بارزترین تبعیض بین انبیا در عمل مسلمین
خداوند متعال در قرآن کریم به ما یاد می دهد که نباید بین انبیا تبعیض نماییم:
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَمَلآئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ وَقَالُواْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ[1]
پيامبر (خدا) بدانچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ايمان آورده است، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتابها و فرستادگانش ايمان آوردهاند (و گفتند:) (ميان هيچ يك از فرستادگانش فرق نمىگذاريم) و گفتند: (شنيديم و گردن نهاديم، پروردگارا، آمرزش تو را (خواستاريم) و فرجام به سوى تو است.)
پس بین فرستادگان خداوند نباید تبعیضی باشد، آن آیه کریمه هم که می فرماید: تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ [2]
برخى از آن پيامبران را بر برخى ديگر برترى بخشيديم
گوینده خداوند است که می فرماید: ما برتری بخشیدیم. لذا این تفضیلی که بین انبیا هست، از زاویه خداوند دیده می شود. اما در آیه 285 بقره گوینده مؤمنین هستند که می گویند:
"ميان هيچ يك از فرستادگانش فرق نمىگذاريم"
و این از زاویه بندگی نشأت می گیرد.
در اصل از ناحیه خداوند منان برتری میان انبیا وجود دارد، اما وظیفه مؤمنین ایمان آوردن به همه انبیا بدون آن که تبعیض قایل شود.
اما در عمل مؤمنین به شدت تبعیض قایل هستند و بارز ترین نمونه آن صلوات فرستادن بعد از ذکر اسم پیامبر است. خود معنی صلی الله علیه و آله باید مورد برسی قرار گرفته شود، که ابهاماتی در آن وجود دارد. توجه کرده باشید وقتی اسم پیامبر اسلام را می نویسیم (خود سایت دین و فطرت هم استثناء نیست)، تو پرانتز حتما حرف ص را (ص) به این شکل می نویسیم. و اگر این کار را نکنیم، خود را مرتکب شده به گناه بزرگ احساس می کنیم. از زاویه قرآن کریم که فهمیدیم نباید بین فرستادگان خداوند تبعیض داشته باشیم. اما جالب است بدانیم، بر اساس قرآن کریم خطاب به فرستادگان خداوند باید چگونه باشد؟
خداوند به ما دستور می دهد که به پیامبر سلام بفرستیم:
إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا [1]
خدا و فرشتگانش پيامبررا یاری می نمایند، اى كسانى كه ايمان آورده ايد او را یاری کنید و به او سلام بفرستید.
(برای مطالعه مطالب مرتبط با صلوات فرستادن و ترجمه آیه مذکور می توانید به مقاله "سوال ما از شما بود" رجوع کنید)
در سوره صافات خداوند یک عده فرستادگانش را ذکر می کند، و می فرماید:
سَلَامٌ عَلَى نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ ﴿۷۹﴾* سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ ﴿۱۰۹﴾* سَلَامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ ﴿۱۲۰﴾* سَلَامٌ عَلَى إِلْ يَاسِينَ ﴿۱۳۰﴾*
به این شکل در باره انبیا زحماتی که کشیدند و تحسین آنان از طرف خداوند صحبت می شود و در انتهای سوره چنین آمده است:
سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ ﴿۱۸۰﴾
وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ ﴿۱۸۱﴾
دعای که خداوند به ما یاد می دهد به فرستادگانش بخوانیم، "سلام علیهم" می باشد. پس، وقتی که اسم هر کدام از انبیا را ذکر کرده باشیم، مستحب است بگوییم "علیه السلام". و این هیچگونه تصغیر شأن پیامبر اسلام نیست، بر عکس دعایی هست که قرآن به ما یاد داده است. باید بتوانیم به راحتی بگوییم محمد علیه السلام، همان طوری که می گوییم ابراهیم علیه السلام و یا عیسی علیه السلام. و برای اختصار در نوشتار می توانیم بنویسیم محمد (ع). هرچند خود ما هم عادت نداریم چنین بنویسیم، ولی تا حالا چند تا سنت غلط را شکستیم، این یکی اشتباه را هم باید از بین ببریم و آنچه باید انجام شود را ترویج دهیم.
[1] بقره 285؛
[2] بقره 253؛
در مورد پیامبر اکرم (ص) گویا دستور خاص به احترام ویژه داریم یکی از مستندات قرآنی آن آیه 56 سوره احزاب است: إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا ،
در تفسیر مجمع البیان از تفاسیر معتبر شیعه از عبدالله بن مسعود در ذیل این آیه شریفه آمده است كه گفت: هان اى بندگان خدا! هرگاه به پيامبرش درود فرستاديد، درودى شايسته و نيكو نثارش سازيد؛ چرا كه نيك مىدانيد كه اين درود شما به حضور آن حضرت رسانده مىشود؛
گفتند: به ما بياموز كه چگونه درود و صلوات بر او نثار كنيم؟
او گفت: دو دست خود را نيايشگرانه به بارگاه خدا برداريد و بگوييد:
اللّهم اجعل صلواتك و رحمتك و بركاتك على سيّد المرسلين و امام المتّقين و خاتم النّبيين محمد عبدك و رسولك امام الدّين و قائدالخير و رسول الرحمة.
اللّهم البعثه مقاماً محموداً يغبط به الالون والاحرون؛ اللهم صل على محمد و آل محمد، كما صليت على ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد.(202)
بارخدايا، درود و سلام و رحمت و مهر و لطف و بركاتت را بر سالار فرستادهشدگان، پيشواى پرواپيشگان و پايانبخش پيامآورانت محمد(ص)، آن بنده برگزيده، پيامبر گرانمايه، پيشواى دين حق، راهنماى هر نيكى و شايستگى و رسول رحمت و بخشايش قرار ده! خداوندا! او را بر مقام و موقعيت والا و پرشكوهى برانگيز كه پيشينان و پسينيان بر عظمت او در بارگاه تو حسرت خورند.
بارخدايا! بر محمد و خاندانش درود فرست، همان گونه كه بر ابراهيم و خاندانش درود فرستادى، چرا كه تويى كه در خور ستايش و بزرگى هستى.
با عرض سلام
از توجه شما متشکریم. به حول الهی در هفته آینده یک ویدیو پخش خواهیم کرد که در آن پاسخ به این نظر و همچنین پاسخ سوال ما از شما – که مرتبط با صلوات فرستادن دارد را شامل می شود
ببخشید چرا پاسخ ندادید و سوال رو حذف کردید ؟ بالاخره تکلیف ما چیست آیا در تحیات صلوات بفرستیم یا نه؟ لطفا توضیح دهید ؟
با عرض سلام
ما سرال را حذف مکردیم آن را دو باره مطرح کنید
مطرح کردم
در تحیات چطور بر پیامبر صلی الله و علیه و آله و سلم بفرستیم ؟
با عرض سلام
در نماز همان صلوات را که معمولا می فرستیم الهم صلی علی محمد و آل محمد را می فرستیم
در باره معنی آن بعدا خواهیم نوشت به حول الله
سلام
ببخشید قرار بود یک ویدیو رو پخش کنید کی پخش می کنید ؟
با تشکر
وعلیکم السلام
در صفحه خود در فیسبوک پخش شده است
با سلام نا خودتان با استدلال گفتید که صلوات نباید بفرستیم پس چگونه در پاسخ مخاطبتان می گویید که در نماز صلوات می فرستیم؟ این یا فرق گذاشتن بین رسل منافات ندارد؟
مورد دیگر اینکه خدا گفته بین رسل فرق نگذارید. در آیه دیگر گفته بین انبیا فرق نگذارید.
با توجه به تفاوت رسول و نبی آیا می توان بین رسول و نبی فرق گذاشت؟
چون ظاهرا اشاره ای در اینمورد نشده در قران.
با تشکر.
با سلام
. بله، بین رسول و نبی فرق وجوددارد.این که نباید بین انبیا و رسل فرق قایل شویم، دلیل بر آن نیست که هر دو واژه به عین مهنی می باشد
در سوره احزاب در باره خاتم النبی بحث شده است نه خاتم الرسول
این دلیل بر وجود فرق بین این دو واژه می باشد
[…] بارزترین تبعیض بین انبیا در عمل مسلمین […]