مجازات مقروض
سوال: آیا از نظر حقوق اسلامی مجازات فرد بدهکار حبس می باشد؟
جواب: در مورد کسی که به علت نداشتن امکانات مادی، نمی تواند قرض خود را پرداخت کند، تمام علمای اسلام همعقیده هستند.
خداوند چنین می فرماید:
وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَأَن تَصَدَّقُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
و اگر (بدهكار،) قدرت پرداخت نداشته باشد، او را تا هنگام توانايي، مهلت دهيد! (و در صورتي كه به راستي قدرت پرداخت را ندارد،) براي خدا به او ببخشيد بهتر است، اگر (منافع اين كار را) بدانيد!
ابو حنیفه، بر این عقیده است که، کسی امکان مادی داشته ولی قرض خود را پرداخت نمی کند باید زندانی شود. اما او این را جزای دیر کرد ندانسته ، بلکه برای به فشار گذاشتن بدهکار و مجبور کردن او به پرداخت قرضش و جلوگیری از ناحقی – چنین عقیده ای دارد. زیرا ابو حنیفه، مخالف مصادره و فروش اموال بدهکار است. و همچنین حاکم تصرف در اموال بدهکار را نمی کند. بدهکار را بدون تعیین مدت زندانی می کند تا اموالش را فروخته و قرضش را پرداخت کند. این کار را برای اینکه طلب کار به حقش برسد و از ظلم جلوگیری شود چنین می کند. (علی ابن ابو بکر المرغنانی، الهدایه شرح البدایت المبتدی)
چون وقتی که فرد بدهکار قرضش را پرداخت کرد از زندان آزاد می شود، پس متوجه می شویم که این مجازات دیر پرداخت کردن قرض نیست. کسی که قبل از زندانی شدن قرضش را بدهد، زندانی نمی شود.
مجازات زندانی کردن بدهکاری که قرضش را نمی دهد در مذهب دیگری وجود ندارد.
