نماز راننده

شما با ذکر نماز خواندن رسول الله (ص) هنگامی که سوار بر شتر بوده است به عنوان مثال اعلام نموده­اید که انسان می­تواند هنگامی که رانندگی اتومبیل می­کند می­تواند نماز بخواند؟. نظر به این که در این صورت قبله دایم در حال تغییر است خواهشمندیم در این خصوص روشنگری فرمایید:

ما نماز خواندن رسول الله هنگامی که سوار بر شتر بوده را به عنوان مثال ذکر نکرده­ایم. شاید هم ارائه کرده باشیم ولی رسول­الله مطابق با قرآن کریم عمل می­کند. در آیه­ی 239 سوره­ی بقره خداوند تعالی می­فرماید: …. فَاِن خِفتُم، وحتی در آیه­ی 238 می­فرماید: در خواندن نماز و نماز وسط مراقبت نمایید. می­دانیم که نماز وسط نماز مغرب است. این بدین معنی است که نباید به هیچ وجه نمازهایتان به تأخیر بیافتد، باید تمامی نمازها کامل و به موقع خوانده شود. بسیار خوب. ولی ممکن است در موقعیتی قرار بگیرید که امکان خواندن نماز برایتان مقدور نباشد. در چنین شرایطی چه باید کرد؟ چگونه می­توان در چنین شرایطی نماز خواند؟ فرض کنیم که باران بسیار سهمگینی در حال باریدن است، لازم است از باران فرار کنیم ولی وقت نماز نیز می­گذرد. راه هم همین شرایط را دارد. برای نمونه با اتومبیل در حال عبور هستی ولی در ترافیک گیر می­افتید. حال چگونه باید نماز را بخوانیم؟ خداوند متعال هم می­فرماید فَاِن خِفتُم (اگر بیم دارید) فَرِجالاً (در حال عبور) می­فرماید.

خوب، فرض کنیم که من هم اینک در حال حرکت هستم، و قبله هم پشت سر من است، آیا باید برگشته و رو به قبله قرار گیرم؟ و یا در حال رانندگی اتومبیل هستم، و قبله هم پشت سر من قرار دارد. آیا باید پشت به فرمان کرده و نماز بخوانم، و یا در مدتی که نماز می­خوانم باید اتومبیل را برگردانده و رو به قبله حرکت کنم؟ طبعاً چنین چیزی امکان­پذیر نیست. در این آیه عنوان شده است که «زمانی که به جای امنی رسیدید به گونه­ای که خداوند شما را یاد داده نماز بخوانید».

در نمازی که خداوند یاد داده قبله وجود دارد، قیام وجود دارد، سجده وجود دارد، قرائت هست، و تمامی موارد نماز هست. بنا بر این زمانی که اجبار دارید می­توانید لازم نیست روی خود را این طرف و یا آن طرف برگردانید بلکه آن گونه که مناسب است نماز می­خوانید.

زمانی که مشغول رانندگی اتومبیل هستید، هنگامی که می­خواهید به سجده بروید، نمی­توان سر خود را روی فرمان گذاشته و سجده نمود. ممکن است سر خود را روی فرمان بگذارید و دیگر برای همیشه نتوانید بلند کنید …. و در این وضعیتی نمی­دانید خودرو به کدام سمت می­رود. در چنین شرایطی هم باید امنیت برقرار باشد و هم عبادت را انجام دهید.