معنای واژه “الناس” در قرآن کریم چیست؟ آیا این درست است که واژه “الناس” گاهی شامل زنان می شود؟
پاسخ:
اصولا واژه “ناس” در قرآن کریم زیاد آمده است؛چه به عنوان خطاب مانند “یاایها الناس” و چه به عنوانهای دیگر. واژه “ناس” با واژه انسان از یک ریشه اند و فرق زیادی بین آنها وجود ندارد و تنها از نظر ادبی تفاوتی که هست می گویند انسان اسم جنس است ولی ناس اسم جمع است.
مراد از ناس در قرآن کریم مردم اند. به طور کلی خداوند متعال می فرماید:
﴿ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا﴾ [البقرة: 83]
“و با مردم با خوش زبانی سخن گویید”
﴿هَذَا بَيَانٌ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِينَ﴾ [آل عمران: 138]
اين بياني است براي عموم مردم؛ و هدايت و اندرزي است براي پرهيزكاران!
به ویژه خداوند متعال می فرماید:
﴿الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ﴾ [آل عمران: 173]
اينها كساني بودند كه (بعضي از) مردم، به آنها گفتند: «مردم ( لشكر دشمن) براي (حمله به) شما اجتماع كرده اند؛ از آنها بترسيد!» اما اين سخن بر ايمانشان افزود؛ و گفتند: «خدا ما را كافي است و بهترين حامي ما است.»
اینجا “ناس” اول با دومی متفاوت است و به نظر می رسد که منظور “ناس” اول قومی است که به مدینه آمدند و به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم خبر دادند که قریش و یارانشان در حال تدارک حمله به مدینه هستند. مقصود از ناس دوم قریش و یاران آنها هستند.
ولی بعضی ادعا کردند که منظور از “ناس” در آیه زیر مردان است نه زنان ولی ما این ادعا را درست حساب نمی کنیم.
﴿زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ، ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ﴾ [آل عمران: 14]
“محبت امور مادي، از زنان و فرزندان و اموال هنگفت از طلا و نقره و اسبهاي ممتاز و چهارپايان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است اينها سرمايه زندگي پست (مادي) است، و سرانجام نيك، نزد خداست”
حقیقت این است که کلمه «ناس » در آیه شامل هر دو جنس می شود، زیرا شهوت در اینجا آن چیزی نیست که بین زن و مرد (جنسیت) ذکر شده است، بلکه میل به نگاه کردن به هر چیزی است که زیبا است. چون یک زن خیلی به زیبایی و پوشش زن دیگر اهمیت می دهد و این ربطی به میل جنسی ندارد. اگر مقصود میل جنسی شود، میل به فرزند و طلا و نقره و اسب و دام را چگونه توضیح دهیم؟! این پیوند مستحبات در آیه مانع از قصد شهوت جنسی می شود. پس حقیقت این است که منظور از مردم در اینجا معنای عام است نه فقط مردان.
