است و اینکه خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.
مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ ﴿۹۹﴾
۹۹- بر رسول/فرستادهٔ ما جز تبلیغ/رساندن [احکام خداوند] چیز دیگری نیست و خداوند می داند آن چه آشکار می کنید و آن چه پنهان می کنید.
قُلْ لَا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ وَلَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۱۰۰﴾
۱۰۰- بگو: پلید و پاکیزه یکسان نمی شوند و گرچه فراوانی پلیدها تو را شگفت زده کند. پس ای خردمندان/صاحبان عقل سلیم از خداوند پروا کنید، باشد که رستگار شوید.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَإِنْ تَسْأَلُوا عَنْهَا حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْهَا وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ ﴿۱۰۱﴾
۱۰۱-ای آنانی که ایمان آورده اید از چیزهایی نپرسید که اگر برای شما آشکار گردد ناخوشتان کند و اگر هنگامی که قرآن نازل/فرو فرستاده می شود از آنها بپرسید برای شما آشکار خواهد گردید. خداوند از آن [پرسشهای نابجا] درگذشت و خداوند بسیار آمرزنده و بردبار است.
قَدْ سَأَلَهَا قَوْمٌ مِنْ قَبْلِكُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا بِهَا كَافِرِينَ ﴿۱۰۲﴾
۱۰۲- همانا گروهی/قومی پیش از شما نیز آن را پرسیدند سپس به [سبب] آن کافر شدند.
مَا جَعَلَ اللَّهُ مِنْ بَحِيرَةٍ وَلَا سَائِبَةٍ وَلَا وَصِيلَةٍ وَلَا حَامٍ وَلَكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَأَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ ﴿۱۰۳﴾
۱۰۳- خداوند هیچ [ممنوعی/حرامی از قبیل] بحیره و نه سائبه و نه وصیله و نه حامی مقرر نداشته، ولی آنانی که کفر ورزیدند بر خدا دروغ می بافند و بیشترشان خردمندی نمی کنند.
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ ﴿۱۰۴﴾
۱۰۴- و چون به آنان گفته شود که به سوی آن چه خداوند فرو فرستاده و به سوی این رسول/فرستاده بیایید، گویند: آن چه پدرانمان را بر آن یافته ایم ما را بس است؛ آیا اگر پدرانشان چیزی ندانند و راه یافته نباشند [باز هم از آنان پیروی می کنند] ؟!
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۱۰۵﴾
۱۰۵- ای آنانی که ایمان آورده اید، بر شماست که به خودتان بپردازید. هرگاه خود ره یافتید آن کس که گمراه شد به شما زیانی نخواهد رساند بازگشت همهٔ شما به سوی خداوند است، پس آگاهتان خواهد ساخت به آن چه می کردید.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنْتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَأَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِنْ بَعْدِ الصَّلَاةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللَّهِ إِنَّا إِذًا لَمِنَ الْآثِمِينَ ﴿۱۰۶﴾
۱۰۶- ای آنانی که ایمان آورده اید گواهی میان شما هنگام وصیت/اعتراف به قرض/وام آن گاه که یکی از شما را مرگ فرارسد [گواهی] دو تن عادل از خودتان (از مسلمانان) است یا دو تن از غیر شما (از نا مسلمانان) اگر در زمین رهسپار بودید (در سفر بودید) پس مصیبت مرگ به شما رسید؛ و اگر از درستی گواهی آنان در شک/شبهه افتادید آنها را پس از نماز نگاه دارید پس آنان به خداوند سوگند خورند که ما این شهادت/سوگند به هیچ بهایی نمی فروشیم و اگر چه آن کس خویشاوند/نزدیک باشد و گواهی خداوند را پنهان نمی کنیم که بی گمان آن گاه [که چنین کنیم] ما از گنهکاران خواهیم بود.
فَإِنْ عُثِرَ عَلَى أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْمًا فَآخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ الَّذِينَ اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْأَوْلَيَانِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِنْ شَهَادَتِهِمَا وَمَا اعْتَدَيْنَا إِنَّا إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ ﴿۱۰۷﴾
۱۰۷- پس اگر پی برده شد که آنان سزاوار گناهی شده اند (گواهی به دروغ داده یا چیزی را پنهان ساخته اند) پس دو تن دیگر از کسانی که بر آنان ستم رفته است/از نزدیکان متوفی که به گواهی دادن سزاوارتر باشند به جای آن دو [شاهد/گواه اول] برخیزند پس [چنین] به خدا سوگند خورند که گواهی ما درستتر از گواهی آنهاست و ما از راستی/درستی نگذشتیم که بی گمان آن گاه [که چنین کنیم] ما از ستمکاران خواهیم بود.
ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يَأْتُوا بِالشَّهَادَةِ عَلَى وَجْهِهَا أَوْ يَخَافُوا أَنْ تُرَدَّ أَيْمَانٌ بَعْدَ أَيْمَانِهِمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاسْمَعُوا وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ ﴿۱۰۸﴾
۱۰۸- این [کار] نزدیکتر است به آنکه گواهان گواهی [شان] را به گونهٔ بایستهٔ آن ادا کنند یا بهراسند که مبادا سوگندهای دیگری پس از سوگندهای آنان برگردانده شود [که دروغشان آشکار گردد]. و از خداوند پروا کنید و [این گفته ها را] بشنوید و خداوند مردمان نافرمان/از راه بیرون شده را راه نمی نماید.
يَوْمَ يَجْمَعُ اللَّهُ الرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُوا لَا عِلْمَ لَنَا إِنَّكَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ ﴿۱۰۹﴾
۱۰۹- روزی (قیامت/رستاخیز) که خداوند رسولانش/فرستادگانش را گرد آورد پس گوید: به [دعوتی که کردید] چه پاسخی به شما داده شد؟ گویند ما را دانشی نیست بی گمان این تویی که به همه رازهای نهان نیک دانایی.
إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدْتُكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنْفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنْكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ ﴿۱۱۰﴾
۱۱۰- آنگاه که خداوند گوید: ای عیسی پسر مریم نعمت مرا بر خود و مادرت یاد کن! که تو را به روح القدس/جبریل تأیید کردم، با مردم در گهواره و بزرگسالی سخن می گفتی و آنگاه که تو را کتاب و حکمت و تورات و انجیل آموختم و آنگاه که به اذن من از گل به سان پرنده ای می ساختی پس در آن می دمیدی پس به اذن من پرنده ای می شد و به اذن من کور مادر زاد و پیس را شفا می دادی/خوب می کردی و آنگاه که مردگان را به اذن من [زنده از گور] بیرون می آوردی و آنگاه که [آسیب] بنی اسرائیل/فرزندان اسرائیل را از تو باز داشتم هنگامی که با دلایل روشن نزد آنان آمدی پس کسانی از آنان که کفر ورزیدند گفتند: این جز جادویی آشکار چیزی نیست.
وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَبِرَسُولِي قَالُوا آمَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ ﴿۱۱۱﴾
۱۱۱- و آنگاه که به حواریون وحی کردم این که به من و به رسولم/فرستاده ام ایمان آورید گفتند ایمان آوردیم و گواه باش که ما تسلیم شدگانیم/مسلمانیم.
إِذْ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَنْ يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۱۱۲﴾
۱۱۲- آنگاه که حواریون گفتند: ای عیسی پسر مریم، آیا پروردگارت می تواند خوانی/سفره ای از آسمان بر ما فرود آورد؟ گفت: از خداوند/اشتباه کردن در برابر خداوند پروا کنید اگر مؤمنید.
قَالُوا نُرِيدُ أَنْ نَأْكُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعْلَمَ أَنْ قَدْ صَدَقْتَنَا وَنَكُونَ عَلَيْهَا مِنَ الشَّاهِدِينَ ﴿۱۱۳﴾
۱۱۳- گفتند: ما می خواهیم از آن بخوریم و دلهای ما آرام شود و بدانیم که به ما راست گفته ای و بر آن از گواهان باشیم.
قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ ﴿۱۱۴﴾
عیسی پسر مریم گفت: خداوندا، پروردگار ما خوانی/سفره ای از آسمان بر ما فرود آور که [روز فرود آمدن آن] عیدی/جشنی تکرار شونده برای ما؛ هم برای مردم حال ما و هم آیندهٔ ما و هم آیتی/نشانه ای از تو باشد و ما را روزی ده و تو بهترین روزی دهندگانی.
قَالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ فَمَنْ يَكْفُرْ بَعْدُ مِنْكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لَا أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِنَ الْعَالَمِينَ ﴿۱۱۵﴾
۱۱۵- خداوند گفت من فرو فرستندهٔ آن بر شما خواهم بود. پس هر که از شما پس از آن کفر ورزد پس بی گمان من او را چنان عذابی کنم که هیچ یک از جهانیان را چنان عذابی نکنم.
وَإِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِنْ كُنْتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَلَا أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ ﴿۱۱۶﴾
۱۱۶- [و یاد کن روزی که خداوند رسولانش/فرستادگانش را گرد آورد] آنگاه که خداوند گوید ای عیسی پسر مریم، آیا تو به مردم گفتی که من و مادرم را به جای خداوند به عنوان دو خدا گیرید؟ [ عیسی]گوید تو منزهی مرا نرسد که چیزی بگویم که حق من نیست. اگر آن را گفته بودم پس همانا تو به خوبی می دانستی تو آن چه را در نفس/درون من است می دانی و من آن چه را در نفس/درون توست نمی دانم بی گمان این تویی که به همه رازهای نهان نیک دانایی.
مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلَّا مَا أَمَرْتَنِي بِهِ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ وَكُنْتُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا مَا دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنْتَ أَنْتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَأَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿۱۱۷﴾
۱۱۷- من به آنها نگفتم جز همان چیزی را که تو مرا به آن امر فرمودی که خداوند را بپرستید که پروردگار من و شماست و تا در میان آنان بودم بر آنها گواه/نگهبان بودم (کسی من و مادرم را به خدایی نگرفته بود) پس چون مرا وفات دادی/میراندی/برگرفتی تو خود بر آنها رقیب/نگهبان بودی و تو بر همه چیز گواهی.
إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَإِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۱۱۸﴾
۱۱۸- اگر عذابشان کنی پس بی گمان [می کنی چون] آنان بندگان تو اند، و اگر بر آنان بیامرزی پس بی گمان این تویی که توانمند و با حکمتی.
قَالَ اللَّهُ هَذَا يَوْمُ يَنْفَعُ الصَّادِقِينَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿۱۱۹﴾
۱۱۹- خداوند گوید: این [همان] روزی است که درستکاران/راستگویان را درستکاری/راستگویی شان سود بخشد آنان را بهشت هایی/باغهایی است که از زیر/میان آنها جویبارانی روان است که همیشه در آن جاودانند خداوند از آنان خشنود شود و آنان هم از او خشنود شوند این است رستگاری بزرگ.
لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا فِيهِنَّ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱۲۰﴾
۱۲۰- خداوند راست فرمانروایی آسمانها و زمین و آن چه در آنهاست و او بر هر چیزی تواناست/بر هرچیزی اندازه تعیین کننده است.
