{وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}
(النحل، 44)
ذکری که بر پیامبر نازل شده ، قرآن کریم است. خداوند متعال به تناسب در آیات مختلف از نامهای مختلف قرآن از قبیل فرقان و ذکر و غیر از آن استفاده نموده است. خدا کسانی را به رسالت برمی انگیزد تا وحی الهی را به انسان ها برسانند. زیرا هدف از رسالت، آموزش کتاب آسمانی و حکمت معرفی شده است. بنابر این خداوند متعال به پیامبرش حضرت محمد (ص) دستور می دهد که به مردم اعلام کند:
هَذَا ذِكْرُ مَنْ مَعِيَ وَذِكْرُ مَنْ قَبْلِي (الأنبياء، 24)
” اين سخن من و سخن (پيامبراني است) كه پيش از من بودند”
لذا این کتاب تصویب کننده و مهر است که شامل تمام ذکرهایی است که پیش از این بر پیامبران الهی نازل شده است. خداوند متعال این را به عنوان یادآوری به جهانیان توصیف می کند:
{وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ} (القلم، 52)
در حالی که این (کتاب الهی) جز ذکر و پند و حکمت برای عالمیان هیچ نیست.
چنانچه در بالا گفتیم ذكرى كه خداوند متعال بر پيامبر نازل كرد نام دیگر قرآن است:
{إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلًا} (الإنسان، 23)
به راستی ما قرآن را به تدریج بر تو نازل کردیم؛
و با این ذکر (قرآن) آنچه را که قبلاً بر آنها نازل شده ، برای مردم (اهل کتاب) روشن خواهد کرد ، زیرا آنها بخشی از آنچه را به آنها یادآوری کردند فراموش نمودند:
{وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ} (المائدة، 14)
و از کسانی که گفتند: ما نصرانی هستیم، پیمان گرفتیم، پس بخشی از آنچه را که به وسیله آن پند داده شدند، از یاد بردند [و نادیده گرفتند]، بر این اساس میان آنان تا روز قیامت کینه و دشمنی انداختیم، و خدا آنان را از آنچه همواره انجام می دادند، آگاه می کند.
آنها همچنین چیزهای زیادی را پنهان می کردند:
{يَاأَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُبِينٌ} (المائدة، 15)
اي اهل كتاب پيامبر ما بسوي شما آمد و بسياري از حقايق كتاب آسماني را كه شما كتمان كرديد روشن ميسازد و از بسياري از آن (كه فعلا مورد نياز نبوده) صرف نظر مينمايد، از طرف خدا نور و كتاب آشكاري بسوي شما آمد.
نکته پایانی این که وظیفه حضرت محمد (ص) این بود که آنچه را آنها (اهل کتاب) پنهان کردند، یا نادیده گرفته یا تحریف کردند ، با ذکر الاهی توضیح دهد.