آیا پدر و مادر از فرزند ارث می برند؟

در قوانین مدنی بعضی از کشورها از جمله جمهوره ترکیه سهم الارث ابوین از فرزند فوت شده وجود ندارد. پس نظر دین مبین اسلام در این مورد چیست؟ آیا پدر و مادر  ارث می برند؟

پاسخ:

میراث عبارت است از آنچه که شخصی  با فوت شخص  دیگرى در اثر رابطه خویشاوندى نسبى و یا سببى اصالتا استحقاق پیدا مى‏کند و این حکم خدای متعال است که در قران کریم بیان کرده است. خدای متعال در سوره نساء آیه 11 در این مورد می فرماید:

يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا

“خداوند به شما درباره فرزندانتان سفارش مي‏كند كه (از ميراث) براي پسر به اندازه سهم دو دختر باشد و اگر فرزندان شما (دو دختر و) بيش از دو دختر بوده باشد دو سوم ميراث از آن آنها است و اگر يكي بوده باشد نيمي (از ميراث) از آن او است، و براي پدر و مادر او (كسي كه از دنيا رفته) هر كدام يك ششم ميراث است اگر فرزندي داشته باشد و اگر فرزندي نداشته باشد و (تنها) پدر و مادر از او ارث برند براي مادر او يك سوم است و اگر او برادراني داشته باشد، مادرش يك ششم مي‏برد (و پنج ششم باقيمانده براي پدر است) (همه اينها) بعد از انجام وصيتي است كه او كرده است و بعد از اداي دين است – شما نمي‏دانيد پدران و مادران و فرزندانتان كداميك براي شما سودمندترند اين فريضه الهي است و خداوند دانا و حكيم است”

به همین دلیل طبق این آیه اگر شخص فوت شده دارای فرزند نباشد اما پدر و مادر او هر دو در قید حیات باشند، یک سوم ترکه به مادر ارث می رسد و دو سوم باقی ماند جزو سهم الارث پدر خواهند بود. علاوه مادر متوفی اگردارای اولاد باشد سهم الارثش یک ششم حساب می شود. پدر متوفی هم اگر با وجود اولاد باشد سهم الارثش یک ششم محاسبه می شود