ما در فارسی میگیم «نماز» اما در عربی آنچه در قران آمده است «صلاة» است که یعنی روی کردن و یا وصل شدن ٫ بر عکس این واژه «تَوَلَّى» است که یعنی پشت کردن. در آیه ۳۱ و ۳۲ سوره القیامة این دو کلمه در مقابل هم آمده:
فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ وَلَٰكِنْ كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ
او تصدیق نکرد و روی نکرد بلکه تکذیب کرد و روی‌گردان شد
(سوره القیامة آیه ۳۱-۳۲۲)
آیه بالا را اکثر مترجمان ترجمه میکنند «نماز نخواند» در صورتی که معنای اصلیش و لغویش این است که او به خداوند روی نکرد (لَا صَلَّىٰ) بلکه روی گردان شد و پشت کرد (وَتَوَلَّىٰ) .
ما در زندگی به هرچیزی که علاقه داریم به آن روی میکنیم و وصل به آن میشویم و بر عکس از چیزی که خوشایندمان نیست و علاقه ای به آن نداریم پشت میکنیم مثلا میگوییم فلانی به ورزش روی آورد یا فلانی به خانواده اش روی آورد و یا فلانی پشت کرد به خانوادش… همه میدانیم روی آوردن یا پشت کردن در هر چیزی یعنی توجه کردن به آن و یا بی توجهی کردن به آن.
ما معمولا میگوییم نماز را خواندیم یا سوال میکنیم آیا نمازت را خواندی؟
اما اصلا «صلاة» خواندنی نیست و در هیچ جای قران گفته نشده «صلاة» را بخوانید بلکه در همه جا گفته «أَقَامَ الصَّلَاة» یعنی صلاة را به پا دارید. اما صلاة را به پا دارید یعنی چی ؟
ما برای هر چیزی در زندگی ارزش قائل هستیم همیشه سعی میکنیم آن را بالا نگاه داریم و نمیگذاریم که زمین بیافتد و چیزی را که برایمان همچون اهمیتی ندارد به آن کم توجه میشویم. واژه «اقامه» در جاهای دیگر قران نیز به کار رفته است مثلا:
"اقامه قسط" (برپاداشتن عدالت اقتصادی)
"اقامه شهادت" (گواهی دادن بنفع صاحبان حق)
"اقامه وزن" (جدی گرفتن میزان و انصاف در معاملات)
"اقامه وجوه" (جدی گرفتن توجه به آرمانهای بزرگ)
بطور خلاصه بها قائل شدن، جدی تلقی کردن و تلاش مسئولانه در هر کار را "اقامه" آن کار میگویند.
وقتی قران میگه «أَقَامَ الصَّلَاة» یعنی رویکردتان و ارتباطتان با خدا را جدی بگیرید و نگذارید بی اهمیت شود. در قران آمده است که تمام موجودات «صلاة» دارند:
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالطَّيْرُ صَافَّاتٍ ۖ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلَاتَهُ وَتَسْبِيحَهُ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ
آیا ندیدی تمام آنان که در آسمانها و زمینند برای خدا تسبیح میکنند، و همچنین پرندگان به هنگامی که بر فراز آسمان بال گسترده‌اند؟! هر یک از آنها نماز و تسبیح خود را می‌داند؛ و خداوند به آنچه انجام میدهند داناست
(سوره النور آیه ۴۱۱)
و تفکر به خداوند و راز و نیاز با او هم نوعی صلاة است اما نکته مهمتر این است که اصلا برای چی باید «صلاة» داشت؟ و چه چیز باعث قبولی صلاة میشود؟
امروز اگر ما از اکثر مردم سوال کنیم که نماز را برای چی میخوانیم اکثریت میگویند که نماز برای تشکر از خداست اما متاسفانه این دیدِ بسیار محدودی از نماز است زیرا هیچ جای قران نگفته نماز برای تشکر است. اول اینکه ما میدانیم که خداوند هیچ نیازی به نماز ما ندارد بلکه این خود ما هستیم که به نماز احتیاج داریم. قران ۳ دلیل برای اهمیت نماز به ما داده است:
۱. برای یاد خداوند
إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي
من خدایی هستم که معبودی دیگری جز من نیست! پس مرا عبادت کن و نماز را برای یاد من بپادار
(سوره طه آیه ۱۴۴)
۳. نماز در مشکلات به انسان کمک میکند:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از صبر و نماز کمک بگیرید! زیرا خداوند با صابران است
(سوره البقرة آیه ۱۵۳۳)
۲.نماز انسان را از کار زشت باز میدارد
إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ ۗ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ ۗوَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ
قطعا نماز انسان را از زشتیها و گناهان باز میدارد و از همه مهمتر یاد خداوند است و خداوند به کارهایی که انجام میدهید آگاه است
(سوره العنکبوت آیه ۴۵۵)
همینطور که در آیات بالا مشاهده میکنید نماز واقعی ۳ تا کار بسیار مهم در زندگی انسان میکنه که اول از همه یاد خداوند و نعمتهای او در زندگیمان است که همان میتواند در مشکلات زندگی دیدمان را به اُفق بالاتری ببرد و کمکمان کند. و نقش مهم دیگر نماز این است که وقتی ما با خداوند ارتباط برقرار میکنیم مسلما معنیش این است که او را حاضر و ناظر بر خودمان و اعمالمان میدانیم و همین باعث خواهد شد که انسان جلوی کارهای زشتش را بگیرد و این ها دلیل بر قبولی نماز ما خواهد شد٫ قبول شدن نماز یعنی همان تأثیری که نماز باید روی انسان بگذارد یعنی اگر نماز در روح و نفس انسان آن ۳ تأثیری که در آیات بالا خواندیم را بگذارد آن نماز قبول شده است و اگر آن تأثیرها را نگذارد یعنی قبول نشده است! قبول شدن و یا قبول نشدن نماز یک امر خارج از خودمان نیست بلکه درونیست!
امروز متاسفانه نماز تبدیل به یک سری تشریفات شده است که ما فکر میکنیم فقط باید یک فرمی را به جای بیاوریم٫ یک سری کلماتی را تلفظ کنیم٫ در رکوع کمرمان را درست خم کنیم یا در سجده پاهایمان را بقله هم جفت کنیم٫ اگر نفهمیدیم تو نماز چی میگیم هم مهم نیست, نماز همین است…اما این برداشت از نماز غلط است و این نماز اگر بدون آن ۳ تأثیر باشد کاملا بیهوده خواهد بود زیرا همان طور که گفتیم خداوند به نماز ما هیچ احتیاجی ندارد
