در آیه 49 سوره قمر می خوانیم که خدای متعال می فرماید: “إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ”. در این آیه کلمه “قدر” به چه معناست؟ آیا قدر یعنی طالع و سرنوشت انسان که از قبل معین شده است؟
پاسخ:
مراد از “قدر” حد و اندازه است که این واژه در قرآن کریم به معنای اندازه، مقدار به کار رفته است، چنانچه در زبان ما نیز کلمه “مقدار” که استفاده می شود مشتقّ از آن است. از این رو، در آیه 49 سوره قمر نیز واژه “قدر” بمعنی اندازه و مقدار به کار رفته است.
معنی آیه مذکور این است که خدای متعال تمام هستی را به اندازه آفریده است. موجودات دارای حد و اندازه معين‌اند، خداوند برای هر عملی نيز اندازه و مجازاتی مشخص قرار داده است که انسان نباید از آن تجاوز نماید. إِنَّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ”ما هر چیز را به اندازه آفریدیم”
علاوه بر آیه مذکور در آیات دیگر نیز کلمه قدر به کار می‌رود؛ مانند آیات:
اللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَحْمِلُ كُلُّ أُنْثَى وَمَا تَغِيضُ الْأَرْحَامُ وَمَا تَزْدَادُ وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدَارٍ (رعد 8)
خدا مى داند آنچه را كه هر ماده اى [در رحم] بار مى گيرد و [نيز] آنچه را كه رحمها مى كاهند و آنچه را مى افزايند و هر چيزى نزد او اندازه اى دارد
و نیز می فرماید:
الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا (فرقان 2)
همان كس كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن اوست و فرزندى اختيار نكرده و براى او شريكى در فرمانروايى نبوده است و هر چيزى را آفريده و بدان گونه كه درخور آن بوده اندازه گيرى كرده است
