علم راستین

شما فرمودید که هر شخص را نباید با توجه به دینش آزمود. اگر این گونه نیست، پس چگونه می­توانیم درست بود و یا منحرف بودنش را بیازماییم؟

– ببینید، آن چه انسان در زندگی بیش از همه چیز به آن نیازمند است علم راستین و استفاده از آن در راه درست است. دانش نادرست سبب افول انسان می­شود. می­تواند انسان را هم در دنیا و هم در آخرت رسوا نماید. خداوند مثال ابلیس را در قرآن بیهوده ذکر نفرموده است. کسانی که متوجه معنای آن می­شوند می­توانند چندین جلد کتاب در باره­اش بنویسند. چگونه می­توان راست را از منحرف تشخیص داد؟ هنگامی که معیار راستین را می­سنجیم، می بینیم که خداوند راستی را در نهاد و فطرت هر انسانی نهاده است. هر کسی راستی را می­داند خواه از نقطه نظر عملی خواه از دیدگاه عقیدتی. برای نمونه همه می­دانند کارهایی مانند خوبی کردن و سیر کردن شکم گرسنگان کارهای پسندیده­ای هستند، و این چیزی است که فطرت آدمی به او داده است. ایمان به خداوند هم از این دست سرشت­ها است.

هر کسی که پا به سن بلوغ می­گذارد، به این می­اندیشد که برای چه آمده، از کجا آمده، و به کجا می­رود و پاسخ آنها را در مقایسه با نشانه­هایی می­یابد که خداوند نازل فرموده است. از سخن یک دانشمند بسیار خوشم آمده: «بهترین کار برای انسان راستی و درستی است». درست بودن و درست ماندن است. انسان­ها اندیشه­های خود و دیگران را به این باورهای ناب مخلوط کرده و آنها را آلوده می­کنند. و به خاطر این تحریفات است که خداوند کتب و پیامبران دیگری نازل می­کند تا این گونه قصورها از میان برداشته شوند. این به معنی آن است که اگر می­خواهی چیزی را درست بخوانی باید از قرآن کریم بیاموزی. حضرت علی (ع) فرموده است: اگر کسی می­خواهد بداند حقیقت چیست، این موضوع را انسان­ها نمی­آموزد بلکه اگر راستی را آموخته باشد خود خواهد فهمید چه کسی حقیقت می­گوید و چه کسی راه باطل می­رود.» درست به همین خاطر است که می­گوییم اگر قرآن کریم را بیاموزیم می­توان حقیقت را از باطل تشخیص داد.

آخرین چیزی که به حضرت آدم (ع) نازل شده چه بوده است؟ این همان علم بوده است، و آخرین چیزی که به پیامبر ما نیز نازل شده علم بوده است. نخستین کلمه­ای که به پیامبر نازل شده اقرا بوده و معنی آن این است که بخوان. و آیه­های آفریده شده توسط خداوند را خواند و انسان­های بدوی پیرامون وی به او پیوستند و متمدن­ترین جامعه را تشکیل دادند. این انسان­های ایده­آل دو امپراتوری قدرتمند را به زانو درآوردند: ساسانی­ها و بیزانس. این موفقیت­ها را در سایه­ی چه چیزی کسب کردند؟ پیامبر خداوند با قدرت غیر عادی به این نایل شده است. او این موفقیت را با کتاب نازل شده از سوی خداوند، و با عنوان نمودن حقایق به دست آورد که هنوز هم که هنوز است ما این حقایق را می­آموزیم.