مگر حضرت محمد (ص) قبل از بعثت بی سواد بود و با ایمان نبود که قران کریم می فرماید: “تو پيش از اين نميدانستي كتاب و ايمان چيست”؟
پاسخ:
بی تردید حضرت محمد (ص) قبل از نزول وحی بر او از کتاب خدا بی اطلاع بود و دستورات خدا تدریجا به او نازل شده است.
“…وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِنْ أَمْرِنَا مَا كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَلَا الْإِيمَانُ…”
“همانگونه كه بر پيامبران پيشين وحي فرستاديم بر تو نيز روحي را به فرمان خود وحي كرديم، تو پيش از اين نميدانستي كتاب و ايمان چيست”
منظور از این جمله آن است که آن حضرت محمد (ص) پیش از آمدن وحى، اهل ایمان را نمیشناخت و نمیدانست چه کسى به قرآن و رسالت وی ایمان خواهد آورد، و چه کسى ایمان نخواهد آورد.
معلوم است که حضرت پیامبر قبل از رسالت “امی” بوده، یعنی به او کتاب نازل نشده بود. لذا امی به کسی می گویند که از کتابهای خدا بی اطلاع است و قبل از وحى، علمى به کتاب ندارد. ولی متاسفانه در مذاهب “امی” را مانند درس نخواندن، خواندن و نوشتن ندانستن ویا ناتوانی در خواندن و نوشتن معنی دادند.
ما می توانیم این آیات را به عنوان دلیل ذکر کنیم:
هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ (جمعه 2)
او كسي است كه در ميان جمعيت امی (بی خبر از کتابها الاهی) رسولي از خودشان برانگيخت تا آياتش را بر آنها بخواند، و آنها را پاكيزه كند، و كتاب و حكمت بياموزد، هر چند پيش از آن در گمراهي آشكاري بودند”
بدین وسیله خدای متعال مردم را به دو گروه تقسیم کرده است: کسانی که به آنها کتاب نازل شده و کسانی که به آنها کتاب نازل نشده است.
فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُلْ لِلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ
“و اگر با تو محاجه كردند بگو من و هر آن كس كه پيرو من است روى دل به سوى خداوند مىنهيم، و به اهل كتاب و قوم بىكتاب بگو آيا اسلام مىآوريد؟ اگر اسلام آوردند، به راستى راهياب شدهاند و اگر رويگردان شدند، همين رساندن پيام بر تو است و خداوند بر [احوال] بندگانش بيناست”
علاوه بر این “امی” به معنی کسی است که در سرزمین مکه تولد یافته و از مکه برخاسته است،برای اینکه حضرت محمد (ص) نیز از مکه بود خدای متعال او را “امی” می نامد.
الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
“كسانى كه از فرستاده و پيامبر امى پيروى مىكنند، كه نام [و نشان] او را در تورات و انجيل كه در نزدشان است، نوشته مىيابند، [همو] كه آنان را به نيكى فرمان مىدهد و از ناشايستى باز مىدارد، و پاكيزهها را بر آنان حلال و پليدها را حرام مىدارد، و از آنان قيد و بندهاى [پيمانهاى] سنگين را كه بر آنان مقرر شده بود بر مىدارد، و كسانى كه به او ايمان آورده و او را گرامى داشته و يارى كردهاند و از نورى كه همراه او نازل شده پيروى مىكنند، اينان رستگارند”
همانگونه که گفتیم، واژه “امی” دلالت بر نخواندن و ننوشتن پیامبر ندارد، بلکه چنانچه در بالا ذکر کردیم “امی” به کسی می گویند که کتاب خدا هنوز به او نازل نشده است.
همچنین در قران کریم به کسانی که کتاب خدا به آنها نازل شده ولی آنها به آن کتاب اتباع نکرده و از آن علمی دریافت نکردند “امی” نامیده می شوند.
وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لَا يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلَّا أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ (بقره 78)
و [بعضى] از آنان امی هستند كه كتاب [خدا] را جز خيالات خامى نمى دانند و فقط گمان مى برند