تورات و انجیل، دو کتاب مقدس از دو پیامبر الهی، حضرت موسی و حضرت عیسی بوده است. این کتاب‌ها اگر چه به عنوان «معجزه الهی» از سوی این دو
پیامبر مطرح نشدهاند، اما قطعاً از طرف خداوند برای هدایت مردم نازل شده‌اند
قبل از آغاز بحث پیرامون تحریف این کتاب‌ها، بیان نکاتی لازم است:
1. بنابر تصریح قرآن این هر دو کتاب، نورانی بوده و برای هدایت نازل شده‌اند: «ما تورات را نازل کردیم در حالى‌که در آن، هدایت و نور بود و پیامبران، که در برابر فرمان خدا تسلیم بودند، با آن براى یهود حکم می‌کردند و [همچنین] علما و دانشمندان به این کتاب که به آنها سپرده شده و بر آن گواه بودند، داورى می‌نمودند…».
«…انجیل را به او دادیم که در آن، هدایت و نور بود و تورات را، که قبل از آن بود، تصدیق می‌کرد و هدایت و موعظه‌اى براى پرهیزگاران بود».
در نتیجه؛ اگر تحریف در این کتاب‌ها را بپذیریم -که می‌پذیریم- باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که تحریف در این دو کتاب قطعاً به حدی که تمام خواسته‌های الهی در آن از بین رفته باشد، نبوده بلکه محتمل است که خداوند از تغییر کامل این کتاب‌ها جلوگیری کرده و تنها قسمت‌های محدودی از آنها به دلایل سودجویانه تحریف شده باشد.
2. گرچه بیشتر آیات تحریف، خطاب به یهودیان می‌باشد، اما با این حال آیات ناظر به تحریف انجیل را در قرآن می‌توان یافت:
«و از کسانى که ادّعاى نصرانیّت [و یارى مسیح] داشتند [نیز] پیمان گرفتیم ولى آنها قسمت مهمّى از آنچه به آنان تذکّر داده شده بود را فراموش کردند از این‌رو در میان آنها، تا دامنه قیامت، عداوت و دشمنى افکندیم».
3. طبیعی است که یهودیان و مسیحیان، متون مقدس خود را از جانب پروردگار بدانند، اما با این حال خداوند بیان می‌کند که بخش‌های تحریف‌شده آن از جانب پروردگار نیست:
«در میان آنها [یهود] کسانى هستند که به هنگام تلاوت کتاب [خدا]، زبان خود را چنان می‌گردانند که گمان کنید [آنچه را می‌خوانند،] از کتاب [خدا] است در حالى که از کتاب [خدا] نیست! [و با صراحت] می‌گویند: "آن از طرف خداست!" با این‌که از طرف خدا نیست، و به خدا دروغ می‌بندند در حالى که می‌دانند!».
تحریف و انواع آن در تورات و انجیل
همان‌گونه که بیان شد، بر اساس تصریح قرآن کریم، اصل تحریف در این دو کتاب مقدس، قطعی است، اما این‌که تحریف چیست؟ نیاز به بررسی بیشتری دارد.
در تقسیمی می‌توان تحریف را سه نوع دانست: «تحریف لفظى»، «تحریف معنوى» و «تحریف عملى».
آنچه از قرآن برمی‌آید آن است که هر سه نوع تحریف در تورات و انجیل رخ داده است:
1. تحریف لفظی: یعنی کم و زیادکردن و یا جابه‌جایی الفاظ و عبارات و ارائه آن به عنوان متنی مقدس!
به این نوع تحریف، بارها در قرآن اشاره شده است:
«به‌خاطر پیمان‌شکنى، آنها را از رحمت خویش دور ساختیم و دل‌هاى آنان را سخت و سنگین نمودیم سخنان [خدا] را از جایگاهش تحریف می‌کنند و بخشى از آنچه را به آنها گوشزد شده بود، فراموش کرده و هر زمان، از خیانتى [تازه] از آنها آگاه می‌شوى، مگر عده کمى از آنان! ولى از آنها درگذر و صرف نظر کن، که خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد!». «پس واى بر آنها که متنی را با دستان خود نگاشته، سپس می‌گویند: "این، از طرف خداست." تا آن‌را به بهاى کمى بفروشند. پس واى بر آنها از آنچه با دست خود نوشتند».
این آیات به این مطلب اشاره دارد که آنان کلمات را جابه‌جا کرده و با این تغییر به خواسته خود می‌رسیدند.
همچنین برخی از کلمات را نیز حذف کرده و کلماتی که خود نوشته بودند را متن مقدس می‌نامیدند.
بنابر این، از نگاه قرآن، تحریف هم به معنای کم کردن و هم به معنای زیاد کردن در تورات و انجیل وجود دارد.
2. تحریف معنوى: تحریف معنوی آن است که متنی را چنان تفسیر کنند که خلاف مفهوم واقعى آن باشد؛ یعنی الفاظ در مکان خود باقی باشند ولی معنا به صورت کامل عوض شده و مطلبی غیر واقعی، مدلول آیات دانسته شود
قرآن کریم درباره این نوع از تحریف می‌فرماید: «آیا انتظار دارید به [آئین] شما ایمان بیاورند، با این‌که عده‌اى از آنان، سخنان خدا را می‌شنیدند و پس از فهمیدن، آن‌را تحریف می‌کردند، در حالى که علم و اطلاع داشتند؟!».
از این آیه استفاده می‌شود که آنان در تفسیر آیات دست برده و معانی را به دلخواه خود تغییر می‌دادند.
آیه دیگری نیز بر این نوع تحریف دلالت دارد: «کسانى که کتاب آسمانى به آنان داده‌ایم، پیامبر را همچون فرزندان خود می‌شناسند [ولى] جمعى از آنان، حق را آگاهانه کتمان می‌کنند!».
3. تحریف عملى: تحریف عملی آن است که لفظ و معنا در جای خود باشند ولی خلاف آن عمل شود.
قرآن در آیاتی به این نوع از تحریف نیز اشاره می‌کند؛ از داستان روز شنبه و گناه یهودیان گرفته: «به طور قطع از حال کسانى از شما، که در روز شنبه نافرمانى و گناه کردند، آگاه شده‌اید! ما به آنها گفتیم: به صورت بوزینه‌هایى طردشده درآیید!». تا انکار نشانه‌های پیامبر که همه از تحریفات عملی است.
