قران کریم در چند سوره از “زمان جاهلیت” نام می برد، منظور از این واژه در قران چه زمانی می باشد؟ خواهش می کنم توضیح دهید
در توضیح این مفهوم ابتدا باید اشاره کرد که کتاب خدای متعال در چهار جا به زمان جاهلیت اشاره کرده و آن را با نگرش منفی به کار برده است.
حکم جاهلى: “أَ فَحُکْمَ الْجاهِلِیَّةِ یَبْغُونَ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُکْماً لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ” آیا آنها حکم جاهلیّت را (از تو) میخواهند؟! و چه کسى بهتر از خدا، براى قومى که اهل یقین هستند، حکم میکند؟ (المائدة 50)
گمان جاهلى: “وَ طائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ یَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَیْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجاهِلِیَّةِ” و دیگران در فکر جان خویش بودند، آنها درباره خدا گمانهاى نادرستى؛ مانند گمانهاى دوران جاهلیت داشتند. (آل عمران- 154)
خودنمایى جاهلى: “وَ قَرْنَ فی بُیُوتِکُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّةِ الْأُولى” و در خانههاى خود بمانید، و مانند دوران جاهلیّت نخستین (در میان مردم) ظاهر نشوید. (الأحزاب 33)
حمیّت و عصبیّت جاهلى: “إِذْ جَعَلَ الَّذینَ کَفَرُوا فی قُلُوبِهِمُ الْحَمِیَّةَ حَمِیَّةَ الْجاهِلِیَّةِ” آنگاه که کافران تصمیم گرفتند که دل به تعصب، تعصب جاهلى سپارند. (الفتح 26)
توجه به آیات مذکور روشن مینمايد كه که جاهلیت به معنی جهل و نادانی انسانهاست. به نظر جامعه شناسان تاریخ جاهلیت باید به “تعصب” اشاره کرد، چون قبل از ظهور حضرت محمد (ص) مردم عربستان به بتها و اصنام عبادت کرده و جهل و خرافه سراسر زندگی آنان را فرا گرفته بود و ازعقیده خود را با تعصب دفاع می کردند، آنان هرگز حرف حق را گوش نمی دادند و علاوه بر این به حقگویان ظلم و ستم می کردند.
در تاریخ اسلامی جاهلیت به دورانی می گویند که هنوز اسلام ظهور نکرده و حضرت محمد (ص) رسالت خود را اعلام نکرده و اعراب پیش از اسلام روزگارشان را به شرک و بت پرستی سپری می کردند . ولی نباید فراموش کرد که جاهليت يك مفهوم است كه محدوده زمانيی و مكانی ندارد. چون انسان در این زمان نیز می تواند عمر خود را دور از اسلام با جهل و نادانی بگزراند.