استگاه های ما پس از زندگی در دنیا (1)
در بین دنیا و قیامت عالم قبر قرار گرفته است قرآن مجید در تعدادی از آیات از آن سخن گفته است:
ثم أماته فأقبره [1]
سپس او را میراند، پس وارد قبر کرد
و در آیه دیگر میفرماید:
و أن الله یبعث من فی القبور [2]
خدا کسانی را که در قبرها هستند بر میانگیزد
دومین منزل واقعی انسان از نظر قرآن همان برزخ است که روح و روان انسان با بدن متناسبی در آن محیط بسر میبرد، و انسان برای خود در آنجا حالاتی دارد که متذکر میشویم و مقصود از «قبر» در مواردی همان جهان برزخ است.
قرآن کریم میفرماید:
و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون [3]
و در پیشاپیش آنان برزخی است تا روزی که بر انگیخته میشوند
«برزخ» در زبان عربی به معنی فاصله است چنانکه میفرماید:
بینهما برزخ لا یبغیان [4]
میان دو دریا، فاصله و حائلی است که به هم سرایت نمیکند
از جمله آیاتی که به گونهای بر حیات برزخی دلالت میکند آیه یاد شده در زیر است:
قالوا ربنا امتنا اثنتین و احییتنا اثنتین، فاعترفنا بذنوبنا فهل الی خروج من سبیل [5]
(کافران) میگویند پروردگارا دوبار ما را میراندی، و دوبار زنده کردی پس ما به گناهان خود معترفیم، پس آیا راهی برای بیرون رفتن از آتش دوزخ وجود دارد؟
مفسران در اینکه مقصود از این دو میراندن و زنده کردن چیست اختلاف نظر دارند که به نظر ما صحیح تر این است که مقصود از دو «اماته» یکی میراندن در همین جهان است و دیگری اماتهای است که پس از حیات برزخی به هنگام نفخ صور نخست، تحقق میپذیرد و مرگ همه را فرا میگیرد:
و نفخ فی الصور فصعق من فی السموات و من فی الأرض الا ما شاء الله [6]
آنگاه که در صور دمیده شد آنکه در آسمانها و زمین است میمیرد مگر آنچه را که خدا بخواهد .
اما دو "احیا " یکی عبارت است از احیاء پس از مرگ دنیوی که حیات برزخی نام دارد، و دیگری احیائی که پس از دومین نفخ در صور انجام میگیرد که همگان در رستاخیز محشور میشوند:
و نفخ فی الصور فاذا هم من الأجداث الی ربهم ینسلون [7]
در صور دمیده میشود ناگاه مردگان از قبرها به سوی محشر میشتابند
با این حال اماته و احیا دو بار چنین خواهد شد:
1ـ اماته نخست: مرگ در این دنیا؛
2ـ اماته دوم: مرگ در نخستین نفخ صور؛
3ـ احیاء اول: زنده شدن انسان در برزخ پس از مرگ دنیوی.
4ـ احیاء دوم: زنده شدن انسان پس از دومین نفخ صور.
خلاصه مطلب این است که هر کسی که تا حالا مرده باشد، در یک عالم دیگر به نام برزخ است.
