«فرقان» مصدر «فرق» [جدائی]، محک و معياری است که با آن فرق ميان حق و باطل را مي‌توان تشخيص داد. به معنای شناخت و قوه تميیز و تشخيص نيز آمده است؛ قرآن به مؤمنين وعده داده است اگر پروای الهی داشته باشند خدا «فرقانی» [بصيرت و شناختی] برای آنها قرار مي‌دهد تا نيک و بد را بشناسند [انفال 8:29]. همچنين جنگ بدر را نيز که ميان مؤمنين و مشرکين [حق و باطل] خط کشی قاطعی شد، «يوم‌الفرقان» [روز جدا شدن] ناميده است [انفال 8:41 ].
فرقان صفتی است برای کتابی که خدا بر پيامبر اسلام نازل کرده، به اعتبار نقش محک و معيار تشخيص بودن آن، در کنار نقش هدايتی عام و خاصی که دارد: هُدًى لِلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ [بقره 2:185 ]
علاوه بر آن، تورات نيز برای اهل کتاب فرقان محسوب شده است [بقره :53 ,آل‌عمران 3:4 و انبياء 48 21:48 ].
