تأثیر فساد اخلاقی بر مردم
قرآن کریم تأثیر فساد اخلاقی بر مردم را بیان می کند. این نکته در آیات 59 تا 85 سوره مبارکه اعراف وجود دارد که اگر با دقت خوانده شود قابل ملاحظه خواهد شد. در آیات 59 و 60 این سوره جریان ارسال حضرت نوح علیه السلام به سوی قومش و دعوتش بیان شده است:
«لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللَّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَـهٍ غَیْرُهُ إِنِّیَ أَخَافُ عَلَیْکُمْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ ، قَالَ الْمَلأُ مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاکَ فِی ضَلاَلٍ مُّبِینٍ.
به یقین، نوح را به سوى قومش فرستادیم، پس به آنان گفت: اى قوم من ! خدا را بپرستید، که شما را جز او معبودى نیست. من قطعاً از عذاب روزى بزرگ بر شما می ترسم ، اشراف و سران قومش گفتند: مسلماً ما تو را در گمراهى آشکار می بینیم!
کلمه «ملأ» به اشراف و بزرگان قوم می گویند چون آنان دلها، و زینت و جمالشان چشم ها را پر مى کند. در این آیات حضرت نوح «قومش» را مورد خطاب قرار داده و «ملأ» قوم پاسخ او را می دهند.
بزرگان قوم توقع نداشتند که یک نفر بیاید و بر بت پرستى آنان اعتراض کند. لذا وقتى با چنین کسى مواجه شده اند تعجب نموده، او را با تأکید هر چه تمامتر گمراه خوانده اند .پاسخ قوم هود به رهبرشان آیات 65 و 66 هم بیان دعوت حضرت هود است و پاسخی که به او داده می شود:
وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُوداً قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَـهٍ غَیْرُهُ أَفَلاَ تَتَّقُونَ، قَالَ الْمَلأُ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاکَ فِی سَفَاهَةٍ وِإِنَّا لَنَظُنُّکَ مِنَ الْکَاذِبِینَ.
و به سوى قوم عاد، برادرشان هود را فرستادیم، گفت: اى قوم من! خدا را بپرستید که شما را جز او معبودى نیست، آیا نمی پرهیزید؟ اشراف و سران قومش که کافر بودند گفتند: ما تو را در سبک مغزى و نادانى می بینیم و تو را از دروغگویان می پنداریم!
دعوت حضرت هود مانند حضرت نوح بر پرستش خداوند بود، و باز هم «ملأ» قومش پاسخ او را دادند و او را تکذیب کردند.
در داستان حضرت صالح در آیات بعدی نیز همین مسأله تکرار می شود: « وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَـهٍ غَیْرُهُ …، … قَالَ الْمَلأُ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُواْ مِن قَوْمِهِ لِلَّذِینَ اسْتُضْعِفُواْ لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُّرْسَلٌ مِّن رَّبِّهِ قَالُواْ إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ.
و به سوى قوم ثمود ، برادرشان صالح را فرستادیم، گفت : اى قوم من ! خدا را بپرستید که شما را جز او معبودى نیست … ، …اشراف و سران قومش که تکبّر و سرکشى می ورزیدند به مستضعفانى که ایمان آورده بودند، گفتند: آیا شما یقین دارید که صالح از سوى پروردگارش فرستاده شده؟ گفتند: به طور یقین ما به آیینى که فرستاده شده مؤمنیم. در این جا باز هم «ملأ» قوم دست به کار شده و سعی در منصرف کردن افراد مؤمن شدند.
و لوط را [به یاد آورید] هنگامی که به قومش گفت: آیا آن کار بسیار زشت و قبیح را که هیچ کس از جهانیان در آن بر شما پیشى نگرفته است، مرتکب می شوید؟!«80»…وپاسخ قومش جز این نبود که به یکدیگر گفتند: اینان را از شهرتان بیرون کنید; زیرا مردمانى اند که همواره خود را پاک نشان می دهند.
این روال در داستان حضرت لوط به هم می خورد. آن حضرت مردم را در مقابل کار غیراخلاقی که قوم مرتکبش بودند دعوت می کند: « وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَکُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّن الْعَالَمِینَ ، … وَمَا کَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلاَّ أَن قَالُواْ أَخْرِجُوهُم مِّن قَرْیَتِکُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ یَتَطَهَّرُونَ.
و لوط را [به یاد آورید] هنگامی که به قومش گفت: آیا آن کار بسیار زشت و قبیح را که هیچ کس از جهانیان در آن بر شما پیشى نگرفته است، مرتکب می شوید؟!«80»…وپاسخ قومش جز این نبود که به یکدیگر گفتند: اینان را از شهرتان بیرون کنید; زیرا مردمانى اند که همواره خود را پاک نشان می دهند.
در این دعوت و پاسخ قوم نکته ای وجود دارد: روال بیان شده، پاسخ پیامبر را گروهی از اشراف و بزرگان قوم می دادند، ولی تأثیر فساد کار قوم لوط بر آنان این گونه بود که «قوم» جواب پیامبر را می دهند. گویی تمامی مردم برای این کار بسیج شده و در مقابل پیامبر خدا ایستادند.
به خاطر خطرات بزرگ فساد اخلاقی امر به معروف و نهی از منکر (با شرائط خودش ) از واجبات اسلام است.
