آیا این واقعیت هست که انـسـان پـس از مرگ وارد عالم متوسط مى شود كه در سوره مومنون با واژه “برزخ” از آن ياد شده است ؟ می گویند ارواح بعد از جدا شدن بدن‌های مادی عنصری به برزخ منتقل می گردند و در آنجا می مانند و پس از پایان دنیا و آغاز قیامت همه با هم محشور می شوند؟ نظر جنابعالی در این مورد چیست؟
پاسخ:
از نظر آموزه های قرآنی،انسان پس از مرگ بلافاصله وارد عالم قيامت مى شود و میان دنیای فانی و عالم قیامت جهان دیگری وجود ندارد. در این مورد در کتاب خدا می خوانیم:
وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (سوره نحل 77)
“و تنها خدا بر غیب آسمانها و زمین آگاه است و بس، و کار ساعت قیامت مانند چشم بر هم زدن یا نزدیک‌تر بیش نیست، که خدا البته بر هر چیز تواناست”
همچنین می خوانیم که فرموده است: یُوم تَقُومْ الساعُهْ یْقْسِمْ الْمْجًرِمْونُ مالَبِثُوا غَیًرُ ساعُهٍ”(روم 55)
“روزی که قیامت برپا می‌شود گناهکاران سوگند یاد می‌کنند که جز ساعتی توقف نکرده اند”
از این مطالب می توان دریافت که انسان پس از قبض روح در یک چشم به هم زدن به قیامت خواهد رسید.
در آیه 100 سوره مومنون واژه “برزخ” ذکر می شود ولی آن واژه به آن معنی نیست. در آیه خدای متعال می فرماید: حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ
“تا زمانی که یکی از آنان (یعنی کافران) را مرگ در رسد، می گوید: پروردگارا! مرا [برای جبران گناهان و تقصیرهایی که از من سر زده به دنیا] بازگردان؛
لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِنْ وَرَائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ
باشد كه در آنچه فروگذار كردهام، كارى شايسته پيش گيرم، حاشا، اين سخنى است كه او [ظاهرا] گوينده آن است، و پيشاپيش آنان مانعی است تا روزى كه برانگيخته شوند”
یعنی در برابر آنها برای برگشتن به دنیای فانی مانعی هست و نمی توانند دوباره برگردند. ناگفته نماند كه ادعاهای مانند “فشار قبر” یا “سؤال و جواب نكیر و منكر در شب اول قبر” در قران کریم وجود ندارد. در حقیقت در این زمینه نه تنها دلیلی وجود ندارد بلکه این با اطلاعاتی که قرآن کریم در مورد قیامت ارائه کرده است در تضاد است.
