پرسش: لطفا به این تناقض موجود در قرآن جواب دهید:
وَرُسُلًا قَدْ قَصَصْنَاهُمْ عَلَیْکَ مِن قَبْلُ وَرُسُلًا لَّمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَیْکَ وَکَلَّمَ اللّهُ مُوسَى تَکْلِیمًا
وَرُسُلًا قَدْ قَصَصْنَاهُمْ عَلَیْکَ مِن قَبْلُ وَرُسُلًا لَّمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَیْکَ وَکَلَّمَ اللّهُ مُوسَى تَکْلِیمًا
و پیامبرانى [را فرستادیم] که در حقیقت [ماجراى] آنان را قبلا بر تو حکایت نمودیم و پیامبرانى [را نیز برانگیخته ایم] که [سرگذشت] ایشان را بر تو بازگو نکرده ایم و خدا با موسى سخن گفت
اما در آیه دیگر چنین آمده است:
وَمَا کَانَ لِبَشَرٍ أَن یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْیًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ یُرْسِلَ رَسُولًا فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ مَا یَشَاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکِیمٌ
و هیچ بشرى را نرسد که خدا با او سخن گوید جز [از راه] وحى یا از فراسوى حجابى یا فرستادهاى بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحى نماید آرى اوست بلندمرتبه سنجیده کار
پاسخ: در واقع اینجا هیچگونه تناقضی وجود ندارد. باید آیه را با دققت خواند. در آیه دوم خداوند می فرماید: إِلَّا وَحْیًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ یُرْسِلَ رَسُولًا یعنی ” و هیچ بشرى را نرسد که خدا با او سخن گوید جز [از راه] وحى یا از فراسوى حجابى یا فرستاده اى بفرستد “
وقتی یک استثنا را می آورد معلوم می شود که می شود سخن بگوید اما به شکل خاص. در آیه دیگر چنین آمده است:
إِذْ رَأَى نَارًا فَقَالَ لِأَهْلِهِ امْکُثُوا إِنِّی آنَسْتُ نَارًا لَّعَلِّی آتِیکُم مِّنْهَا بِقَبَسٍ أَوْ أَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدًى* فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِی یَا مُوسَى* إِنِّی أَنَا رَبُّکَ فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى
آن دم که آتشى دید، و به اهل خود گفت: بمانید که من آتش مى بینم شاید شعله اى از آن برایتان بیاورم یا به وسیله آتش راه را پیدا کنم- پیرامون آن کسى را ببینم که راه را وارد است * و چون به آتش رسید ندا داده شد که اى موسى! * من خود پروردگار توام کفش‌هاى خود را بیرون آر که تو در سرزمین مقدس طوى هستى * من تو را برگزیده ام به آنچه بر تو وحى مى شود گوش فرا دار * من خداى یکتایم، معبودى جز من نیست، عبادت من کن و براى یاد کردن من نماز به پا کن.
و آن چه مخلوقات می‌بینند و می‌شنوند، تجلی دیگری از او در مرتبه‌ی نازل‌تر و مخلوقات دیگر چون ملک وحی، ندا، نور، انسان‌ها یا … می‌باشد، نه این که ذات مقدس را با چشم یا گوش درک کنند، صورتش را ببینند یا صدایش را بشنوند، که در این صورت لازم می‌آید آن ذات مقدس، محدود باشد و انسان بر او احاطه‌ی عقلی، علمی، سمعی، بصری و … پیدا کند. لذا فرمود: هیچ کس پیامی از خدا اخذ نمی‌نماید، مگر از پس پرده‌ی حجاب. یعنی به سبب واسطه‌ها، که آنها نیز مخلوق هستند. خواه نور باشد، یا ملک وحی باشد، یا صدای خلق شده باشد که از دل درختی شنیده شود و یا …
پس تناقضی بین آیات هم وجود ندارد
