کسانیکه کتاب داده شده اند وغذا های شان برای مسلمین حلال هست چه کسانی هستند؟
کسانیکه برا ی شان کتا ب داده شده در باره غذا های آنها خداوند جل جلاله در سوره مائده آیه 5 چنین میفر ماید :
الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ
ترجمه: امروز چيزهاى پاكيزه براى شما حلال شده و طعام كسانى كه اهل كتابند براى شما حلال و طعام شما براى آنان حلال است.
اکثر مفسرین متقدمین به این عقیده هستند که از تعبیر (أُوتُوا الْكِتَابَ) در آیه فوق ذکر گردیده هست به طور کلی یهود ونصاری قصد کرده میشود ودرین آیه کریمه نیز از تعبیر فوق اهل کتاب قصد کرده شده هست
باگذشت زمان وقتیکه مذاهب تشکل یافته اند در بین مذاهب اهل سنت والجماعة علمای مذاهب شافعی, وحنبلی چنین میگویند : مقصد در آیه فوق از تعبیر (أُوتُوا الْكِتَابَ) همانا یهود ونصاری هست. علمای مذهب حنفی چنین دیدگاهی دارند : از تعبیر (أُوتُوا الْكِتَابَ) در قرآن کریم کسانی قصد کرده میشود اونها به یکی از ادیان سماوی عقیده دارند و برای شان از طرف خداوند یک کتاب ویا صحف نازل شده باشد مانند تورات، زبور ،انجیل وصحف بنا بر این در آیه فوق از تعبیر (أُوتُوا الْكِتَابَ) در کنار یهود ونصاری معتقدین ادیان سماوی دیگر نیز شامل میباشد به نظر علمای وقف سلیمانیه درین موضوع دیدگاه مذهب حنفی به آیات قرآن موافقت دارد وهیات کبار علمای وقف سلیمانیه نیز به این با ور هستند. به خا طریکه خداوند جل جلاله در قران کریم درسوره حج آیه 17 چنین میفرماید. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ
ترجمه: كسانى كه ايمان آوردند و كسانى كه يهودى شدند و صابئى ها و مسيحيان و زرتشتيان و كسانى كه شرك ورزيدند البته خدا روز قيامت ميانشان داورى خواهد كرد زيرا خدا بر هر چيزى گواه است .
در آیه فوق انسانها به سه گروه تقسیم شده اند
الف. مومنین …
ب. یهود، نصاری، صابئی و مجوسیان..
ت. مشرکین..
همانطوریکه میبنید انسانها به سه گروپ عمده تقسیم شده اند وبین آنهارا با اسم موصول (الذین) وبا حرف عطف (و) جدا ساخته اند بنا به قاعده عمومی اغلبا حرف عطف متفاوت بودن را نشان میدهد . بنابراین محتملا آنها به عنوان دسته های جداگانه دسته بندی شده اند .
صابئیون ومجوسی ها که در آیه کریمه نام هایش ذکر گردیده مانند یهود ونصارا یک ملتی هست که در دست های شان کتابی موجود هست که به با ور آنها این کتاب از جانب خداوند نازل شده هست و این یک نشانه مهم هست که نباید در آیه فوق کلمه (أُوتُوا الْكِتَابَ) ر ا صرف با یهود ونصاری محدود نمود.
ونیز خداوند جل جلاله در قرآن کریم در آیات متعدد میفرماید که پیامبرانیرا که به خواطر ایقاظ انسانها ار سال نموده است کتاب هم داده هست برای معلومات بیشتر درین باره میتوانید آیه 136و213 سوره بقره وآیه 81 سوره آ ل عمران وآیه 83 الی 89 سوره انعام نظر بیاندازید. بنا بر این قوم هاییکه برایشان کتاب داده شده اند نباید صرف به یهود ونصاری منحصر نمود. ونیزروایت شده هست حضرت علی کرم الله وجهه صا بئیون را قومی دارای کتاب قبول میکرد. ونیز جابر بن زید ، اسحق بن راهویه ، ابو حنیفه خوردن ذبیحۀ صابئیون را جایز میدانند در عین شکل سعید بن مسیب ، قتاده، ابو ثور و ابن حزم ذبیحۀ مجوسی ها را مباح میدانند یعنی به خوردن ذبیحه مجوسیون کدام اشکالی نمیبینند.
ونیز مورخ مشهور تاریخ اسلام حمید الله بودیست ها را ورشید رضا برهمنیست و کنفوسیوس ها را از منسوبین دین الهی میشمارند که برای شان کتاب داده شده اند.
خلاصه بگوییم اگر موارد ی را که در بالا ذکر گردید مد نظر بگیریم اهل کتاب ویا (أُوتُوا الْكِتَابَ) را با یهود ونصاری منحصر نمودن درست نمیباشد اهل کتاب برای همه کسانی گفته میشود که برای شان کتاب ووحی نازل شده باشد.
منبع: یحی شنول (به ما پرسان میکنند) مجلۀ کتاب وحکمت ، شمارۀ 40 ماه ،جنوری- مارچ صفحۀ 40-41
