آیا اگر در مقابل کاری از ما رشوه طلب می نمایند در این صورت وظیفه ما چیست؟
معلوم است که رشوه از نظر اسلام گناه و حرام می باشد چون رشوه بقول معروف چیزی است که برای باطل ساختن حق یا ثابت کردن باطل داده می شود. انسان معاصر (بعضیها) سعی می نماید که کارهایش را از راه آسان انجام بدهد ولی به حرمت و حلال بودنش توجه نمی کند.
رشاء (رشوه دادن) و ارتشاء (رشوه گرفتن) از گناهان اند که موجب سلب اعتماد جامعه اسلامی می شود و باین خاطر دین مبین ما رشوه را یک کار زشت و گناه بزرگ معرفی می کند و رشوه جز گناهان کبیره محسوب می شود. اگر چه تحت عناوینی همچون هدیه ، تعارف ، حق و حساب ، حق الزحمه ، انعام ، شیرینی و الخ…باشد، کلا حرام است. خلاصة الکلام رشوه كه ارتباط مستقيمی با حرام خواری دارد به سهولت و بسرعت در اخلاقيات فرد و جامعه اثر می‌گذارد و موجبات فساد آن دو را فراهم سازد.
در خصوص دیدگاه قران کریم نیز باید گفت که در قران کریم کلمه رشوه موجود نیست ولی در آنجا کراراً به مسالۀ حرام خواری و حرمت آن اشاره شده و این عمل مورد نکوهش قرار گرفته مذموم و ناپسند شمرده شده و منع شده است.
در سوره بقره آیه 188 میخوانیم، وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ وَ تُدْلُوا بِها إِلَى الْحُكّامِ لِتَأْكُلُوا فَريقًا مِنْ أَمْوالِ النّاسِ بِاْلإِثْمِ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ
این آیه که خطاب به همه مسلمین جهان است می فرماید: ا و اموالتان را ميان خودتان به ناروا مخوريد و [به عنوان رشوه قسمتى از] آن را به قضات مدهيد تا بخشى از اموال مردم را به گناه بخوريد در حالى كه خودتان [هم خوب] میدانید.
برخی از علمای دین آیه 29 سوره نساء را دلیلی بر حرمت رشوه ارائه می کنند:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا
اى كسانى كه ايمان آورده ايد اموال همديگر را به ناروا مخوريد مگر آنكه داد و ستدى با تراضى يكديگر از شما [انجام گرفته] باشد و خودتان را مكشيد زيرا خدا همواره با شما مهربان است.
حکومتها هم چون این جرایم را مخل نظم و موجب بی اعتمادی مردم به حاکمیت می دانستند، مجازاتهای بسیارسنگینی برای آنها درنظر گرفتند.
آیدین ملاییم
(متخصص در رشته علوم اسلامی)
