آیه شریفه "وقالَ الَّذینَ کَفَروا لَولا نُزِّلَ عَلَیهِ القُرءانُ جُملَةً واحِدَةً " (فرقان 32) خداوند در پاسخ سؤال کافران که پرسیدند: چرا قرآن بر رسول خدا به طور یکجا نازل نشد، در مقام انکار برنیامد و نفرمود: چنین نیست و قرآن به طور یکجا نیز بر رسول خدا نازل شده است؛ بلکه در مقام اثبات برآمد و فرمود: همان طور است که می گویید؛ قرآن به طور دفعی نازل نشده است. لذا با نزول تدریجی آن موارد، احکام و قوانین به صورت گام به گام و مرحله ای به اجرا درآمد.
باین دلیل برای اینکه قران کریم با تدریج نازل می شد و هنوز که بعضی از مسائل در قران نبود شک نیست که رسول خدا یا در انتظار وحی همان مساله بود و یا طبق کتابهای اهل کتاب حکم می کرد. در این باره قران کریم می فرماید:
وَكَيْفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِنْدَهُمُ التَّوْرَاةُ فِيهَا حُكْمُ اللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوْنَ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَمَا أُولَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ
و چگونه تو را داور (حاکم) قرار مى دهند با آنكه تورات نزد آنان است كه در آن حكم خدا [آمده] ست سپس آنان بعد از اين [طلب داورى] پشت مى كنند و [واقعا] آنان مؤمن نيستند (مائده 43)
در کتابهای تفسیر و احادیث اسباب نزول این آیه بطور وسیع ذکر شده است. آنان که می خواهند می توانند به همان منابع مراجعه کنند.
باید دانست همان طور که گفتیم همه پیامبران بعد از حضرت موسی (ع) طبق تورات حکم کرده اند. و خدا در آیه 90 سوره انعام که در مکه نازل شده است می فرماید:
أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ
اينان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده است پس به هدايت آنان اقتدا كن…
در این آیه "كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده است" منظور پیامراننند که خدای متعال برای هدایت بشر مبعوث کرده است و به آخرین پیامبر خود امر می کند و او را هم به همان اساس و راه که پیامبران پیشین رفته اند دعوت می نماید. یکی از این دستورات که باید اطاعت کرد در آیه 3 سوره مبارکه مائده است و خدای متعال می فرماید:
الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا
(امروز دين شما را برايتان كامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانيدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آيينى برگزيدم)
یکی از حوادث مهم تاریخ اسلام مسأله تغییر قبله است، پیامبر اسلام (ص) به مدت 13 پس از بعثت در مکه، و چند ماه بعد از هجرت در مدینه به امر خدا به سوی "بیت المقدس" نماز می‌خواند، ولی بعد از آن قبله تغییر یافت و مسلمانان مأمور شدند، به سوی "کعبه" نماز بگزارند. علاوه بر این روایات و احادیث فراوانی دارد که رسول خدا (ص) احکامی که هنوز در قران وجود نداشت وفق قوانین تورات حکم می کرد
